Prędkość podróży w średniowieczu. Ile kilometrów na... dobę? (Kamil Janicki o historii)

[@WielkaHistoria]

A wy macie już swój egzemplarz "ŚREDNIOWIECZA W LICZBACH"? Jeśli nie, to możecie zdobyć go tutaj :-) 👉👉 tblr.pl/?bbbz75 Książka jest też dostępna jako audiobook (na Storytelu, Bookbeacie, pewnie też gdzie indziej). Swoją drogą co myślicie o nowym mikrofonie? Lepszy dźwięk? Milej się słucha?

[@boguslawszostak1784]

Dziękuję, właśnie taka gospodarcza historia jest dla mnie najbardziej interesująca. Chętnie obejrzałbym też odcinek o "systemie emerytalnym" w dawnych czasach czyli jak żyli starzy ludzie i jak to się działo, że nie umierali z głodu. Jakoś wątpliwa wydaje mi się teza, że dobrze dzieci wychowali. O mikrofon działa świetnie, ale za to wygląda okropnie...

[@WielkaHistoria]

Następnym razem spróbuję go ustawić choć odrobinę bardziej dyskretnie ;). Faktycznie zasłania pół ekranu. A o starości na pewno będzie odcinek. Ale to jesienią, do mojej kolejnej książki :)

[@Arek1125]

oczywiście że macie,jestem w trakcie czytania

[@boguslawszostak1784]

@@WielkaHistoria Ja wiem , że to moje "osobiste odczucie" niepoparte badaniami, ale odnoszę wrażenie, że głównym"motorem" była jednak wiara w odziedziczenie majątku jaki rodzina gromadziła, a nie "dobre wychowanie". Choć "dobre wychowanie" zapewne pomagało młodym w NIE podjęciu decyzji by rodzica uśmiercić,

[@WielkaHistoria]

Cóż, była jeszcze w XIX wieku na Podhalu taka mądrość ludowa: "Szanuj ojca i matkę, aż ci nie zapiszą majątku". I nie tylko tam tak rozumowano.... A zjawisko wypędzania staruszków na żebry było w niektórych regionach wprost masowe.

[@monikat2327]

W tatach siedemdziesiątych ubiegłego wieku byłam na rajdzie konnym. Jeden wóz zaprzężony w dwa konie i około dziesięciu wierzchem. Jedzenie gotowaliśmy na ogniskach. Konni poruszali się po bezdrożach, lub ubitych traktach. Wóz po oficjalnych, lepszych drogach. Najszybszy dzienny przemarsz, to 70 km, ale zwykle było to 30 km. Niektóre dni musiały być w całości poświęcone na odpoczynek. Teren był płaski na północy Polski.

[@monikat2327]

Bardzo ważne było prawidłowe kucie koni.

[@monikat2327]

Podejrzewam, że mieliśmy lepsze mapy, niż ludzie żyjący w średniowieczu, ale i tak czasem błądziliśmy.

[@tomekpawwaw]

Dokładnie a w średniowieczu drogi były gorsze i było ich mniej niż dzisiaj. Najdłuższy przemarsz konny (zaprzęgiem ) który zaliczyłem to było ok 120 km ale parą silnych koni w lekkim pojeździe i oczywiście w wikszości dobrymi drogami.

[@biniu77]

To niewiele więcej niż pieszo. W ZHP, zaraz po komunie, byłem na obozie wędrownym na Jurze krak-czest. I robiliśmy 20-30km dziennie a było i więcej.

[@monikat2327]

@@biniu77 Codziennie dużo szliśmy pieszo, żeby odciążyć konie. Konno głównie stępem i kłusem, czyli w podobnym tempie, co na piechotę. Galopy były krótkie, bo to jest męczące i dużo nie daje.

[@lesawszpala96]

Znajomy miał mi oddać pożyczkę. Mieszka około 10 km ode mnie. Pieniądze niesie już ze cztery lata. Ech, w tym średniowieczu nie było aż tak bardzo powoli. Dziękuję za kolejną ciekawą audycję.

[@agnieszkamynczak2882]

😂😂😂

[@prasaite]

Naiwny jesteś. On przez te 4 lata dopiero te pieniądze od Ciebie do swojego domu doniósł.

[@user-ve3gh5xg9q]

Wyślij mu przypo🥊mnienie 😁

[@wp5471]

hahaha

[@ee88888]

Może go zbójcy okradli jak wracał z karczmy ? Napisz skargę do kasztelana albo biskupa poproś o pomoc. Ale srebra nie żałuj!

