I-153 Czajka (Mewa) | historia jednego myśliwca

Samolot myśliwski I-153 Mewa, to jedna z tych maszyn, które bardzo często określane są jako kompletnie przestarzałe, ale nie jest to do końca tak. Historia samolotu zaczyna się w 1937 r., gdy po dwóch latach przerwy radziecki przemysł lotniczy ponownie przystąpił do budowy samolotów I-15. Jednoczesnie planowano rozpoczęcie modernizacji samolotu I-15. W tym celu stworzono samolot I-15bis, który zachował układ typowego dwupłata z baldachimem, bez charakterystycznego załamania górnych skrzydeł - tak zwanego „mewiego” lub „polskiego” płata. Polikarpow zdawał sobie jednak sprawę, że samolot ten ma dość ograniczone możliwości, dlaczego też już w 1937 r. przedstawił propozycję opracowania nowej maszyny, noszącej początkowo oznaczenie I-15bis model 1938. Niedługo potem oznaczenie to zostało wykorzystane do produkcji samolotów I-15bis, natomiast projekt głębokiej modernizacji „piętnastki”, w którym zamierzano zastosować min., chowane w locie podwozie, otrzymał oznaczenie I-152. Produkcji nowego samolotu jednak nie uruchomiono. Zamiast tego powstały samoloty I-153 znane jako Czajka, czyli Mewa. 13 października 1937 r. Nikołaj Polikarpow przedstawił projekt studyjny samolotu I-153 zastępcy Ludowego Komisarza Przemysłu Obronnego, Kaganowiczowi. W projekcie, którego realizacja była przewidywana na około 5-6 miesiecy zaproponowano zbudowanie dwóch wariantów samolotu. Pierwsza propozycja dotyczyła budowy samolotu w układzie klasycznego dwupłata, a druga obejmowała budowę maszyny z „mewim” płatem. W ten sposób konstruktor, który czuł że robi się wokół niego dość śmierdząca atmosfera, co mogło stanowić spore problemy zwłaszcza w ówczesnym Związku Radzieckim, postanowił wyciągnąć rękę do zwolenników układu klasycznego dwupłatowca. Oprócz układu nowego samolotu, Polikarpow postanowił również uniknąć niepotrzebnych przepychanek ze zwolennikami innych rozwiązań związanych z zastosowaniem silników gwiazdowych. Tym razem spory dotyczyły zastosowania klasycznego pierścienia NACA, lub pierścienia Townenda. Polikarpow i tym razem zdecydował się na zastosowanie rozwiązania pośredniego, tak by wilk był syty i owca cala. Propozycje złożone przez Polikarpowa dotyczące zastosowania rozwiązania pośredniego, a także wprowadzenia „mewiego” płata zostały przyjęte w całości, jednakże wojsko zażądało wprowadzenia mocniejszego uzbrojenia, które miało składać się z dwóch wielkokalibrowych karabinów maszynowych. Był tylko jeden problem - Związek Radziecki w owym czasie podobnego uzbrojenia nie posiadał. Zamiast tego Polikarpow zastosował cztery karabiny maszynowe SzKAS. Ostatecznie decyzja o rozpoczęciu produkcji nowego wariantu samolotu myśliwskiego noszącego oznaczenie I-153 została podjęta 9 grudnia 1937 r. Samolot wbrew oczekiwaniom wojska nie dostał wielkokalibrowych karabinów maszynowych i do produkcji wdrożono wersję z czterema karabinami maszynowymi. Pomimo tego nowy myśliwiec powstawał bardzo wolno. Produkcja odbywała się na terenie Fabryki nr. 156, jednocześnie prace nad I-153 miały być prowadzone jeszcze na terenie Fabryki nr. 1, ale tam trwała produkcja seryjna samolotów I-15bis i po prostu nie było odpowiednich mocy przerobowych na produkcję drugiego typu myśliwca. W 1938 r. w maju Polikarpow ponownie dostarczył dodatkowe materiały pozwalające na rozpoczęcie produkcji, ale również wówczas nie została ona rozpoczęta. Dopiero w sierpniu 1938 r., udało się zakończyć gromadzenie dokumentacji potrzebnej do rozpoczęcia projektu.
W materiale wykorzystane zostały fragmenty nagrań z kanałów:
/ @theraptorxx
/ @an2il294
/ @tomekrol
A także ze zbiorów archiwalnych i materiały z gry War Thunder.
A jeśli podoba się Państwu to co robię i chcecie zobaczyć więcej treści na kanale, zapraszam do stawiania mi wirtualnej kawy. Aby to zrobić wystarczy wejść w link i dokonać przelewu na wybraną przez siebie kwotę: buycoffee.to/b...
Zacznij wspierać ten kanał, a dostaniesz te bonusy:
/ @balszoi
#airforce #aviation #lotnictwo #fighter #myśliwiec #samoloty #iiwojnaświatowa

