Osmanlı Türk Yayı mı, İngiliz Uzun Yayı mı?

[@estergonkara5786]

Çok yerinde ve bilim dolu bir cevaptı. Her silah her yerde işe yaramaz. Doğru silah ve doğru zamanlama + taktik zafer getirir.

[@c.yunusozkurt2408]

Bu yeni çalışmanız çok güzel olmuş. Size ve ekibinize teşekkürler hocam. İngiliz-Türk yayı kıyaslaması yaparak Türk yayının üstünlüğünü dile getirenler, zannedersem Türk yayı ile Osmanlı yayını kasıt ile; kısalığından, her ortamda rahat taşınabilirliğinden, gerek yaya gerek atlı olarak rahat kullanım kolaylığından bahisle bunu ifade ediyorlar ki haklılık payı da var. Öte yandan sizin de ifade ettiğiniz gibi hangi açıdan üstündür, hangi açıdan benzerdir, hangi açıdan daha düşük kalır gibi swot analiz denilen yöntem ile yapılacak bir yaklaşıma göre cevap değişir tabi.

[@abdulkabza]

Türk kompozit yayı bir mühendislik harikasıdır. Buna şüphe yok. Ama bir silahın diğer bir silaha üstünlüğü, ardında yatan mühendislik dehâsından başka birçok faktöre bağlıdır. Silahın taktik kullanımı bunlardan en önemlisi veya en önemlilerinden biridir. İstanbul'un fethinde sapan kullanımı örneğinde olduğu gibi. II. Mehmed dönemin en yeni silahı olan topları, hattâ bazılarına göre füze bile kullanmıştır. Buna rağmen, sapan gibi çok ilkel bir silah da kuşatmada kullanılmıştır. Çünkü cephanesi ucuz ve etkinliği kayda değer düzeydedir. Kuşatma şartlarında kullanmak için de çok ileri derecede eğitim gerektirmez. İsabetli atış yapmayı öğrenmek zordur ama kale duvarları üstünde aşacak şekilde kil mermileri savurmak basit bir iş olsa gerek. Her silah kendi coğrafyasında ve tarihî konjonktürde ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda icat edilmiş, geliştirilmiş ya da kullanımdan kalkmıştır. Bu sebeple, şovenist dürtülerle kolaycı ve akıl dışı karşılaştırmalar yapmak doğru olmaz.

[@cafercan4267]

Teşekkür ederiz videolar çok bilgilendirici devamı gelsin 👍🏻

[@KeNaNOzKaN58]

Murat bey tebrik ederim çok güzel bir video olmuş ağzınıza sağlık

[@serhantheguide]

Hayranlıkla diliyorum. Büyük adamsın hocam 🧿

[@abdulkabza]

Çok naziksin sevgili dostum!

[@tughantelatar]

Çok güzel açıkladınız teşekkürler, zaten taktiksel olarak at üstünde ok atmak zorunda kalsalar belki İngilizlerde Japonlar gibi asimetrik bir yay geliştirir ve ellerindeki malzemeyle bir çözüm bulabilirdi.

[@chroma6947]

It is worth noting that the English only stopped using the longbow because of the shortage of yew trees in Europe, Longbow was still the primary weapon until 1600 when Queen Elizabeth I ordered firearms due to the shortage of yew for the large scale manufacture of bows.

[@abdulkabza]

Even later, Benjamin Franklin suggested to replace tge slow-loading musketes by longbows

[@chroma6947]

@@abdulkabza Yes even wellington requested longbowmen during the Napoleonic wars but was told no such unit exists anymore

[@ahmetsezaikarakapici]

👏👏👏👏

[@Ibrahim-bn5fj]

Kompozit yay kullanacak bir ordunun bunun üretimi için iyi bir şekilde sistemi kurması gerekir ve Osmanlı bunu yapmıştı zaten. Bu sistemi kuramayan bir ülke için İngiliz uzun yayı kullanmak çok daha mantıklı ama bu sistemi kurabiliyorsa, gereken kaynağı sağlayabiliyorsa ve askerleri de yüksek libreli yayları kullanabiliyorsa kompozit yay çok daha avantajlı. Taktiğe göre elbette hangi yayın daha avantajlı olduğu değişebilir ama karşılıklı atışlarda da daha uzun menzilli olan kompozit yay daha avantajlı olur.

[@egeayd17]

Murat Hocam, İskit yayını inceleyip yorum yaptığınız bir video çeker misiniz? Simetrik olmaması ve kabzanın geride olmasının ne gibi avantajları var? Bir de daha yakın tarihteki kompozit yaylar daha da kısaltılmış, İskit yayı nispeten daha uzun. Bu video için ayrıca teşekkürler ben İngiliz yayı kullanıyorum, atış şeklini incelediğimizde kulak arkasına kadar çekiyorlar. Belirttiğiniz gibi tarihi ortamın gerektirdiği durumlara göre şekilleniyor. Akdeniz çekişi denilen çekme stili ve sol tarafa oku koyma da nispeten nişan alırken avantaj sağlıyor ama dakikada atılan ok azalıyor. Üstünüze zırhlı bir şövalye koşarken başparmak atışı pek efektif olmazdı :)

[@abdulkabza]

Merhaba! Aslında bazı karışıklıkları gidermek lazım önce. İskit yayı uzun değil. Kendisinden sonra gelenler daha uzun. Ayrıca, asimetrik olanları ender. Büyük çoğunluğu simetrik. Kabzanın içbükey olması bütün bu tip refleks kabzalı yaylarda olduğu gibi, kirişin oku ittiği mesafe ve süreyi uzatır. Yani, teknik terimiyle söylersek "power stroke"unu arttırır. Bir düzeltme de şu: Dörtnala gelen şövalyeye karşı kompozit yay bayağı bir etkili olurdu. Hatta daha etkili olurdu. Osmanlı-Habsburg Savaşları'nda Habsburg ordularını yöneten İtalyan general Marsigli yazdığı kitapta, Osmanlı sipahisinin oklarının Kurass (göğüs zırhı) delebildiğini ve Kurassier'in dikkatli olması gerektiğini yazar. Zaman 17. Yy'dır ve zırh yapım teknikleri ve metalurjik kalite İngiliz-Fransız Savaşları'ndekine göre çok gelişmiştir. Ama bütün bunlara rağmen, ELB azımsanacak bir silah değildir.

