Homo sapiens. Skąd MY się wzięliśmy? | Nasi przodkowie #11

Wszyscy współcześnie żyjący ludzie należą do jednego gatunku - Homo sapiens, czyli człowieka rozumnego. W świecie zwierząt to dość nietypowy przypadek - np. wśród naszych najbliższych żyjących krewnych mamy dwa gatunki szympansów - zwyczajne i bonobo; dwa gatunki goryli (wschodnie i zachodnie) czy trzy gatunki orangutanów (borneańskie, sumatrzańskie i tapanuli). W ciągu ostatnich kilkuset tysięcy lat żyło obok siebie więcej gatunków czy linii ewolucyjnych człowieka, jednak wszystkie poza naszą już wymarły.
Od kiedy możemy mówić o występowaniu Homo sapiens? Kim byli nasi bezpośredni przodkowie? Jak paleoantropolodzy i genetycy rekonstruują nasze początki? Czy wiemy, które tereny były naszą kolebkę?
Zapraszamy na kolejny odcinek z serii „Nasi przodkowie” - tym razem na opowieść o narodzinach, śmierci i krzyżowaniu się - nie tylko gatunków, ale również teorii.
Scenariusz i prezentacja: Łukasz Kwiatek
Kamera, ilustracje i montaż: Piotr Urbańczyk
Pozostałe filmy z serii "Nasi przodkowie": • Nasi przodkowie
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat, życie, umysł". Kwota dofinansowania 540 200,00 zł, całkowita wartość zadania 600 200 zł.

[@dzikirysio997]

Ta seria jest fascynująca! Świetnie przygotowany materiał i opowiedziany we wciągający sposób. Bardzo dziękuję Panu Łukaszowi i wszystkim pracującym przy powstawaniu programów!

[@kiciaszara1]

moja ulubiona seria obok czytamy naturę! A pan Kwiatek świetnie wszystko tłumaczy! Brawo!

[@Potimus_Ripme]

Ja bardzo polubiłem profesora Wojciecha Sady ale ostatnio jakoś nie pojawiają się jego wykłady. Czy ktoś wie czy seria będzie kontynuowana?

[@JurandJS]

Jak dobrze, że w porę zszedł z drzewa.

[@wojciechgaosz3639]

Dziękuję za kolejny materiał. Bardzo miło się tego słucha.

[@RivenkASpring]

Dziękuję za bardzo ciekawy wykład. Profesjonalizm i kompetencja. Serdecznie pozdrawiam :D

[@srogamina]

Wyborna seria, czekam niecierpliwie na każdy kolejny odcinek

[@PoetawDrodze]

Zapowiada się kolejna ciekawa pogadanka. Tak więc słucham. I dziękuję.

[@jestem2109]

Raczej "naukowa" propaganda.

[@mxe8127]

Bardzo przyjemnie się słucha odcinków tej serii, podobnie jak "Czytamy naturę". Wykonują Panowie bardzo dobrą pracę.

[@JurandJS]

Dużo materiałów skopiowanych z ,,Wodnika szuwarka''.

[@outsider_zaGraf]

Dziękuję za tą serię - temat bardzo interesujący

[@mariuszpoleszczuk8177]

Bardzo się cieszę z nowego materiału, tak się złożyło, że właśnie zrobiłem sobie kawę, siadam więc i oglądam!!!

[@cyviloo]

co za seria!

[@annabien2517]

Niedojedzone bakterie 😂😂😂 Świetne 👍

[@ZdzichaJedziesz]

No dobrze, wszyscy jesteśmy imigrantami z Afryki 😁

[@ZdzichaJedziesz]

To wyjaśnia dlaczego najwięcej wiz afrykanom wydaje PiS. Konserwatyści 😁😁😁

[@arturkoszykowski9592]

Nie, wyjaśnieniem jest chciwość, a nie pochodzenie. Czyli system, który chciwość promuje i czyni bogiem.

[@Konqer]

​@@arturkoszykowski9592Nazywamy go kapitalizmem

[@arturkoszykowski9592]

@@Konqer oczywiście, to jedna z najgorszych plag ludzkości, następca feudalizmu, pozbawiony kontroli przypomina nowotwór.