[@grzegorzkrajewski1095]

Podsuwam pomysł na kolejny materiał... Jak w średniowieczu przekraczano granice? Czy granice były oznakowane, czy były strażnice, czy każdy mógł (jeśli tylko było go stać) podróżować do sąsiednich państw i dalej? Itp, itd... Wreszcie jak komunikowali się obcokrajowcy (po łacinie, jakoś inaczej)?

[@polska5837]

Jeśli obok mostu na rzece była komora celna, to znak, że granica.😅 No chyba, że zwykłe myto.😑

[@prasaite]

po łacinie to tylko Ci co umieli. Plusem było to że w średniowieczu nie używali współczesnych języków. Staroangielski niewiele się różnił od innego języka starogermańskiego. A nasze poczciwe "Dać at ja pobruszę a Ty paziwaj" było lepiej rozumiane przez ówczesnych Słowian, niż przez współczesnych Polaków. Łacina miała ten gigantyczny plus że dogadać się mogłeś z dowolnym księdzem dowolnego państwa.

[@adamszangala4764]

Z tego co kojarzę - praktycznie nie było granic dla pojedynczej osoby, nie istniały żadne straże graniczne itp. Każdy jechał, dokąd chciał. Tylko tu i ówdzie, ale bynajmniej nie na granicach (raczej w miejscach naturalnych przepraw i ciaśnin, gdzie dało się szlaku upilnować) ci co mieli do tego prawo stawiali budki mytników - by zbierać opłaty za przejazd. Miejmy świadomość, że ówczesne państwa były rozpaczliwie biedne na tle obecnych - prawie nikt nie płacił prawie żadnych istotnych podatków swoim królom i to pięknie widać gdy się wgryziemy w opisy wojen: biedni królowie zwykle musieli brać jakieś kredyty, by śmiesznie nieliczną armię wystawić choć na parę miesięcy. Wojska nie było nawet do obrony mocno niespokojnych granic przed jakimiś Tatarami, cóż dopiero do jałowego ganiania ich po pasie pogranicznym, gdzie nic się nie działo. Słupów też raczej nie stawiali, ot, jakieś kopce graniczne, a i to bardziej dla wyznaczenia granic konkretnych włości danego szlachcica niż tych państwowych.

[@tomekpawwaw]

@@prasaite W średniowieczu 99% ludzi nigdy nie ruszyło się więcej niż kilka mil od miejsca urodzenia. Podróżowali tylko ci, których było na to stać i ci co musieli. W tym czeladnicy budowlani, z reguły razem ze swym mistrzem jezeli był znany i zlecano mu prace w różnych krajach.

[@prasaite]

@@tomekpawwaw Zapominasz o studentach. Ci odbywali podróże nawet do innych krajów by się dostać do Uniwerku Krakowskiego, Oxfordu, Sorbony, Padwy, Mediolanu, Watykanu. Do tego pielgrzymi którzy w ramach pokuty czy ślubów wędrowali po miejscach świętych. Kupcy, czy w końcu armia. Wstąp do armii zwiedź świat. Ale tak zgadza się dla 99% podróż do sąsiedniej wioski to był szczyt możliwości. P.S. Zresztą nie ma co się dziwić skoro przebycie w ciągu doby 40 kilometrów uważano za bardzo dobre osiągnięcie. Weź tu się baw w globtrotera przy takich możliwościach. Do tego byle jakie żarcie, spanie z pluskwami w ogólnym pokoju w karczmie, kiepska woda, sraczka, pchły, możliwość napadu przez zbójców, ugrzęźnięcie w błocku, zagubienie się. Nie każdy wędrowiec docierał żywy do celu podróży.

[@Samowystarczalni-kv5ed]

Nieprawdopodobne jak można czekać na kolejny odcinek aby kolejny raz otrzymać kolejna dawkę wyjątkowo interesujących informacji historycznych. Dodatkowo w tak przystępnej formie. Dziękuje i pozdrawiam serdecznie.

