Metrologia: Co to jest kalibracja? Co to jest wzorcowanie? Piotr Burnos

[@tadeuszk.4788]

Jako były pracownik Laboratorium Pomiarów Wielkości Elektrycznych, wielokrotny gość GUM i OUM z przyrządami i wzorcami firmowymi jestem wdzięczny za ten vlog. Wspaniale przedstawiona informacja oby zachęciła przyszłe pokolenia do nauki i pracy. Pozdrawiam serdecznie.

[@konradchojnacki3865]

Dzięki za omówienie. Temat bardzo ważny w pomiarach :)

[@akta1984]

Dobry temat. Warto kontynuować ❤

[@lukaszbujak9834]

Wszystkiego najlepsz🎉ego w nowym roku.Jak zwykle bardzo merytoryczny odcinek.Pozdrawiam😊

[@piotrburnos1004]

Dzięki. Pozdrawiam!

[@elektronikaserwis6936]

Cieszę się, że Pan doktor poruszył istotną różnicę pomiędzy kalibracją (wzorcowaniem) a adjustacją. Dla wielu wzorcowanie obejmuje adjustację kalibrowanego przyrządu, co czasem prowadzi do niepotrzebnych dyskusji np. na poziomie ustalania kosztorysów lub zakresu robót.

[@dizzywawa2]

Fajnie pokazany temat. Jedna mała uwaga audytora. W świadectwach wzorcowanie laboratoria akredytowane zawsze pokazują niepewność pomiaru a nie ,,ewentualnie,, jak było powiedziane na filmie. To obowiązek wynikający z normy 17025. Pozdrawiam. Wszystkiego dobrego w nowym roku.

[@rockmy]

Ważny i potrzebyny vlog. Dziękuję.

[@mariuszkleinkleju]

Coraz ciekawsze pomiary i wchodzące powoli w materiałoznawstwo i fizykę kwantową😊 Od kilku lat oglądam kilka programów w KZbin o takich tematach np. Astrofaza, Smartgasm itp. Czekamy na takie ciekawe tematy o różnych miernikach np. O wagach precyzyjnych😏 Pozdrawiam.

[@dizzywawa2]

O tak. Nowa definicja kilograma, a szczególnie jej praktyczna realizacja to ciekawy temat. To byłby ciekawy film.

[@elektrodatv]

Bardzo dobry materiał, trudne ale ciekawe 👍

[@piotrburnos1004]

Dziękuję, pozdrawiam.

[@jacekcyndel3741]

Dziękuję. Czat chyba mnie wyłączyl. Proponuję odcinek o wzorcach częstotliwości i ich zdalnym odtwarzaniu. Ciekawe dla mnie i myśle że nie tylko są wzorce napięcia na poziomie wzorców roboczych i wbudowanych w multimetry. Pozdrawiam. Wszystkiego dobrego w nowym roku!

[@piotrburnos1004]

Dziękuję za pomysły. Wzorcami na pewno się zajmę. Pozdrawiam.

[@przemkommas2464]

Bardzo ciekawy temat.

[@mrEnd_]

Super !! Bardzo fajnie zaprezentowany wzorzec kilograma, ale na Pana kanale porusza Pan wielkości elektryczne (najczęściej). Może warto byłoby omówić takie wzorce ( + nie elektryczne). To nie jest komentarz na na "NIE". Mam wielki szacunek do Pana, a informacje o metrologii są tutaj bezcenne ( jak dla mnie). Nie ma drugiego takiego kanału na YT, bardzo wybiórczego, trafiającego do bardzo ograniczonej grupy odbiorców. SUPER !!! Proszę w miarę swoich możliwości dalej kontynuować. DZIĘKUJĘ

[@piotrburnos1004]

Dziękuję za miłe słowa i pomysły.

[@ewadrzyd8086]

Oglądamy ✨🏋️

[@km-elektronika]

Jak zwykle materiał na 6 z plusem (stosując szkolną skalę).🙂 A jeśli chodzi o pytanie z filmu - z chęcią bym posłuchał o nowoczesnych wzorcach.

