KONUM Toleranslandırmada KOMPOZİT Toleranslandırma / COMPOSITE Tolerancing with POSITION Tolerance

[@veyzat]

yine çok faydalı bir konu olmuş, temiz ve açık anlatım için teşekkürkler, emeğinize sağlık.

Ben de ilginiz için teşekkür ederim.

[@fatiherturk6408]

Çok aydınlatıcı oldu hocam. Allah hayırlı ömürler versin sizlere.

Teşekkür ederim.

[@oguztas9293]

Teşekkür ederiz hocam.

[@CllAslnr]

Atilla Bey, emeginize saglik. Teşekkürler 🙏

Ben de teşekkür ederim, sağolun.

[@gokhancimen2589]

Hocam yabancı kaynaktan daha güzel anlatmışsınız. Müsait bir zamanda İki kademeli bir milde toplam salgı, salgı, eşmerkezlilik ve konum toleranslarının birbirine olan benzerlik ve farklarını anlatan bir video hazırlarsanız müteşekkir oluruz:))

Gökhan Bey merhaba, bahsettiğiniz konu çok önemli. Üzerinde çalışıyorum, umarım kısa zamanda bir kayıt hazırlayıp paylaşacağım.

[@qxp-tz7np]

Hocam ilk sorum, PLTZF yani pattern tolerans alanı için verilen B veya C datumlarına hatta ikisine de M boundary eklersem ne olur ? 2. sorum ise 0.5M ile belirtilen pattern tolerans alanı, deliğin max malzemeden sapmaya başladığı anda bonus tolerans alabilir mi ? Şimdiden teşekkürler.

Merhaba, öncelikle değerli sorularınız için teşekkür ederim. İlk soru için şunu söyleyebilirim: DATUM B ve DATUM C yüzey unsurlar olduklarından boyutları (dolayısyla toleransları) yoktur. Dolayısıyla bu DATUM unsurlar (boyutsuz unsurlar) için M veya L sözkonusu olamaz. DATUM A için de aynı durum söz konusudur, o da bir yüzey olduğu için M söz konusu olamaz. İkinci sorunuzun yanıtı ise EVET. Belirtilen 0,5 mm. çaplı patern tolerans bölgesi deliklerin en fazla malzeme durumu için geçerlidir. Yani delik gerçek çap ölçüleri en fazla malzeme durumundan ayrıldıkça (delikler büyüdükçe) bu büyüme miktarı kadar paternin gezme miktarı da artar. Bu nedenle deliklerin kenarlara yakın olduğu parçalarda, delik kenarı ile parça dış kenarı arasında kalan mesafeler kritik hale gelebilir. Delik(ler) büyüdükçe zaten kenara yaklaşmakta, ayrıca paternin daha fazla gezmesine de izin çıktığı için kenar mesafeleri daha da azalabilmekte. Buna dikkat edilmelidir. Burada benim için de soru işaretli konu şudur: Deliklerin her biri en fazla malzeme durumundan aynı miktarlarda ayrılmış olmayacaktır. Bu durumda paternin gezmesine ilave edilecek BONUS ne kadar olacaktır? Muhtemelen en fazla malzeme durumundan en fazla sapan delikdeki sapma miktarı esas alınmalıdır diye düşünüyorum. İyi çalışmalar dilerim.

[@qxp-tz7np]

@ Sağ olun hocam çok açıklayıcıydı. Videolarınızı dört gözle bekliyoruz. İyi günler dilerim.

[@Palmec_2112]

Hocam, kompozit tolerans verirken çapı gösteren ölçünün yanına niçin x 4 adet diye yazılmıyor. Bunu yazmak gerekli mi? Ayrıca bu kompozit toleranslandırma ISO standartlarında aynı mı?

Merhaba kompozit toleranslandırma birden fazla unsur (patern olduğunda) kullanılır ve unsur sayısını belirtmek gerekir. Yani bu örnekte 4x demek gerekiyor. Ben hata yapıp göstermemişim. Uyarınız için çok teşekkür ederim, gözden kaçmış. ISO standartlarındaki gösterimle ilgili soruya gelince, konuyla ilgili tüm ISO standartlarının bilmiyorum açıkçası. Bu nedenle net bir yanıt veremiyorum. Ancak incelemeye devam edeceğim.