[@Konqer]

@@arturkoszykowski9592 Tak

[@filicz83]

Znakomita seria! Dziękuję!

[@witoldwisniewski9750]

Dla zasięgu!

[@marekgugu2676]

Dzięki za mega temat fantastycznie opowiedziany!!!! Tak trzymać panie Łukaszu 👍🏻

[@krzysztof4994]

WSPANIAŁA SERIA 💙

[@perypetierowerzystkizpozna585]

Uwielbiam tę tematykę (paleoantropologia, ale też: prymatologia, ewolucja) i Pana. Znakomita seria.

[@Potimus_Ripme]

Lukasz, jestes the best!!!

[@JurandJS]

Tylko za wcześnie zszedł z drzewa.

[@Potimus_Ripme]

@@JurandJS 😀

[@annabien2517]

Jak zwykle ciekawe 😊

[@blazejszpak9]

dziękuję..czekałem ...

[@marquez83pl]

Świetny materiał! Jak zwykle na tym kanale zresztą! :)

[@bartekbartek7036]

Super wykłady. Będę polecał znajomym, których ten temat interesuje. Pozdrawiam Pana Łukasza. Robi Pan świetną robotę. Pozdrawiam też ekipę tworzącą materiały w CC.

[@swistaqus]

Jak zwykle bomba! Bardzo treściwie i ciekawie. Gratulacje.

[@JurandJS]

Ciekawa treść wyssana z kilku kawałków kości i gałęzi drzew.

[@AnarchiaOmendi]

Dzieki 🍻😎SAPERE AUDE

[@mirosawbieniek6976]

Dziękuję bardzo

[@waldemarbiaek3549]

Dziękuję i pozdrawiam.

[@hshanoo]

Świetne.

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

Wspaniały!

[@JurandJS]

Ten szympans, który się wymądrza? Może i tak.

[@towiem]

Ulubiona seria ❤️

[@19merrick19]

Wartościowa seria wykładów

[@user-sm3gl1ou8y]

Jedna uwaga - za krotko 😊

[@x64Joxer]

Dziękuję

[@ultimathule1000]

UWAGA ! Tzw "dymorfizm płciowy" wcale nie był większy dawniej. Dawniej dotyczył on wagi, wzrostu i siły, gdyż mężczyźni musieli między sobą walczyć kobiety. Później, wraz ze wzrostem inteligencji ta walka miała mniejsze znaczenie, a rosło naczenie urody, którą docenić mogły istoty bardziej inteligentne. Dlatego kobiety zaczęły tracić owłosienie, ich skóra stawała się delikatniejsza, rosły piersi i inne kształty kobiecego ciała. Twarz była coraz bardziej zbliżona do twarzy dziecka. Tak więc dymorfizm występuje nadal, ale dotyczy innych cech, niż dawniej.

[@pikor1050]

Dziękuję.

[@gregorius790]

👍

[@BlueScreen28]

Zapraszamy do rządu oficjalnego. 🎉

[@sawomiraleksandrowicz2796]

Inne gatunki ludzi nie wyginęły. Przetrwali w genach homo sapiens jako krzyżówki. :)

[@TomaszWawa]

Przesuper, dzięki. Może tylko zabrakło mi info (albo przeoczyłem) czemuż jednak na innych kontynentach nie wykształcił się podobny gatunek do Homo Sapiens ? Lub zamiast w Afryce to w ogóle gdzies indziej ? Te warunki w Afryce aż tak to preferowały ? Czemu nie np. Australia czy Ameryka Płd ? Lub nawet Europa ? Lub Azja i np. czemu historia nie wyglądała tak, że np. 400 tys lat temu przybyli z Azji ?

[@kamilpoter4022]

Istnieje hipotezą głosząca, że powstanie rodzaju Homo miało związek z okolicami rowów tektonicznych, gdzie dochodziło do pojawiania nadzwyczaj częstych potoków law i związanych z tym pożarów. Do takiego środowiska mogła przystosować się pewna populacja australopiteków, która specjalizowała się w uzyskiwaniu pokarmu z pomocą ognia (np. poprzez zapruszanie ognia i wywoływanie pożarów. Dzięki temu pra człowiek zdobył dostęp do niedostępnych wcześniej pokładów energetycznych, które mogły być spożytkowane na rozwój inteligencji i tym samym powstanie rodzaju Homo.