[@piotrburnos1004]

Dzięki. Pozdrawiam

[@niestetynie1004]

Nowa definicja kg- prosimy o rozwinięcie w postaci odcinka

[@dizzywawa2]

kzbin.info/www/bejne/haCTm6BnhbWFq9Esi=arwPes1jSZDc5eTO

[@dizzywawa2]

Polecam film, zanim dr wytłumacz nam nowy kg. Film po angielsku ale są dostępne polske napisy. Fajny bo z tego co wiem, to pokazuje laboratorium któremu, jako jedynemu na świecie (na razie) udało się zbudować wzorzec opłaty na nowej definicji.

[@ness_uno]

Święta Prowda i Ino sama Prowda😁 Ale.... W praktyce Lab, GUM czy tam OUM wystawi świedectwo wzorcowania i będzie to czynność pozaprawna a praktycznie każdy klient zamawiając "kalibrację" będzie chciał mieć skorygowane błędy przed faktycznym wzorcowaniem. W mojej, ponad 35 letniej praktyce, może 5 razy zdarzyło się, żeby klient zamówił "adjustację" przed wzorcowaniem lub legalizacją. Przez pierwsze lata mojej kariery w labie próbowałem z tym walczyć ale dziś wiem. że to walka z wiatrakami🥲Tak BTW, niewielu nauczycieli uczy precyzyjnego języka technicznego i nie weryfikuje tego podczas zaliczeń😪Na koniec: 3xTak! - Proszę rozwinąć w miarę możliwości tę tematykę, tak jeśli chodzi o procedury i wzorce jak i terminologię i teorię. A tak PS. - Wszystkiego "Naj" w nowym roku i serdecznie dziękuję za "zeszły"😁

[@MariuszMARCHWINSKI]

Nie dziwię się że klienci nie zamawiają adjustacji przed wzorcowaniem. Przecież to nie ma sensu. Należy najpierw wyznaczyć błędy pomiaru, następnie jeżeli klient chce(jeżeli błędy wraz z niepewnością mieszczą się w błędach dopuszczalnych to nie będzie czuł takiej potrzeby), zamówi i zapłaci za taką usługę dokonania adjustacji i ponownego wzorcowania. Poza tym przecież nawet w pańskim laboratorium potrzebował Pan za pewne świadectwo przed adjustacja swoich wzorców aby wykazać ze wasze wyniki były ważne od ostatniego wzorcowania....

[@dariuszgil1707]

Dzień dobry , wszystkiego dobrego w Nowym Roku , na śwadectwach wzorcowania laboratorium akredytowane oprócz wyników może też umieścić ocenę zgodności wyników wzorcowania z wymaganiami np producenta czyli dokonać porównania wyników z uwzględnieniem niepewność pomiaru i ocenić czy dany przyrząd spełnia specyfikację wytwórcy i czy może być dopuszczony do eksploatacji. Można też po wzorcowanu samemu dokonać takiej oceny i dopuścić lub nie przyrząd do ekspolatacji.

[@piotrburnos1004]

To prawda. Łatwo to policzyć

[@dizzywawa2]

Ocena zgodności to zupełnie inny proces. To o czym pan mówi zgodnie z normą 17025 nazywa się stwierdzeniem zgodności.

[@dizzywawa2]

​@@piotrburnos1004😂a to nie tak łatwo. To też ciekawy proces zasługując na film 😄. Polecam dokumenty ilac g8.

[@dariuszgil1707]

@@dizzywawa2 zgadza się dokładnie o to mi chodziło

[@tomekm1408]

No i już wiem, że w niedawnym komentarzu użyłem słowa "kalibracja" w kontekście adiustacji.😌 Myślę, że ciekawy (dla mnie na pewno) byłby materiał o technikach wykonywania wzorców krajowych i międzynarodowych. Kiedyś widziałem film o wzorcu kuli. Technika wykonania wręcz banalna, dokładność na poziomie atomów, koszt liczony w milionach euro. Jeśli można, to poproszę taką zawartość (kontent).