[@andrzejkonstantykliszewski8819]

Nie jest do końca prawdą, że w czasie projektowania samolotu I-153 ZSRR nie posiadał lotniczego wielkokalibrowego karabinku maszynowego. Od 1935 roku produkowano (choć w liczbie niecałych 100 sztuk) wkm SZWAK kalibru 12,7mm, który w 1936 roku po zmianie lufy produkowano już jako działko 20mm o tym samym oznaczeniu SZWAK. Posiadano więc opracowany model wkmu 12,7 wdrożony do produkcji. Większość zamontowano na doświadczalnych egzemplarzach I-16

[@krych110]

SZWAK to był taki dobry że zrezygnowali z porodukcji w 36r to był pierwszy ruski lotniczy wkm i w czasie powstawania samolotu ruskie jednak nie posiadali takowej broni

[@andrzejkonstantykliszewski8819]

@@krych110 Nie . Po prostu zauważyli, że konstrukcja wytrzyma spokojnie nabój kalibru 20mm powstały z "wyprostowania" butelkowej szyjki łuski 12,7mm. Poza zmianą lufy i kalibru nie dokonano ŻADNYCH zmian. SZWAK okazał się udaną konstrukcją wyprodukowaną w ponad 100000 egzemplarzy. I tak posiadali lotnicze wkmy- ok 96 sztuk - co najwyżej go w wersji 12,7mm nie produkowali już, bo uznano 20mm wariant za lepszy. Dodatkowo w 1935 roku Bieriezin skonstruował zaś wkm 12,7mm BS, który po modyfikacjach w 1939 roku nazwano UB

[@jerzykowalczyk1966]

Gdześ kiedyś czytałem, że w wojnie z Japonią w 1938, używano RS-82 do strzelania do celów powietrznych (bombowców). Ciekaw jestem czy ktoś może jednoznacznie potwierdzić lub zaprzeczyć..... Fajny odcinek, gratulacje !!!

[@mariuszrl1143]

W wielu publikacjach Polskich i Radzieckich z czasów PRLu i ZSRR często pojawia się opis walk przy użyciu tych rakiet ... myślę że to prawda.

[@jerzykowalczyk1966]

​@@mariuszrl1143 Dziękuję za odpowiedź. No i zdawać by się mogło, że ZSRR był prekursorem użycia bojowego rakiet powietrze-powietrze. Ale oto...czytałem w kultowej już książce "Rakiety bojowe" (Sala i Burakowski), że Francja użyła rakiet powietrze-powietrze w 1916 na samolotach Nieuport 12 (jest nawet foto) do zwalczania sterowców, ale z miernym skutkiem (zasięg rakiet 120 m). Więc jednak chyba Francja jest w tej klasie prekursorem....Ciekawy temat...

[@POGORSKY]

Rakiety Le Prieur

[@bartoszwasielewski5734]

I następna ciekawa historia. Fajna pchełka.

[@arkadiuszwachowski3055]

Dzięki za program pozdrawiam serdecznie😊😊😊

[@PunkinsSan]

Za dzieciaka lubiłem robić ten samolot z klocków LEGO. Niby prosta konstrukcja ale robi całkiem dobre wizualne wrażenie zwłaszcza ze schowanym podwoziem 😊

[@Mieszko1025]

A może tak coś o I-180 lub I-185. Byłbym ogromnie wdzięczny.

[@robertkaczmarek4948]

Właśnie o ile pamiętam to Armia Czerwona używała Czajek czy raczej Mew z powodzeniem w górach. To co było wadą w warunkach normalnych czy też typowych w warunkach górskich Kaukazu okazywało się zaletą. Tymi samolotami właśnie tam nękali niemieckie kolumny.