[@tennickniejestdostepny]

Bo był taki czas, że wszystkie kontynenty były połączone w jeden. Akurat tak się złożyło, że przodkowie Homo Sapiens jak i on sam wykształciły się w regionie obecnie znanym jako Afryka. Z jednej strony przypadek, z drugiej strony odpowiednie warunki dla rozwoju takiego konkretnego organizmu. Tak samo można zapytać, dlaczego pingwiny występują tylko na Antarktydzie, a na innych kontynentach nie (nie licząc tych które sobie popłynęły na Galapagos, bo tak samo człowiek i inne gatunki sobie wędrują?). Nawet na Arktyce nie spotkasz pingwina, choć warunki są zbliżone, podobnie jak niedźwiedzia polarnego nie spotka się na Antarktydzie.

[@tomkrzyt]

homo byli też w Azji, ale wymarli np. człowiek z Flores. Afrykańskie warunki preferowały ewolucję homo sapiens. Zauważ że człowiek najlepiej czuje się w temperaturze 23-26 stopni Celsjusza. Czy w Afryce jest takie miejsce z taką temperaturą cały rok? Tak to jest wyżyna Abisyńska. Popatrz sobie na klimatogram Addis Abeby.

[@sebastianpietrasz2711]

@@tennickniejestdostepny odpowiadam przed przesłuchaniem więc nie wiem czy temat poruszony ale są jeszcze denisowianie czy też hobbici (Tak serio:)

[@Gronostajl20]

No, a gdyby tak Afrykańczycy, Azjaci, Europejczycy i rdzenni Amerykanie zostali rozdzieleni i nie mieszali się ze sobą powiedzmy 200k lat czy nawet więcej mogliby z tego powstać 4 nowe gatunki Homo Sapiens?

[@Glicerol]

Czemu szympansy i orangutany mają różne gatunki a np biali i czarni którzy wyglądają zupełnie różnie nie są osobnymi? Czy to jest kwestia umowna co jest rasa a gatunkiem?

[@mariamaskotka9564]

Szympansy z orangutami nie mogą się krzyżować i rozmnażać. Bo gatunki nie krzyżuja sie A czarna rasa z biała czy żółtą może więc to jeden gatunek a różne rasy jak u psów czy kotów.

[@kamilpoter4022]

1. Wszyscy ludzie na Ziemi są mniej różnorodni od siebie genetycznie niż populację szympansów żyjące obok siebie w Afryce. 2. Różnorodność genetyczna w samej Afryce jest większa niż na całym świecie poza Afryką. 3. Wspólny przodek wszysktich ludzi dziś żyjacych żył kilkaset pokoleń temu - tego dowodzi genetyka 4. Ludzie w Anglii jeszcze 9 tys. lat temu było ciemnoskórzy. 5. Rozejście się linii ewolucyjnych szympansów i Amerykanów nastąpiło 15 mln lat temu. Natomiast najdalej od siebie spokrewnieni ludzie rozeszli się z 1 populacji tylko ok. 100 tys. lat temu.

[@Glicerol]

ale szympansy sie krzyzują @@kamilpoter4022

[@tomaszhowaniec5409]

Ludzie wyewoluowali gdzieś na granicach dorzecza rzeki Kongo. Jakieś plemię stało się liczne i zaczęło dominować w Afryce, a jak stało się zbyt liczne poszli sobie z Afryki i zajęli cały świat. Kolejne migracje były coraz bardziej nowoczesne i mobilne i nie wszędzie wymieszały się z poprzednimi migracjami ze względu na inny styl życia np. w Australii.

[@JurandJS]

A jeszcze inni, wdarli się do sejmu.

[@tomaszhowaniec5409]

Postanowili się uzbroić i pozabijali ludzi.@@JurandJS

[@bartekuzar7473]

A może jakiś odcinek o aborygenach?

[@benedyktczydziesty4399]

Jak to skąd ? Spod Tczewa !😂

[@jedrzejwrotynski9421]

Ciekawe, czy Stephen Oppenheimer jest spokrewniony z Robertem Oppenheimerem, czyli tym od bomby atomowej.