[@robertmorawski8015]

Odkryłem ten kanał dziś i od rana nadrabiam zaległości. Super! Dziękuję, bo uwielbiam historię ❤

[@jagro3427]

Nie wiem co mnie tu przywiało ale mega. Zostaje ❤

[@polcyn25]

Jak zawsze bardzo Ciekawy i Interesujacy Materiał Panie Kamilu. Pozdrawiam Wszystkich w tej Pięknej Niedzieli 😊

[@ewak4376]

Oglądam Pana wszystkie odcinki,podziwiam za zakres wiedzy i sposób przekazania👍👍👍👍

Dziękuję! Niesamowite jak wtedy ludzie funkcjonawali takze jeżeli chodzi o higienę, odżywianie się, bezpieczeństwo itp. itd. Jest to wręcz trudne do wyobrażenia sobie, nie mowiąc już o ich mentalności czy wiedzy o świecie. Po prostu nieporównywalne warunki życia, przeżycia i możliwości rozwoju. Jak się tak człowiek zastanowi to jest teraż nie do pojecia. Dlatego rozpatrujac cokolwiek co było i się działo w tamtych czasach, nie można tego porównywać do dzisiejszych standardów. To był kompletnie inny świat!

[@kucibaba]

Mi trochę pomaga wyobrazić To sobie oglądanie Walking Dead No ale tylko trochę Myślę że analogicznie mogły wtedy powstawać osady

[@leszekmaolepszy7272]

Krótko , zwiężle i na temat !

[@michalk4102]

Uwielbiam Pana kanał , bardzo ciekawie Pan opowiada. Poprosze odcinek o łaźniach w średniowieczu.

[@WielkaHistoria]

Chętnie bym zrobił i nawet się nad tym zastanawiam od jakiegoś czasu, ale byłby wielki problem ze zilustrowaniem takiego odcinka tak żeby KZbin tego nie zbanował.... bo jednak średniowieczne miniatury ukazujące łaźnie są właściwie zawsze bardzo hmmm... roznegliżowane.

[@panchaliIP]

Trudno sobie wyobrazić w dzisiejszych czasach takie prędkości. Żyjemy w ciągłym pędzie , przemieszczamy się szybko a i tak niektórzy narzekają że zbyt wolno... super odcinek. !

[@jaceklewinski]

Doskonały odcinek. Dziękuję za kolejny zestaw cennych wiadomości historycznych.

[@Nevermore1901]

Bardzo ciekawy odcinek. Dziękuję.

[@robertklauz689]

Te perypetie podczas ówczesnych podróży przypominają mi perypetie związane obecnie z daleką podróżą elektykiem 😅 Powrót do przeszłości 🤔

[@77somewhereintime77]

#WielkaHistoria Pan Kamil jak zwykle z olbrzymią wiedzą, zawsze czekam na kolejny odcinek 🎉

[@slepafuria5280]

Na temat traktów mógłby być super odcinek!

[@anetajanicka6436]

P. Kamilu jak zwykle super odcinek :)

[@Lukasz__1983]

Zostawiam komentarz, aby moje wyprawy do Biedronki nie przerodziły się w mordęgę przemierzania po leśnych ostępach ;) Świetnie się słuchało i oglądało. Pozdrawiam kota z filmu.

[@izabellabutkiewicz1550]

Poproszę o odcinek o drogach rzymskich. O przekraczaniu granic też poproszę. Inne tematy też poproszę. Super odcinek.

[@adammr.f7650]

Świetny odcineczek, takie lubię. Często nie mam czasu na długie wywody, które też w miarę, możliwości pochłaniam

[@mirekptak8076]

Dziękuję za kolejny interesującą audycję. 👍

[@annapolska1921]

Pana filmy o życiu i gospodarce w dawnych czasach są wspaniałe. Dziękuję, że je pan publikuje.

[@PanWiktas]

Fascynujący odcinek! Świetna seria.

[@dawidmichalak1051]

Wielkie dzięki

[@marcinmarynowski2240]

Super. Książkę ma jest świetna :).

[@cikonianiggra1415]

Znowu bardzo dobre wideo.

[@bilbilpl]

Warto też dodać, że odległości miast to od dużego miasta do dużego miasta jeden dzień drogi posłańca konnego (właśnie ok 70 km) oraz mniejsze miasta między nimi - 20-30 km czyli jeden dzień drogi pieszo.

[@Pepinerek]

To teraz wiem z skąd tyle miast na świecie😂 Zaraz to kiedyś były miasta🤗😂

[@paweant7895]

Odcinek o "infrastrukturze" drogowej, ich wyglądzie, znaczeniu szlaków handlowych byłby bardzo ciekawy. Czekamy.