[@piotrstrzelczyk5013]

6:25 Dwupłatowce z chowanym podwoziem zestrzelone nad Polską po 17 września 1039 r. to były Koczergin-Jacenko DI-6:

[@janusz4695]

Raczej tak. Walka ppor. Zatorskiego lecącego na P - 11 z trzema myśliwcami sowieckimi. W tym jeden dolnopłat i dwa samoloty dwupłatowe. Ten dolnopłat był prawdopodobnie myśliwcem I -16, a te dwupłatowe DI - 6 lub DI - 4. Zatorski dwa dwuplaty uszkodził, ale z kolei I -16 mocno uszkodził jedenastkę, która rozbiła się przy ładowaniu, a pilot zmarł w wyniku obrażeń. Nie mogły to być I - 153, bo ich fizycznie nie było na froncie. Wszystkie stacjonowały wtedy w Mongolii z powodu konfliktu ZSRR z Japonią.

[@piotrstrzelczyk5013]

@@janusz4695 Nie mogli ściągnąć ich, na czas znad Chałkin-Goł.

[@janusz4695]

​@@piotrstrzelczyk5013Oczywiście, bo ta bitwa z Japończykami trwała aż do 16 września 1939 roku. Sprowadzenie wszystkich lub nawet kilkudziesięciu samolotów z Mongolii trwałoby tygodniami. Poza tym te samoloty użyte pod Chałchin Goł i mocno tam eksploatowane, musiały przejść naprawy i przeglądy. Logicznie rzecz biorąc, ZSRR posiadał na froncie polsko bolszewickim wystarczająca ilość samolotów, bo słabość polskiego lotnictwa w zupełności im wystarczała na kontrolę powietrza. Relacje historyczne mówią o zaledwie kilkunastu potyczkach lotniczych z samolotami sowieckimi. I to w części przypadkowych.

[@andrzejorszanski1719]

Najczęściej spotykane nad Polską dwupłatowe myśliwce to I-15 bis, a wynalazki Koczergina były chyba tylko w jednym pułku myśliwskim (jakoby na Chałchin - goł) i jednym szturmowym - ten ostatni gdzieś na Kaukazie i czekały na wymianę na klasyczne myśliwce. Start bojowych w tych samolotach Rosjanie nie wykazują.

[@andrzejorszanski1719]

@@janusz4695 Kilkunastu??? Raczej kilku... A i z potwierdzeniem w źródłach drugiej strony bywa jak z zestrzeleniem Koca...

[@krystianszczepanskiiii]

no ja również witam pana serdecznie i zapodaje na ruszt

[@piotrstrzelczyk5013]

2:15 Śmierdząca atmosfera,.. w niektórych kręgach władzy w ZSRS Polikarpow uchodził, za prawosławnego ekstremistę...

[@jozefpalivec8789]

Ciekawe, co by było, gdyby u nas ktoś pomyślał o P-11, albo P-24 z chowanym podwoziem ;)

[@statfiery7039]

Od czasu wojny w Hiszpanii wyciągnięto błędny wniosek, że dwupłatowiec jest nadal aktualny.

[@tadeuszaleski7550]

Dwa płaty ale podwozie chowane , cwane rozwiązanie Tylko ten silnik wygląda k jak kredens Inni potrafili te gwiazdowe jakoś zgrabniej zabudować

[@christophmatusik-jq8gx]

Super.👍👍

[@andrzejkalinowski7889]

Ciekawy program. Pozdrowienia dla cenzorów z YT.

[@mayksiaze7062]

Dziwne...I 16 walczył już w wojnie hiszpańskiej a rosjanie rok później robią tego dwupłatowca...czy I 16 nie był nowocześniejszy ?