[@iczkimer]

,,Homo sapiens. Skąd MY się wzięliśmy? | Nasi przodkowie,, - Żoliborza z ulicy Kwiatowej.

[@michalstoklasa308]

zależy to od przyjętej definicji terminu gatunek

[@demaskatorr]

[@jezuschrystus.onlycash]

0:40 Jak to wymarłe?? Przecież wymieszalismy się! Wczesniejsze formy wymarły i powstał sapiens sapiens. Chyba?🤔

[@t3rt5vv0ta1vv5]

No jak to skąd, nie było nic, to nic wybuchło i powstało wszystko.

[@kamilpoter4022]

Tego nie mówi teoria wielkiego wybuchu. 1. Nic nie wybuchało. 2. Teoria wielkiego wybuchu odnosi się do wydarzeń od momentu Plancka. Nikt nie wie co się działo przed momentem Plancka. 3. Zresztą trudno mówić o tym, co było przed, gdyż czas powstał wraz z wielkim wybuchem. W pobliżu nieskończenie skoncentrowanej energii czas płynie nieskończenie wolno, zatem czas zaczął się ujawniać, gdy wszechświat zaczął się gwałtownie rozszerzać.

[@JurandJS]

Po wybuchu małpy spadły z drzew.

[@tomaszhowaniec5409]

Ja bym się kłócił czy jeden gatunek. Różnice między ludźmi są ogromne, dużo większe niż pomiędzy np. szympansami. Nie wiem czy nie większe niż np. koniem i Zebrą. Różnice są ogromne, a biała "rasa" jest recesywna i dużo słabsza między innymi. Dlatego pomagajcie silniejszym bo po co kobietom, dzieciom, starszym, chorym lub "Ruskim". Bo po co? Przecież to się "nie kali".

[@mariamaskotka9564]

Rasy mogą bez problemu sie krzyżować i rozmnażać z gatunkami już tak nie do konca tak to wygląda.

[@tomaszhowaniec5409]

No ja widzę ogromne problemy na co dzień. Płacimy podatki na prywatne i państwowe armie jak w średniowieczu, promujemy przemoc, zboczeńców, niezdrową żywność, rywalizację między płciami, izolacje osób starszych, dzieci lub mniej zamożnych. Czego ten troll o tym nie powiedział chociaż miał taki obowiązek jako dziennikarz? P.S. Im mniej ras tym gorzej moim zdaniem ale Pan Adolf H. i Boeing myślą inaczej.@@mariamaskotka9564

[@Anty_Cyklon]

11:47 Chyba na początku XXI wieku?

[@sanatsevajay]

Duże podobieństwo, no to znalazłeś chłopie przodka, gratulacje!

[@kingajonas5219]

Mnie tylko jedno ciekawi. Na tyle miliardow zwierzat tylko ludzi doszli do takiego poziomi ewolucyjnego.

[@bratovitpierwszy2617]

Czy gdyby populacja murzynów powiedzmy 50 tysięcy nieprzerwanie zamieszkiwała Skandynawię przez 200 -300 tysięcy lat to po tym czasie wygladali by jak książę Kanut Wielki? Pozdrawiam 😂

[@wiemos5390]

😂😂😂

[@tomaszhowaniec5409]

Są bardzo podobni ale różnice są ogromne. Nie są to te same gatunki moim zdaniem. Nazwałbym to kuzynostwem, a nie "bracia i siostry".

[@pan_dreptak]

Dało by się poruszyć w tym cyklu teorię wodnego pochodzenia człowieka?

[@sylwia9033]

Czytałam o tym gdzieś, bardzo naciągana teoria...🫤

[@ZdzichaJedziesz]

Ślepa uliczka hipotez. Nie ma co komentować

[@ZdzichaJedziesz]

No chyba że masz na myśli naszych dalekich rybich przodków 😁

[@arturkoszykowski9592]

To jest bardziej Deniken niż science, nie ma co się za bardzo tym ekscytować 😉

[@malleusmaleficarum9248]

To jest kanał naukowy 🤦‍♂

[@JurandJS]

Jak widać i słychać, nie tylko Łukaszenka ,,odlatuje''.