[@drErakidos]

Super książka, polecam wszystkim, małym i dużym.

[@270666piotr]

Bardzo mi sie podoba Twoj kanal. Fajny i interesujacy kontent. Pozdrawiam I serdecznie zycze powodzenia.

[@renatasroslak1730]

Mikrofon super, brzmi czysto I wyraznie. Karol ma piekne oczy.

[@kamilwalicki]

Świetny odcinek, miło się oglądało - dzięki! 😉💥

[@jubass8387]

Fajny temat, trafiłem przypadkiem na film. Zostawiam suba,like. Zobaczymy co dalej. Pozdrawiam

[@TadeuszKozak]

Najlepiej na tym wszystkim wychodzi Karol "Wielki" ;) Temu to się udało życie ;)

[@karollochowski1326]

Ciekawy materiał.

[@Bernik28458]

Teraz listy tez idą w tygodniach. Historia zatoczyła koło.

[@dominikstarnice7964]

ja listy otrzymuje i wysylam w mgnieniu oka , mamy cos takiego jak E-mail nie wiem czy kojarzysz? czy przelezales w lodowcu i sie dopiero obudziles

[@marcinpraczyk]

Świetny kanał, brawo Kamil :)

[@bartlomiejbury6813]

Dziękuję

[@z.u.i.5987]

Super materiał ❤

[@marekp5609]

Świetny materiał -jak zwykle. Kwintesencja wiedzy i dobrej dykcji. A końcówka szczególnie przerażająca z marketami w roli głównej🤣

[@zabo532]

Dziekuje bardzo

[@piotrsmieskol409]

Dziękuję za odpowiedź.

[@falaplazmy]

Fajny kanał, fajna tematyka i bardzo rozsądna długość odcinków.

[@MacZet92]

Jak zwykle, przyjemny i ciekawy materiał 😊 Książkę polecam! Wyśmienicie się ją czyta i jest bardzo ciekawa 🙂

[@michazadroga8150]

bardzo fajny materiał :D

[@piotrkaczmarczyk5297]

ogladam Pana kanal i bardzo go lubie. Tymczasem w rozmowie przypadkowo okazalo sie ze moja i Pana mama sie znają 🙂

[@WojtekB-kt2mz]

Dziękuję bardzo za materiał. Pana książka już jest na liście "Do kupienia". Skorzystam z linku. Pozdrawiam serdecznie!

[@mariuszgawlinski8164]

Super temat.

[@roberttopolski7895]

Kawał dobrej historii❤

[@patrykmalinowski7334]

Dzięki

[@1234321walek]

Podoba mi się.

[@DanielloOOo]

DOBRZE, że kolejne pokolenia będą mogły KORZYSTAĆ Z TWEJ WIEDZY 👏👏👏

[@MM-zg4wu]

Jakość podróży i dróg zależy od podejścia do podróży. W średniowieczu były zarezerwowane dla armii, władców i posłańców z własnym sprzętem, więc po co budować drogi dla zwykłych ludzi i jeszcze je utrzymywać. Takie dodejście do utrzymywania dróg przetrwało do dziś w zaściankowym samorządzie terytorialnym.

[@wojciechaugustyn4691]

@WielkaHistoria Jednak w średniowieczu władca nie miał jednej siedziby. Musiał podróżować często szybciej. Zwłaszcza gdy było coś niepokojącego. Trakty były więc utrzymywane. Na krótkich dystansach można było w ciągu dnia przebyć 60 km, a nawet 100.

[@FLY108]

Donre dobre chcemy wiecej

[@barbaraswiatowska6721]

Dziękuję ślicznie za przybliżenie tematu szybkości podróżowania w średniowieczu w Europie. Pozdrawiam😅

[@JoannaMalak]

Oooo, jaki fajny temat! 😀

[@dariuszkonopa3998]

Dzięki za odcinek super się ogląda i fajnie opowiadasz,pozdrawiam

[@BIBLIOTEKAPODSTRZECHA]

Ciekawy temat poruszyłeś 🙂

[@asdasdasdasdasdasd4998]

moje nowe odkrycie kupuje książkę pozdrawiam dobra robota coś ciekawego można się dowiedzieć

[@Legendarium-PL]

Może coś o Via Imperia i Via Regis oraz Bursztynowy Szlaku. Chętnie posłucham.