[@filipsadowski3322]

👍

[@maciejiwanczewski8417]

A ja poproszę o materiał o wzorcach czasu który chyba potrafimy mierzyć najdokładniej. Z chęcią bym zobaczył wzorzec cezowy HP - ten popularny 5071. Do tego kilka słów na temat DCF77 oraz wzorcowej częstotliwości PR (chyba 225kHz można traktować jako wzorze?).

[@tadeuszk.4788]

Teraz raczej używamy wzorca GPS.

[@petrikko]

Panie Piotrze, zadaje temat z kolejnym testem Multimetru HoldPeak HD-770D..Czy jest możliwe przeprowadzenie badań.?

[@piotrburnos1004]

Producentów są dziesiątki... Także proszę o cierpliwość.

[@jandartan6666]

A w multimetrze uni-t m980g to gdzie tam szukać jakiejś śrubki do pokręcania do kalibracji?

[@TzOk]

Definicja, definicją, ale na anglojęzycznym dokumencie świadectwa kalibracji (polskie dokumenty były zatytułowane "świadectwa wzorcowania"), jest jednak pozycja "podjęte działania", w której jest wpisane "nie podjęto działań korygujących". W praktyce w ramach usługi kalibracji jest wykonywana adjustacja, natomiast w usłudze wzorcowania nie jest ona ujęta. Laboratoria głównie świadczą usługę wzorcowania, ale bywa że oferują oddzielnie kalibrację, w ramach której co najmniej wyznaczany jest współczynnik kalibracji.

[@dizzywawa2]

Adiustacja może być częścią usługi Laboratorium akredytowanego. Ale to oddzielny proces wykonywany zawsze na specjalne życzenie klijenta.

[@piotrburnos1004]

@TzOk z moich rozmów w laboratoriach jednak kalibracja to kalibracja, a nie adjustacja..

[@dv5809]

14:50 aktualnie żadna z jednostek SI nie jest definiowana wzorcem.

[@JerzyWojciech]

Witam Pana w 2025r. Zdrowia, awansu, szczęścia i dużo miłości rodzinnej życzy Panu , wnuczek z dziadkiem emerytem! Dostałem pytania od wnuka: -czy można z kalibrować wiedzę? - czy z kalibracji da się wyżyć?. Piszę do Pana, bo ja nie jestem wstanie temu młodemu człowiekowi odpowiedzieć sensownie. Proszę o pomoc!.

[@adamwojciechowski5606]

Pytanie pierwsze. Tak. Kalibracja to porównanie "oczekiwanego (założonego) z obecnym stanem" (rzeczywistym) Egzamin to takie zdarzenie w cyklu nauczania(semestr). Pytanie drugie. Tak. Z tego można "wyżyć". Patrz lista płac na stronie PCA -Polskie Centrum Akredytacji - ono kalibruje kalibrujących i trwa od kilkunastu lat w dobrobycie. Ci kalibrujący też czasami osiągają zyski pozwalające im się utrzymać , ale z tym to już różnie bywa - zależnie od sezonu, i lokalnego nacisku w miejscowym "zagłębiu gospodarczym" na wdrażanie ISO 17025/ ISO 9001.

[@erdna7373]

To powinno nazywać się certyfikat zgodności ze wzorcem.

[@JerzyWojciech]

Dziękujemy!

[@piotrburnos1004]

@JerzyWojciech Czy da się kalibrować wiedzę? Ach te dzieci :) Też borykam się podobnymi pytaniami w domu :) Czy da się z tego wyżyć? Chyba tak, skoro mamy na rynku od wielu lat laboratoria akredytowane. Choć koszty założenia takiego laboratorium są bardzo wysokie.