[@grzegorzstyrna26]

Widzicie? To nasza święta jabłoń zasadzona ręką pramatki. Z takiego drzewa samiec zerwał w raju jabłko i skusił nim kobietę. Przez co straciłyśmy raj na zawsze. I właśnie dlatego dzisiaj...

[@pawek.1282]

Unabomber a właściwie Teodor Kaczyński to nie terrorysta. To bardzo mądry i przewidujący człowiek.

[@stanisawmeres856]

I terrorysta, a człowiek może i mądry, ale naiwny.

[@mruczeq5076]

wzielismy sie od malp, dzieki, dobranoc

[@Majeranek-uy1hy]

tak ewolucję rozumieją kreacjoniści. ..... czyli nie rozumieją.

[@Konqer]

Człowiek nie pochodzi od małp tylko jest małpą wąskonosą z rodziny człowiekowatych

[@t3rt5vv0ta1vv5]

Ty na pewno xd

[@user-ss2hw3li3s]

To Adam i Ewa byli murzynami ?

[@KingaAbramczyk]

Może wszyscy jesteśmy murzynami 😂

[@edwardlewandowski5473]

Stop tacy 🐓I tacy 🐰/niech sobie wegetują w swojej bańce artystycznej#Astrofaza(A.Dragan/T.Rożek#Craig vs..(Biola University)/uszanuj dzieciństwo dziecku💓uwaga na agenture I mental wschodni🌃😯!?/edukacja/rodzina/pamiéć/groby🌹R.Pyffel/W.Szewko/J.M.Nowakowski

[@Pawcio-tv6ms]

tandetne bzdury dla niewyedukowanej gawiedzi, sprawa jest prosta do powstania człowieka potrzeba DNA człowieka, a nie krzyżówki małp. Taki jest fakt OBSERWOWANY w naturze.

[@tomaszkowalski7820]

mówienie o technologii sprzed kilku milionów lat?no trochę cię poniosło

[@user-fo8lc3du9n]

To moja babcia i mój dziadziuś byli murzynami ? 😂

[@DRKleiner1919]

Tak nasi przodkowie byli czarni

[@ZdzichaJedziesz]

Unabomber nazwał się...Kaczynski 😁. Poprawność polityczna w Copernicus? 😁

[@-ClayMan-]

Bóg nas stworzył, Yahwe. Jemu Chwała Cześć i Uwielbienie 🙏 🙌

[@DRKleiner1919]

Chwała czemuś co nie istnieje?

[@-ClayMan-]

@@DRKleiner1919 Nie czemuś tylko Komuś, Bóg jest Kimś, posiada osobowość.

[@DRKleiner1919]

@@-ClayMan- bóg jest fikcją literacką więc jest nikim

[@-ClayMan-]

@@DRKleiner1919 Jedynie według twojego postrzegania świata, czyli według twojego punktu widzenia, lecz według zebranych do tej pory informacji, i dokonanych badań naukowych wygląda na to że jednak istnieje.

[@DRKleiner1919]

@@-ClayMan- to może podaj te "dowody"

[@danielrenowski9977]

Wiecie co,z tych filmów i odkryć doszedłem do wniosku że naukowcy niczego nie są pewni,Człowieka stworzył Bóg...

[@kamilpoter4022]

A skąd jesteś pewny, że człowieka stworzył Bóg?

[@danielrenowski9977]

Bo Ktoś lub inaczej mówiąc jakaś świadomość musiała istnieć od zawsze nawet wielki wybuch nie mógł zaistnieć bez przyczyny,początek Świata,człowieka nie mogła być przypadkiem tylko celem,dla tego tylko Wiara w Boga Wszechmogącego ma sens istnienia.Rozumując głębiej gdy byście nawet odgadli teorię wszystkiego odgadli wszystkie prawa Nauki co byście z tego wywnioskowali?materia całego wszechświata ściśnięta została w małym punkcie a siła na nią działająca spowodowała Wielki wybuch i początek Świata,?moje pytanie skąd ta masa się wzięła,nie mówcie o ciemnej materii to także nie wyjaśnia początku nikt tego nie wyjaśni zostaje nam tylko Wiara...@@kamilpoter4022

[@krzys721]

Kiedy ludzie będą pewni że wiedzą wszystko to będzie oznaczało tylko jedno. To że wróciliśmy do średniowiecza

[@leopoldleopoldiniusz6150]

Ewolucjoniści dali początek i wolną drogę do fantazjowania, tworzenia dowolnej teorii bez jakichkolwiek dowodów na jej prawdziwość i dewaluacji empirycznych dowodów naukowych. Czyli krótko mówiąc ewolucja jest głupią teorią dawno obaloną przez liczne dowody i rzetelnych naukowców.