[@untroissept]

Super odcinek 😂

[@mariaszczerba4490]

Opowieści Pana slucham zawsze z wielkim zainteresowanie i uwagą.Dziękuję barrdzo.

[@user-db7sx6yr6g]

Dziękuję,czytam Pana książki nałogowo,pozdrawiam❤❤😊😊

[@simon2493]

W kwestii rzymskich dróg mitów jest pełno zgadzam się jak najbardziej, na ten przykład jednym z mitów jest to, że miał być one brukowane na całej swojej długości.

[@boguslawszostak1784]

W tym odcinku brakło mi rzeczywiście parametrów rzymskich dróg takich jak szerokość czy rodzaj nawierzchni. I jeśli o o "drogę" chodzi to czym innym jest droga jako wydeptany obszar gruntu, a czym innym droga jako KONSTRUKCJA (Budowla). I ciekawi mnie również kiedy W KRAKOWIE powstał pierwszy most, bo że był bród wcześniej na drodze z Pragi na Ruś przez Kraków , to wiemy

[@WielkaHistoria]

Zasadniczo tematem odcinka jest prędkość podróży. Trzeba było ograniczać zawartość by wyszło zwyczajowe ok. 10 minut :). Co do mostu/mostów w Krakowie - dyskusyjny temat. U schyłku średniowiecza było ich, jak się sadzi, już kilka, ale chronologia jest trudna do ustalenia.

[@crocusscepusiensis3872]

Jestem ciekaw, jak wyglądała S7 z Warszawy do Krakowa za Stanisława Augusta. Miała już chyba podkład z tłuczonego kamienia lub coś podobnego? Był jakiś rów odprowadzający wodę? Były jakieś lokalne służby zasypujące co większe doły, jacyś chłopi z szarwarku? Czy też była to kombinacja lokalnych dróg utrzymywanych (albo i nie) wedle widzimisię przez miejscowych szlachciców?

[@robertrak6381]

Świetne są rozrzuty tematów w kolejnych opowieściach. Bardzo to inspiruje i poszerza wiedzę za co kłaniam się Waszmości głęboko. Ciekawym, czy przekazywanie informacji nie było szybsze np. gołębiem niż posłańcem z rozstajnymi końmi ?

[@WielkaHistoria]

Było, ale zarazem dużo większe było ryzyko że gołąb nie dotrze do celu, albo zostanie przechwycony. Ktoś w innym komentarzu cytował eksperyment z wykorzystaniem gołębi pocztowych, w którym tylko połowa faktycznie docierała do adresata.

[@TheDoublebassist]

Zdaje się zatem, że w środkowym średniowieczu drogi, przystanki i podróże były stokroć lepiej zorganizowane w Azji Południowo-Wschodniej niż w Europie 🤷‍♂️

[@tomekpawwaw]

Oczywiście że tak, bo tam poziom cywilizacyjny był bez porównania wyższy. Europa (poza wybrzeżami Morza Śródziemnego) zaczęła się cywilizować w V-VIII wieku , gdy cywilizacja w Azji trwała od tysiąca lat i więcej.

[@BartekSominski]

@@tomekpawwaw Ja słyszałem jeszcze o teorii cykliczności, gdzie okresy rozkwitu naprzemiennie trwają po kilkaset lat w Azji oraz Europie. Po rozpadzie Cesarstwa Rzymskiego Azja Wschodnia rozwijała się lepiej niż nasz rodzimy kontynent.

[@Faral-kf5et]

To mocno zależy - co z czym konkretniej chcesz porównywać. Bo zarówno "Europa" jak i "Azja poludniowo-wschodnia" to cholernie szerokie pojęcia. Zestawienie Włoch czy Państwa Franków (z drogami pozostałymi po starożytnym Rzymie) z dzunglą na Borneo też się łapie na wymienione na wstępie kryteria. Podobnie jak porównanie bagien nad Prypecią z okolicami stolicy cesarstwa Chin.

[@TheDoublebassist]

@@Faral-kf5et Było wiele takich miejsc (Chiny to akurat nie trafiłeś), ale myślę, że najbardziej imponujący był średniowieczny - w kulturowo europejskiej rachubie czasu, bo Khmerzy nazywają to starożytnością - dorobek Khmerów. To co tam się działo przerastało najśmielsze wyobrażenia Europejczyków. I to było w dżungli, czyli kosztowało nieporównanie więcej wysiłku, żeby to zbudować i utrzymać. Generalnie tereny dzisiejszej Kambodży, Wietnamu, duża część Tajlandii, Malezja półwyspowa, Sumatra, Jawa, Sulawesi, i dalej. Nawet na Borneo były quasi-księstwa i faktorie, które mogłyby zawstydzić średniowieczne miasto polskie, włoskie, czy niemieckie, choć pod pewnymi względami trudno porównywać te miejsca z powodu klimatów i ich konsekwencji.