[@tomek6003]

Resumując: wzorcowanie = kalibracja zaś regulacja = adiustacja = wyrównywanie. Większość elektroników dąży do tego, aby mieć urządzenie wyrównane, czyli aby wskazania przyrządu były zgodne z rzeczywistością. Zabrakło na filmie ważnej informacji: przyrząd nieskalibrowany lub bez adiustacji jest przyrządem niesprawnym!

[@dizzywawa2]

Nie do końca niesprawne. Właśnie dlatego wyznaczony błąd ze znakiem przeciwnym nazywany jest poprawką. Są przyrządy, wzorce którym lepiej pozwolić naturalnie płynąć, niż je adjustować. Są wtedy bardziej przewidywalne i możliwe np do prognozy.

[@krzych687]

Nie do końca się z Panem zgodzę panie Piotrze, że kalibracja jest tożsama z wzorcowaniem. Pierwsze. Ma to związek z tłumaczeniem wszystkiego z angielskiego gdzie nie rozróżnia się tych pojęć bo nie potrafią, bo ich słownictwo jest ubogie w stosunku do naszego zwłaszcza w dziedzinie techniki itd. Drugie. Kalibracja jest pojęciem starszym. Wywodzi się ono z metrologii analogowej, gdzie określano tak redukcję błędów do wartości minimalnej podczas sprawdzania z wartością odniesienia poprzez stosowną regulację ustroju pomiarowego. Zwykle robił to producent lub ewentualnie Centralny Urząd Jakości i Miar bo miał do tego zasoby i możliwości. Później element regulacyjny był plombowany i plomba potwierdzała wartość pomiarową przyrządu określoną przez klasę. Bo kiedyś właśnie ją podawało. Teraz dla wzorców wysokiej jakości; państwowych i dokładniejszych nie podaje się klasy tylko błędy z niepewnością. W dobie pomiarów cyfrowych kiedy to i dokładność jest o niebo lepsza i możliwości większe zaczęto stosować pojęcia wzorcowania. A że laboratoria producenta nie zawsze mają akredytację a ich dokumenty nie są honorowane a GUM nie ma możliwość wprowadzania korekty pomiarów to wymyślono wzorcowanie i wszechobecne wciskanie wszystkim że pojęcia są tożsame. Dlaczego wciskanie? Bo jakoś z braku możliwości wprowadzana poprawek (sprowadzania błędów do minimum) do przyrządów trzeba było wybrnąć. Więc wybrnięto najprościej. Nie możemy wprowadzić współczynników do twojego przyrządu przez zmianę oprogramowania które tam jest masz więc „papier” (świadectwo wzorcowania) i każ wszystkim uwzględniać te wyniki by wartość pomiarów był sprowadzona do minimalnego błędu w stosunku do wartości odniesienia. Jest to kalibracja? Jest ale wyników a nie przyrządów. Jakoś analogowej techniki już nikt nie pamięta to i zaczęto zrównać kalibrację z wzorcowaniem. A na sam koniec i tak jest to co chcieliśmy czyli najdokładniejszy pomiar. Tylko ścieżka jego osiągnięci inna. Tak ja to widzę ale pewnie się mylę.

[@piotrburnos1004]

Co do kwestii jak to wygląda w języku angielskim to się zgodzę. Co do punktu "drugiego" to powiedziałem w zasadzie to samo we filmie. Historycznie wzorcowanie jest pojęciem starszym niż kalibracja. A co czasów współczesnych to też to było wyjaśnione we filmie. Nie zgadzam się z pojęciem "wciskania". Ale możemy się "pięknie" różnić w ocenie :)

[@krzych687]