[@fury2ndad689]

No był i nie był. Chodzi o kretyńską taktykę przyjętą przez ZSRR. Najpierw szybsze samoloty tj. I-16 miały "przechwycić" wroga, a następnie wolniejsze ale zwrotniejsze I-15 lub I-153 miały wejść w Dog Fight (czyli walkę kołową) i wykończyć przeciwnika

[@marekboryczko7122]

Sama "jednopłatowość" w latach trzydziestych nie czyniła jeszcze samolotu z automatu lepszym. Polskie P.11 przedstawia się u nas jako cud techniki, tymczasem późne konstrukcje dwupłatowe (CR.42, B-534, Gladiator) miały lepsze osiągi. Dwupłaty kosztem prędkości maksymalnej miały dobrą zwrotność, chyba także mniejszą prędkość startową/lądowania, rozbieg/dobieg, nie jestem pewien jak ze wznoszeniem. Dopiero szybkie jednopłatowe maszyny jak Bf 109 czy Spitfire itd. zdeklasowały je i wyeliminowały. Nie jestem ekspertem od aerodynamiki ale dodatkowy płat to dodatkowe opory i czym większa prędkość tym gorzej. Dopiero mocniejsze silniki różnicę tę pogłębiły do tego stopnia, że układ dwupłata z lotnictwa myśliwskiego praktycznie zniknął. Na etapie gdy używano I-15 oraz I-16 jeszcze nie było oczywiste jakie myśliwce zdominują wojnę światową. Swoją drogą to ciekawy materiał na film, jak w ZSRR (i nie tylko) widziano zalety oraz wady obydwu układów i rolę takich maszyn na polu walki.

[@andrzejorszanski1719]

Generalnie - Czajka miała być dużą modernizacją I-15, (początkowo używano nawet określenia I-15 ter) a nie nowym samolotem, a poza tym lepsze I-16 miały jednak spore problemy w walkach z Fiatami Cr-32 i nie od razu stare i dobre dwupłaty ustąpiły placu nowszym i szybszym dolnopłatom. Jeszcze 6 lutego 1939 staruszek I-15 nad lotniskiem Willajuego zestrzelił 2 nowiutkie Bf-109E...

[@UnderTheBanner]

Rozumiem że chodzi o średnioplat (dolnopłat, górnopłat, średnioplat) a nie centropłat co jest składowa konstrukcyjna skrzydła która nazwa to podobno jest błędna i powinno być sródplat czyli część skrzydła w okolicach kadluba. Podobno to rusycyzm.

[@wladpalownik-x7d]

DOBRA ROBOTA

[@krych110]

Gra i śpiewa zespół Mewa :) a serio to szkoda Polikarpowa że go tak załatwili jakoś super innowacyjny nie był ale samoloty jednak trzymaly pewien poziom solidności jak na realia ZSRR

[@kacpergawor2317]

Cześć czy nagrasz film o Handley Page Victor?

[@Balszoi]

Kiedyś na pewno, ale kiedy trudno mi powiedzieć

[@DANIELWILCZESKI]

👍👍👍👍👍👍

[@jarekgajewski7054]

MAM DUŻO PAN WIEDZY

[@piotrpietryga]

Co lepsze mewa czy p11c ?

[@mismis878]

Osiągami mewa wygrywa

[@daro7993]

Nie daje mi spokoju myśl. Po co ten górny płat w kształcie skrzydła mewy? Czy nie lepiej, żeby skrzydło było proste i nieco niżej? Można by uprościć konstrukcje i zmniejszyć masę. No chyba że o czymś nie wiem?

[@Balszoi]

Zapytajmy wprost - po czorta robić dwupłat, jak można rozwijać I-16?

[@andrzejorszanski1719]

Może nie wiesz: To o czym piszesz zrealizowano w maszynie znanej jako I-15 bis. Spodziewano się wiele: obniżenia prędkości lądowania , poprawy widoczności (?) uproszczenia produkcji itd. Wprowadzono takie zmiany i żadna rewelacyjna poprawa osiągów nie nastąpiła, mało tego - oprócz urywania się nagminnie dolnego płata pojawiły się problemy z wytrzymałością piramidy płata górnego. W kolejnej wersji poczciwego Chatos ( początkowo projekt Czajki określano jako I-15 ter ) powrócono do polskiego płata.