[@neativ13]

​@@BartekSominski wszystko zależy od władzy, teraz mają jeszcze genialną broń propagandę i zwijamy gospodarkę i postęp w imię ekologi 😅

[@flawiuszapcik8008]

Fajny kanał. Krótko, konkretnie.

[@lesLeski]

Jak zwykle bardzo ciekawe, pozdrowienia z USA

[@karolinasiwkowska6330]

Komentarz umieszczony pod wpływem groźby zgubienia się w drodze powrotnej z biedry 😂 super odcinek! Dziękuję 🙏

[@dominikstarnice7964]

"pod gore jechalo sie trudniej niz z gory " wow interesujace , dzis jest calkiem inaczej pod gore jedzie sie zdecydowanie latwiej niz z gory.

[@krysztalica2461]

Pozdrawiam Wielką Historię

[@jaceklaskowski1888]

Super

[@lisekhrystusek]

Przerażają mnie te konsekwencje nie polubienia twoich filmów więc klikam 😮😮😅

[@WielkaHistoria]

I tak ma być :)

[@Jot_Pe]

Ja nie robię zakupów w podanych przybytkach handlu, więc nic mi nie grozi, nie muszę klikać 😆

[@barbaramariamazarska1630]

Mikrofon “po byku” swietny 👍 Jest niedziela i sie ciesze na nowy material pana Kamila 👑

[@mpGrafik]

No i dobrze. Po co się spieszyć? 1. Istnialy gołębie pocztowe 2. Istniała sieć zamkow krolewskich w Polsce, polozonych na wzgórzach, gdzie sygnalizacja od zamku do zamku odbywała się za pomocą sygnalizacji optycznej - światłem lub dymem. 3. Na szlakach królewskich byly miejscowości, w których trzymane byly konie dla posłańców królewskich, które byly zmieniane, aby poslaniec mógł bez postoju podróżować dalej 4. To, że w Warszawie nie było mostów nie znaczy, że wcale nie bylo mostów. Byly takie utrzymywane np. przez miasta królewskie (przy krolewskich zamkach). Są mi znane kroniki opisujące konserwację takich mostów z XII wieku. Co nie znaczy, że dopiero wtedy powstały. Szkoda, że na tym kanale temat historyczny został spłycony do samej matematyki i nie zawiera pełniejszych informacji.

[@zkc7718]

Poza tym, pośpiech poniża. :)

[@prasaite]

@@zkc7718 co do 4 A usłyszałeś że z tym mostem w Warszawie dotyczyło mostów na środkowym odcinku Wisły, a nie mostów w Polsce w ogóle? Co do pozostałych punktów. Człowieku tytuł podcastu mówi o podróżowaniu po Europie czyli o osobistym wożeniu własnej dupy, a nie o usługach pocztowych.

[@1969OLEK]

Temat filmu i kicia OK :)

[@stalowydorsz]

Trzeba będzie kupić:)

[@tomaszgut4841]

Jan Luksemburski król Czech, podróż z Paryża do Pragi pokonał w 13 dni, jest to oczywiście rekord i z nielicznym orszakiem.

[@WielkaHistoria]

Nie znam tego przykładu. Odesle mnie Pan do jakiejś literatury? :)

[@tomaszwojewodzki5081]

pomyślałem o gołębiach pocztowych, używano ich bowiem już w starożytności, czy historia o tym milczy ?

[@WielkaHistoria]

Skala ich użycia (i użyteczność) w średniowieczu były raczej ograniczone. Choć istniały wyjątki - gołębie wykorzystywano do komunikacji na bardzo dużą skalę w świecie arabskim i np. w Anglii. Była to najszybsza znana metoda wysyłania wiadomości, ale jednak mało bezpieczna, niepewna i problematyczna (bo przecież gołąb nie leci do adresu tylko "wraca do domu"). Np. z ziem polskich zachowało się na ten temat bardzo, bardzo mało wiadomości.