@@piotrburnos1004 Zmusił mnie Pan do wyprawy w czeluścia stychu i sterty kartonów. A poważnie odszukałem Małą Encyklopedię Metrologii wydawnictwa WNT z1989 pod wielce zacnym gronem autorów. Ma Pan rację. Pomyliłem się. Wzorcowanie jest starsze i występuje w tej encyklopedii takie hasło. Cytuję "Ustalenie położenia wskazów (....) narzędzia pomiarowego (...) albo wyznaczanie wartości wielkości za pomocą wzorców odtwarzających jedną lub kilka różnych wartości odniesienia". Adjustacja, kalibracja nie jest tam w ogóle definiowana, a niepewność jest odsyłacz do haseł "błąd pomiaru graniczny" i "błąd przypadkowy graniczny". Widać więc jak przez 30 lat ewoluowała metrologia w zakresie pomiarów. Słownik metrologiczny GUM także zrównuje pojęcia kalibracji i wzorcowania ale interpretuje to tak jak pisałem. Masz papier to uwzględnij wyniki ze świadectwa do swoich pomiarów i masz przyrząd skalibrowany. Pozdrawiam

[@filipsz6728]

Szkoda ze nie wspomniałeś pokrótce o tym jak przebiega dostrajanie. Jeżeli taki drogi miernik ma złe wskazania to skąd wiesz jak go dostroić? Przecież każdy miernik ma inną konstrukcję. Skąd wiesz gdzie trzeba podkręcić po rozebraniu miernika aby go dostroić?

[@piotrburnos1004]

To jest podane w dokumentacji serwisowej. Współczesne multimetry są często kalibrowane programowo.

[@filipsz6728]

@piotrburnos1004 dzięki za odpowiedź. I zazwyczaj każdy poważniejszy producent jak Fluke czy Keysight udostępni taką dokumentację firmie która o nią poprosi? Bo nie widzę na stronach producenta linków do takich dokumentacji.

[@piotrburnos1004]

Nie wiem, który producent udostępnia, a który nie. Producentów są setki. 🙂

[@Qrokodyl]

Mowienie o "micie" to jest jakas obluda. To tak samo, jak powiedziec o marchewce, ze panuje jakis mit, ze to jest warzywo, bo nowa definicja mowi ze to jest owoc. W zasadzie w d. mam jakies wymyslone nowe definicje o kalibracji, bo jesli chce cos kalibrowac, to chce ustawic, wyregulowac do wlasciwych lub wzorcowych wartosci, a nie tylko zmierzyc, wykonac wzorcowanie i stwierdzic ze jest zle. Jesli wiekszosc tak rozumie kalibracje od dawna, wynika to z jakiegos doswiadczenia i tego sie bede trzymal, a zmiany definicji to nowa choroba 21 wieku oglupiajaca ludzi.

[@mariuszkleinkleju]

@@Qrokodyl Kalibracja, czyli porównanie do wzorca😊

[@Qrokodyl]

@@mariuszkleinkleju Porownanie do wzorca to "wzorcowanie".

[@mariuszkleinkleju]

@Qrokodyl Zgadza się, że wzorcowanie= kalibracja. A strojenie=adiustacja.

[@Qrokodyl]

@@mariuszkleinkleju Nie, "wzorcowanie" to porownanie do wzorca. A kalibracja nie bez powodu wiekszosci kojarzy sie z "ustawianiem" zwanym adiustacja. Wszedzie w elektronice, mechaniczne (jakis trymer) lub programowe dostrojenie parametrow nazwane jest "KALIBRACJA". Wygodnie bylo zrobic sobie definicje kalibracji, zeby znaczylo cos innego i udajac kalibrowanie nie robic nic. Dlatego w d. mam definicje ktora istnieje tylko na potrzeby jakis laboratorium, bo w praktyce zwykle jest tozsame ze strojeniem "adiustacja".

[@Qrokodyl]

@@mariuszkleinkleju Mowi sie zwykle "trzeba wykalibrowac" bo zle wskazuje,zle mierzy, a taki madrala zmierzy, porowna do wzorca i powie, no skalibrowalem i zle mierzy. Co za debilizm.

[@krisd4219]

Warto kalibrować historię i naukę. 🛰👀🍄

[@rafalzawadzki2195]

17:13 Prof. Barkan dawala takie oporniki na stol i kazala mierzyc i wypelniac tabelke...