[@PunkinsSan]

Tylko mi wyskoczyło powiadomienie o tym że to materiał syntetyczny?😅

[@olgagaming5544]

Aaa to gówienko, ale mnie to wkurwia na War Thunder simie 1.0 - 2.0 tierze, teraz się trochę zmienia bracket ale kiedyś T1 to był tylko 1.0-2.0 i jak jakiś rusek dobrze latał tym to się nie dało zniszczyć, lecisz na to i myk odwraca się w miejscu, jak ogarniał kto na niego leci z której strony co dzięki braku kokpitu nie było trudne to tylko myk, jakieś dzikie akrobacje i ci schodzi z linii strzału, ja tylko musiałam odlatywać bardzo daleko szybszym samolotem, nawracać nadlatywac ale i tak nagle zaczął swirować i gdzieś znikał, później mi się znudziło i odlecialam ale jak mu się udało w ciebie strzelić to brrrrt z 4 mg i ktoś leżał, a ludzie widzieli biplane i się rzucali na killa a tu nope, dostawali z brrrt na mordę xD

[@maciej9248]

to ja latam I-153P i iszakami 27 i 28 : )mam IV tier, ale zawsze z tyłu mam taki zabytek, szczególnie jak trzeba latać w wąwozach i wokoło szczytów. Fakt, że chłopaki się dziwią, jak wykręca ich i spuszcza ich na ziemię dwupłatowa Czajka:). NIestety, samolocik jest bardzo wrażliwy. Seria z wkm, nawet słabo plasowana powoduje, że trzeba lądować albo wysiadać.

[@andrzejrad8327]

👍

[@paweborzymowski9181]

czajka czyli mewa, nie jestem ornitologiem ale czajce do mewy trochę brakuje😝😝😝

[@romanmichalak2206]

chodzi o czajkę ze skrzydłem typu mewa,

[@naumgoldapfel]

W języku rosyjskim słowo czajka oznacza mewę . Natomiast jak w języku rosyjskim nazywa się ptak czajka to szczerze mówiąc nie wiem .

[@paweborzymowski9181]

@@naumgoldapfel a po polsku czajka to czajka, a mewa to mewa

[@naumgoldapfel]

@@paweborzymowski9181 W wąskim polskocentrycznym podejściu to i owszem . W wąskim rosyjskocentrycznym podejściu jest dokładnie tak samo, czajka to jest czajka . Tyle że co innego to oznacza . To tylko tak, na stopie lingwistycznej .

[@tetam5161]

Jak p11 z an2 pożenić 😂

[@Konradogord]

@@slav8820 raczej ilość czajek była znacznie większa. u nas był tylko jeden przypadek ile było w sowietach trudno wskazać . po drugie o ile dobrze pamiętam brak treningu wśród polskich pilotów myśliwskich do takich misji.

[@kwestionariusz1]

Chciałbyś żeby P.11 mial choć silnik o parametrach M62

[@arcadiologanoff5164]

Sprawdzę to ale kaganowicz to znam jednego Edwarda Berię

[@kwestionariusz1]

Jak to w ZSRR stosowali profile NACA co to za imperialistyczna propaganda😂

[@POGORSKY]

Profil NACA wynalazł radziecki inżynier Polikarpow. Prawdopodobnie po otrzymaniu wyroku śmierci w grudniu 1929 roku za sabotaż i kontrrewolucyjną działalność.

[@romanmichalak2206]

mój jeden z faworytów w il 2 sturmovik

[@mismis878]

Dobrze się nim latało ✌️

[@POGORSKY]

K żalieniju, towarisz Bolszoi, ignorujecie nazwę Czajka, tylko w kółko powtarzacie te I-153. A "Mewa" to projekt samolotu powstały we wrażej, sanacyjnej Polsce...

[@Balszoi]

I-153 ma nazwę Czajka, która w większości języków słowiańskich to Mewa. Wot, Paljaki!

[@POGORSKY]

Wot, nazwę nawet ukradli!

[@wladpalownik-x7d]

i za to was kochamy ......onuce..........IDZCIE SIE P******** kochać

[@kwestionariusz1]

​@@wladpalownik-x7dTwoje gejowskie fantazje nt onuc sa niepokojace no ale czego sie spodziewac po c|welu🏳️‍🌈 USraela😏

[@naumgoldapfel]

Polska ( znana też jako Bolanda ) jest wraża i to nie tylko ta sanacyjna . Ta obecna to nawet jeszcze bardziej .