[@ellococrooliko]

kilkanaście lat temu kilku śmieszków próbowało jak to działa i połowa gołębi nie dolatywała do celu. pl.wikipedia.org/wiki/IP_over_Avian_Carriers

[@agnieszkamynczak2882]

​@@WielkaHistoriaSzkoda, wiem z literatury popularnej, że gołębie były używane. A inne metody przesyłania wiadomości? Ponoć niektórzy władcy utrzymywali szybkobiegaczy, którzy biegali prawdopodobnie 15 km na godzinę. Co mówią o tym źródła?

[@biniu77]

​@@agnieszkamynczak2882ostatni padł po powrocie spod Maratonu..

[@agnieszkamynczak2882]

​@@biniu77No tak, zapomniałam... 😐

[@kawir3363]

Proszę o odcinek o kartografii. Np jak wyznaczono drogę z Gdańska do Kartuz , raptem 40 kkm, ale wijącą się między jeziorami i bagnami. Czy w średniowieczu uzywano kompasu?

[@WielkaHistoria]

Przede wszystkim nie używano.... map. Pierwsze dokładne, praktyczne mapy Polski powstały dopiero na początku XVI wieku. Brzmi to wprost nieprawdopodobnie, ale wcześniej radzono sobie zupełnie bez nich. I chyba faktycznie kiedyś o tym opowiem :)

[@warmazaim]

​@@WielkaHistoria Jak podróżowano bez map? Podróżnicy musieli znać trasę albo udając się w nieznane korzystać z pomocy przewodnika znającego teren.

[@WielkaHistoria]

Tak, między innymi wykorzystywano przewodnikow. Zachowały się też np. "rozmówki" dla podróżnych, wyjaśniające jak pytać o drogę miejscowych i... prostytutki. Poza tym przydawały się wspomniane w materiale nacięte drzewa albo głazy.

[@robmar12]

Inaczej to liczono również. Np 2 dni drogi na północ lub 1 dzień na wschód od miejsca gdzie rzeka zakręca. Ja jako dzieciak mieszkający na wsi też nie znałem się na mapach ale odwiedzało się sąsiednie wsie kilka kilkanascie kilometrów oddalone. Po prostu starsi pokazywali w którą to stronę a mu jako dzieciaki na skróty przez pola czy między jeziorami sami znajdowaliśmy swoje przejścia. W ten sam sposób do dzisiaj podróżuje się po pustyniach czy stepach. Bez map. Zresztą nawet teraz jeszce będąc w mieście wiem gdzie północ czy poludnie i podświadomie wiem ile razy i w którą stronę skręcałem i jak skręcałem , by skracając powrotną drogę mniej więcej trafić w punkt wyjścia. To kwestia wychowania i orientacji w środowisku . Tak jak teraz że mloode pokolenie świetnie odnajduje się gąszczu wielkomiejskim a w lesie stanęłoby jak owce bez barana na pastwisku tak my niepochodzący z miasta lepiej sobie radzimy w naturalnych warunkach niż w silnej urbanizacji

[@WielkaHistoria]

@robmar12 doskonale ujęte!

[@TheRTG548]

I to lubie,po malutku do przodu....

[@jakubklusek5816]

Pamiętam jednego profesora, który mówił że większość informacji nt średniowiecza jakie ma dzisiejszy laik, to złośliwe stereotypy i pomówienia powstałe w czasie oświecenia, kiedy średniowiecze tylko krtytkowano. Oświecenie dawno się skończyło ale te mity żyją swoim życiem.

[@therealpiotrzuchowski1392]

pewnie jeszcze ten profesor mówił że fajnie gdyby był król-boży pomazaniec, a oświecenie nie wniosło nic do współczesnej nauki.

[@jakubklusek5816]

​​@@therealpiotrzuchowski1392 Aha a wiesz np że twierdzenie że rycerz w średniowiecznej zbroi ledwo mógł się ruszać to też bzdura? Albo twierdzenie że prawie wszyscy chodzili w brudnych szaro- burych ciuchach? Co ciekawe, filmy z lat 50-tych i 60-tych ( np Krzyżacy, ale też ówczesne Hollywood) wierniej oddają realizm średniowiecznych ubiorów niż te dzisiejsze w których ludzi miesza się z błotem w sensie dosłownym.