[@kafkasinho]

Hocam merhabalar ve öncelikle kayıtlar için teşekkür ederim. Bir detay aklımda kaldı ve sormak istedim. Şimdi parçamızın eksenleri 0.5 mm çaplı bir dairenin içinde kaldığı takdirde kompozit toleransın ilk şartı gerçekleşmiş oluyor. Ama 0.25 mm çaplı A toleransı olan ikinci satırın kontrolü nasıl yapılır ve ne anlama geliyor tam anlamıyla? Deliğin A düzeyine göre diklik olarak 0.25 mm çaplı bir eksen kaçıklığı olabilecek mi demektir?

Merhaba, ben de sizlere ilginiz için teşekkür ederim. Kompozit toleranslandırmada ilk sıra (0,5 mm tolerans) paterni oluşturan 4 deliğin BİRLİKTE hareket edebilme (paternin gezmesi) toleransıdır. İkinci tolerans (0,25 mm.) ise paterni oluşturan dört deliğin birbirlerinden BAĞIMSIZ olarak DATUM A'ya göre DİKLİK ayrıca deliklerin birbirlerine göre KONUM toleransıdır. Yani KOMPOZİT tolerans şunu söyler: Paterni oluşturan 4 delik BİRLİKTE 0,5 mm. çaplı geniş tolerans bölgesi içinde gezebilirler. Parçanın dış yüzeylerinin başka parçalarla temas zorunluğu olmadığında bu rahatlığa izin verilmeli. Ancak deliklerin dikliği ve birbirleri arasındaki mesafe için 0,5 mm. tolerans verilirse montaj olmayabilir. İşte ikinci sıradaki tolerans da bunu anlatıyor. Ölçümlerde genellikle deliklerden biri DATUM olarak kullanılıp, diğer deliklerin bu delik ile mesafelerinin 0,25 mm. KONUM toleransı içinde olmasına, ayrıca her bir deliğin DATUM A'ya göre 0,25 mm.'den daha az DİKLİK hatasına sahip olmasına bakılır. Umarım anlaşılır olmuştur. İyi çalışmalar dilerim.

[@kafkasinho]

@ Hocam cevap için çok çok teşekkür ediyorum ancak ben şu kısımda takılıyorum. 0.25 olan değer delikler arası mesafenin artı-eksi toleransı mıdır yoksa yine konum toleransında olduğu gibi bir dairesel eksen içerisinde toplam kaçabileceği miktar mıdır? Yani şartlardan birini yerine getirip diğerini getirmeme gibi bir durum nasıl söz konusu olabilir?

0,25 tolerans bir eksen için KONUM toleransı olduğundan +/- değil, silindirik bir tolerans bölgesidir. 0,25 tolerans değerinin başındaki çap işareti bu nedenledir.

[@kafkasinho]

@ Hocam ancak pattern için biz parçayı döndürdüğümüzde mutlaka bu 0.25 şaşmaz mı? O hâlde şey mi demeliyiz? Bir delik sabit kabul edilip diğer 3 delik bu deliğe göre verilen ölçülendirmeler neticesinde en fazla 0.25 şaşmalı. Çünkü aksi takdirde patterni epey döndürmek mümkün (örneğin dairesel parça) o zamanda aşikar bir şekilde eksen teknik resime göre 0.25 değerinden fazla kaçacaktır ama bir deliği referans kabul edip diğerlerini de eksenler arası mesafe cinsinden değerlendirip bu değeri 0.25 ile sınırlandırmalıyız, doğru muyum?

Kompozit tolerans zaten tam da bunu söylüyor: deliklerden biri sabit/doğru kabul edildiğinde diğerlerinin bu deliğe göre konumu 0,25 mm toleransı (tolerans bölgesi silindir) içinde kalmalı. Teorik düşünmenin yanında, üzerinde dört delik olan iki parçanın karşılıklı montajını canlandırın veya gerçek parçalarla deneyin. Daha kolay anlaşılır konu.

[@qxp-tz7np]

Hocam peki form toleransları için kompozit örnekleri de gelecek mi ?

Öneri için çok teşekkürler. Gelecek tabi, özellikle profil toleransı ile kompozit toleranslandırma önemli. Biraz zaman tanıyın lütfen:)