[@TheCymes]

o, jest kolejny kreacjonista, to dawaj te dowody i tych rzetelnych naukowców, Ordo Iuris ukatualniło bazę dla troli czy masz jakieś inne?

[@Majeranek-uy1hy]

nie ma żadnego dowodu na poparcie ewolucji ...... takiego który byś zrozumiał.

[@Konqer]

Interesujące. Podaj jedno badanie które obala naukową teorię ewolucji. Czekam

[@DayWalker966Rip]

Jest i pierwszy spiskowiec, kreacjonistyczny foliarz.

[@leopoldleopoldiniusz6150]

@@Konqer ewolucjoniści twierdzą na podstawie sfałszowanego badania, że dowodem na pochodzenie człowieka od gadów/ryb są skrzela które pojawiają się na krótko podczas rozwoju płodowego człowieka, co zostało obalone już ponad 100 lat temu, to co inni biorą za ślad skrzeli okazuje się być fałdami skóry, a druga sprawa dlaczego ty sam nie sprawdzasz wiarygodności nauki o teorii ewolucji tylko zrzucasz tą robotę na innych, samemu zaś łykasz każdą bzdurę którą ci zaserwują?

[@thomasgrotson1753]

Oj darwiniści... naprawdę nie wymyślił jeszcze nikt lepszej teorii? Bo ta ma tyle luk że ni cholery nie zaspokaja mojej ciekawości. Dowody dostosowane do teorii, żałosne.

[@Reiner-oy6uh]

od małp pochodzą tylko ateiści, którzy sami się do tego przyznają.

[@generatortonu4645]

😁

[@arturkoszykowski9592]

Wszyscy pochodzimy od bakterii, wasza ryba była jednym z wielu etapów pośrednich.

[@annabien2517]

A wierzący od grzeszników Adama i Ewy oraz mordercy Kaina 😂😂😂

[@Majeranek-uy1hy]

a ty na jakiej podstawie wierzysz w krasnoludki ?

[@tadeuszbloki2971]

Idźcie sobie zaśmiecać swoje durne filmiki o bozi zamiast trollować kanały naukowe durni kreacjoniści.

[@polop7290]

Z kilku fragmentow czaszki wydedukowali naukowcy " nowego człowieka" . 😂😂😂

[@ZdzichaJedziesz]

..bo to wszystko są próby rekonstrukcji na podstawie nielicznych kości. Urodziłeś się wczoraj? 😁

[@polop7290]

@@ZdzichaJedziesz nie wspominają też za bardzo ile płci wtedy było i jakiej są te kawałki? Bo na pewno nie dwie, żaden by się nie ośmielił tak twierdzić.

[@Xneutrone]

cos ci tam sie jednak mocno odkleiło michalkiewicz uszami wyplywa @@polop7290

[@arturkoszykowski9592]

​@@polop7290kolega reprezentuje skrajną prawicę, więc niech sobie zostanie przy swoich prorokach typu JP2, Kaczyński, Morawiecki, Mentzen, Korwin, Peatz, Sasin, a my sobie przyjmiemy paradygmat naukowy.

[@polop7290]

@@arturkoszykowski9592 dziękuję za komplement odnośnie prawicy tylko co ma wspólnego Kaczyński, Morawiecki, Sasin, Peatz z prawicą ? Pewnie jakiś paradygmat naukowy tak mówi, więc go pan przyjmuje bezkrytycznie rozumiem. Szanuję.

[@Grzegorz2109]

Pytanie do Pana Łukasza lub każdego kto zna odpowiedz: czy goryle wschodnie i zachodnie się krzyżują, czy bonobo krzyżuje się z szympansem zwyczajnym? To samo pytanie odnośnie orangutanów. . Pozdrawiam.