[@Ibrahim-bn5fj]

Ben başparmak çekişi daha yüksek isabet sağlıyor diye biliyorum.

[@abdulkabza]

@@Ibrahim-bn5fj Üç parmak çekişiyle, ok ucu kullanılarak bilinçli bir nişan alma yöntemi kullanılabilir. İsabetli atış yapmak daha kolaydır.

[@egeayd17]

@@abdulkabza Sayın Hocam bu kitabın adını söyler misiniz? Ben 140-150 libre ELB atışlarını izledim, Bodkin uçlu oklar bile şövalye zırhını delemiyor, eğiminden dolayı(zamanında Sovyet tankları da Alman tanklarına bu yüzden üstün gelmişti) sadece çizip geçiyor veya ok kırılıyor. Hatta 1000 librelere kadar ulaşan crossbowlar bile pek etkili olmuyor. Acaba videoda dediğiniz gibi libresi arttıkça verimi artan kompozit yaydan mı kaynaklanıyor bu durum?

[@TheAltair32]

Hocam Merhaba aynı yayları günümüz yay yapım teknolojileri ile yapıldığında performanslarında nasıl bir değişim olur ?

[@TheAltair32]

Günümüz lamine yaylarını kastediyorum

[@abdulkabza]

Lamine yaylar, organik kompozit yaylara göre daha yüksek enerji verimine sahipler. Ama bu durum, bu modern zaman yaylarının yaygın olarak imal edildiği 35-55 lbs çekiş kuvvetlerinde böyle. Bizim gözlemimiz, bu yayların daha yüksek çekiş kuvvetlerinde, bahsedilen aralıktaki kadar iyi performans göstermiyor olabilecekleri yönünde. Ama bu gözlem nitel ve subjektif. Daha yüksek çekiş kuvvetlerinde (mesela 90 libre veya üstünde) modern lamine yaylarla kompozit yayları ölçüp karşılaştırmadık. Böyle bir çalışma okumadım da.

[@Scout887]

Tarihde, Avrupa Kültürleri, silah üretiminde sanki daha ekonomik ve pragmatik silahlari tercih ediyorlar. Arbaletleri önce komposit iken, sonra celik den yapmak yayginlasiyor, celik yay üretimi de daha ekonomik. Murat Hocanin dedigi gibi, komposit üretimi cok zaman alan, pahali ve eziyetli is. Komposit yayi, göcebe türklerde cok yaygin olsada, anadoluya yerlestikden sonra, bir pahali, elit silah haline dönüyor.

[@mbfloris612]

Gökmen Altınkulp'un bir tavsiyesini hatırlattınız; Türk kompozit yayı alacaksanız 70 libre ve üstü bir çekiş kuvvetinde olsun çünkü bu seviyede iyice verimli olmaya başlıyor.

[@abdulkabza]

Adam Karpowicz orijinal kaynaktır.

[@estergonkara5786]

Yaylarda 70 libre oldukça kuvvetli bir güçtür. 30 librelik yayların doğru oklar ile yaptığı etkiyi görünce 70 libre cidden çok kuvvetli geliyor.

[@mbfloris612]

@@estergonkara5786 Doğru, 70lbs ciddi bir rakam, fakat ben olaya şöyle bakıyorum: çok deneyimli bir okçu olmadan gerçek bir kompozit yayı düşünmenin zaten bir anlamı yok. Bir sanat eseri olarak alıp duvara asılacaksa o ayrı tabi. Ben mesela 58librelik bir yayı kontrollü bir şekilde kullanabiliyorum, fakat 76librelik bir yayı denediğimde çok çabuk yoruldum.

[@ahmetselimackgoz1529]

Hocam merhabalar ben 45 lb yay kullanıyorum rahat çekebiliyorum 76cm ok boyum çekişim 30 inç alacağım okların ağırlığı kaç gr olmalı

[@Scout887]

25 -40 gram arasinda ok heralde olur. cok hafif olmasin, yoksa yaya zarar verebilir, cok agir olursa bisi olmaz, sadece ok yavas ucar. Bence 25 gramin altina gitme.

[@ahmetselimackgoz1529]

@@Scout887 teşekkür ederim hocam

[@abdulkabza]

Yayın çekiş kuvveti başına 8 grain'in altına düşmemek yayı korumak için iyi olur. 11 grain üstünde de ok orta mesafelerde düşüş yapar. 30 inç çekişte 45 lbs yay 51-52 lbs verir. 1 gram 15,625 grain. Yani 25 gram çok hafif kalabilir.

[@aslanbosnakoglu8240]

turk yayi bir muhendislik isi. tabi ki bir ingliz yaptigi tahta parcasindan daha iyi.

[@abdulkabza]

O kadar lafı boşuna mı ettik yahu?:) :)