[@adamwest7953]

W podstawówce byłem na 3 pieszych pielgrzymkach do Częstochowy. Z mojego miasta pielgrzymka idzie 13 dni, po ok. 30km dziennie. To mieliśmy tempo piesze, jak konny podróżnik w średniowieczu.

[@bartonpuchatek5425]

Czy są jakieś zapiski z Średniowiecza dotyczące epidemii Czarnej ospy. Czy możesz zrobić o tym film ?

[@jacekwidor3306]

Czytałem, w całkiem solidnej książce sprzed 40 lat, że ogromna większość dróg rzymskich miała szerokość zaledwie ok. 1,5m.więc na szerokość jednego, niedużego wozu, konia albo dwóch mijających się pieszych. Czyli droga dość pewna i przygotowana, ale przepustowość skromniuteńka. Całkiem lokalne były jeszcze węższe i zaledwie wysypane jakimś żwirem, czyli były to w zasadzie solidne ścieżki.

[@gvertm3158]

Dzisiaj średnie tempo podróży samochodem to kilkadziesiąt km/ h. Niektórzy ostro naginają przepisy, bo chcą jeszcze szybciej. A przecież w godzinę pokonujemy taki dystans jak kiedyś przez dwa, trzy dni i jeszcze nam na głowę nie pada, mamy klimę i ogrzewanie, pełen luksus. Narzekającym dzisiaj na czas i warunki podróży to sie w dupach przewraca.

[@mirekdu830]

niebezpieczne, ale przede wszystkim - niezwykle 😀

[@marekzawisza6093]

Bardzo ciekawy odcinek. 9:23 czy to są ruiny zamku/kościoła w Bydlinie? Pozdrawiam serdecznie.

[@WielkaHistoria]

Lipowiec :)

[@marekzawisza6093]

@@WielkaHistoria Byłem tam dawno temu, zamek super.

[@adamszangala4764]

Gdy o kurierów chodzi, to nie w drogach był klucz do sukcesu, a raczej w zmianach koni na wypoczęte. Kto nie żałował grosza i był zapobiegliwy - mógł przesadzać kuriera (jeszcze lepiej - kolejnych, wypoczętych) z jednego galopującego a co najmniej kłusującego konia na kolejnego i w ten sposób naprawdę gnać z informacja przez Europę. Ale to raczej - jakiś odpowiednik ówczesnych służb bardzo tajnych i specjalnych :) No, chyba że o Mongołach mówimy. Ci mieli genialną konną pocztę - choć ona też głównie chanowi służyła, a nie słaniu ówczesnych sms-ów od kawalera do panny :)

[@vladyslavaholub8874]

Ciekawy materiał, fajny nowy mikrofon, ale (jak dla mnie) przeszkadza - aż ZA wielki 🥲

[@WielkaHistoria]

Na razie najwazniejsze czy lepiej brzmi :). Postaram się go skadrować tak by aż tak nie zasłaniał wszystkiego ;)

[@prawie.motocyklista]

Czy można prosić o materiał związany z przemieszczaniem się, logistyką i zaopatrywaniem maszerujących legionów rzymskich. To był niesamowity majstersztyk wart opowiedzenia.

[@darekkostrzewa4417]

Dobre

[@jawa250bajka6]

BARDZO CIEKAWY TEMAT!!! A jak byly zorganizowane przemarsze wojsk??? Np. wojska napoleonskie do Moskwy i z powrotem w zimie!!!!JAK SIĘ ŻYWILI,GDZIE NOCOWALI ,SKĄD ZAOPATRZENIE,CZY MIELI NAMIOTY ,OPAŁ ????? Z GÓRY DZIĘKUJĘ@@ POZDRAWIAM!

[@Cinek13518]

Zwięźle mówiąc brakowalo im smoków😅

[@WielkaHistoria]

oj tak. I rowerów.

[@sagittario5405]

Coś mi się zdaje, że końcową ewokacją nt podróży do Biedronki poszedłeś w ślady Roberta Trizio i jego opowieści pod szyldem Ave legionari, czyli Scripta manent. Nawet jeśli, to i tak pozdrawiam, bo jak zwykle multum ciekawej tzw. wiedzy

[@marcinpolska1589]

kolejny ciekawy odcinek! Gdy pokazuje Pan kota to skupiam się bardziej na zwierzątku niż na kwestii omawianej w filmie 😅

[@WielkaHistoria]

To jest w pełni właściwa reakcja, koty są rzecz jasna ciekawsze :)