Dlaczego polscy chłopi NIE używali łóżek? (Kamil Janicki o historii)

Przez niemal całą historię łóżko z prawdziwego zdarzenia, podobne do tych, na których sypiamy dzisiaj, było na polskiej wsi widokiem niemal niespotykanym. Nawet u schyłku XVIII wieku, a więc tylko nieco ponad 200 lat temu, łóżka trafiały głównie do chat najzamożniejszych chłopów, przedstawicieli wiejskiej elity - a więc na przykład wójtów czy młynarzy. To rodzi zaś oczywiste pytania.
Autor materiału: KAMIL JANICKI
Kup moją naj, naj najnowszą książkę - ŻYCIE W CHŁOPSKIEJ CHACIE: 📗 tblr.pl/?bbbBcX 📗
MUZYKA w materiale: Twin Musicom - licencja Creative Commons Attribution 4.0 (creativecommon....
#historia
#historiapolski
#chłopi
#wiejskieżycie

[@WielkaHistoria]

12 minut to dla Was za mało? Chcecie wiedzieć ZNACZNIE więcej? W takim razie sięgnijcie po moją następną książkę -"Życie w chłopskiej chacie" :). Przy okazji wesprzecie ten kanał i ogółem to, co robię. Link do księgarni: 👉👉 tblr.pl/?bbbBcX

[@RudolfOlma]

Jeszcze długo w XX wieku większość Polaków srała za stodołą a gnojówka sączyła się do studni. Wybierz w Google hasło: " Jak premier uczył higieny i budował toalety " OLMA von Sankt Gallen

[@frofrofrofro900]

Kupię mamie na prezent. Ostatnio zwiedzaliśmy skansen w Wdzydzach- ona lubi takie klimaty

[@ChristophorosSedinum]

No, mogę poczuć się jak możnowładca, czy arystokrata, gdyż nagranie ogladam w dużym łóżku, z dużym materacem, pod ciepłą kolderką i wielkimi poduchami :-)

[@stanmis4344]

@@ChristophorosSedinum łóżko to mały miki. Jak oglądałem Sukcesję to stwierdziłem że telefon wyrównuje wszystkie warstwy społeczne. Oni tam mieli gorsze telefony od moich w tym czasie 😅. Ja wtedy miałem kredyt hipoteczny na 1/4 bańki USD a oni na kredyt na 4 mld USD. Ot taki znak czasu 😎

Każdy film z "Welkiej historii" jest inny. Pięknie prowadzone opowieści są niezwykle intereujące. Poznawanie historii dzięki temu jest czustą przyjemnością. DZIĘKUJĘ

[@IzaNiunia-gx2lf]

Dzięki za pokazanie chaty z Ciechanowca! Polecam obejrzeć osobiście!😊

[@WielkaHistoria]

Niestety przy ostatniej wizycie w Białymstoku już nie dałem rady tam skręcić, ale mam nadzieję że będzie jeszcze okazja :)

[@a.g.a.t.a6326]

Jestem u Pana po raz pierwszy i jestem zachwycona. Ma Pan dar opowiadania i tłumaczenia wszystkiego prostym językiem. I jeszcze wszystko doprawione zdjęciami. Cudo po prostu. Zagoszczę u Pana na dłużej. Pozdrawiam serdecznie.

[@frofrofrofro900]

Książki jego polecam tez

[@lisekhrystusek]

Karol pewnie wolałby się powygrzewać na zapiecku jak jego kolega po fachu Bonifacy - znany z popularnego serialu o kocie filemonie 😺😺

[@staryjaszczur]

Moja babcia używała słowa wyro, stąd moja mama jak zostawiłem niepościelone łóżko goniła mnie bym to zrobił czesto używając frazy "pościel to wyro!" ewentualnie "co zostawiłeś ten barłóg!?"

[@przemyslawkorbal7524]

Słyszałem jak matka znajomego mówiła do niego schowaj te bety na posłanie .

[@agnieszka-orzeszka]

Przepraszam ale nie znoszę takiego języka. Znam ludzi z okolic Radomia, którzy tak mówią. Możesz powiedzieć z jakich okolic jesteś?

[@staryjaszczur]

@@agnieszka-orzeszka ahhhh! Ohhhh! Mdleje! 😂

[@przemyslawkorbal7524]

@@agnieszka-orzeszka Też nie lubię jak tak ludzie mówią .

[@jakubolszewski8284]

Wyro świetne określenie, aż zapomniałem, że to nei oczywista inna nazwa na łóżko hahae.

[@jolantakania710]

Wszystkim Pańskim Kotom dużo zdrowia i spania blisko kaloryferów życzę.😻

[@batumi7531]

Dzięki 😊kupione😊 Pozdrawiam Pana🤗

[@lislisser6036]

08:58 ciekawa na czym spal ów proboszcz... zapewne na wyrku hahahaaaa

[@WielkaHistoria]

Co wolno plebanowi, to nie plebejowi :)

[@miza9665]

No cóż o skromności zawsze mówili, ale nigdy nią nie grzeszyli. Wystarczy uważnie przeczytać Stary Testament - to tam zaczyna się słynne do dziś "strzyżenie baranów". Pod tym względem wszelkie religie praktycznie się nie różnią.

[@Leo-ng4oo]

Widzę że polski chłop nie miał dużo do śmiechu w ciągu dnia a i w nocy też nie 🤣😂porównując polskie wsie do wsi na Prusach Wschodnich, Pomorzu mam wrażenie że dziś nas ktoś oszukuje z tymi „polskimi tradycjami”, tym wielkim bogactwie kulturowym w okresie międzywojennym i powojennym

[@stanmis4344]

Nie wiem jak dziś. Ale w PRL u w wojsku w dzień łóżko „parzyło” i nie można było na nim siadać 😅. Teraz wiem skąd to się wzięło 😂😂😂

[@BIBLIOTEKAPODSTRZECHA]

Karol świetnie odegrał tę rolę. Wybitny aktor :)

[@WielkaHistoria]

Tak, zarobił na karmę i głaski :)

[@przemyslawmruk3082]

Super że wygrał ten Ładniejszy projekt okładki na nową książkę dobry wybór pana i nas wszystkich

[@andrzej6223]

Bardzo ciekawa historia, wolę tego posłuchać niż wypowiedzi rezydenta😮

[@Dwimerytguy]

Mój dziadek zawsze spał albo na piecu kaflowym, albo obok pieca ustawiał rząd krzeseł oparciem na zewnątrz, tak że tworzył się taki zapiecek i spał na tych krzesłach. Oczywiście miał swoje łóżko :D

[@Leo-ng4oo]

Napewno miał swoje łóżko ? 🤣😂🤣

[@anetakaczuba8992]

Jak zwykle bardzo ciekawe. Kocham Karola !

[@mpGrafik]

W drugiej połowie lat '80 dużo jeździłem po wsiach w celach zawodowych. Nieraz spotykałem się z sytuacją, głównie na wschodzie kraju, gdzie cała rodzina mieszkała w suterenie nieco zagłębionej poniżej gruntu, z osobnym wejściem z zewnątrz, a wysoki parter i piętro takiego nowo wybudowanego budynku, wyposażone w nowe meble i dywany, były niezamieszkałe. Spotkałem się nawet z sytuacją, gdzie w "salonie" obok _kolorowego_ telewizora marki Rubin była zamontowana wanna. W suterenie był stary, lampowy, czarno-biały telewizor, do ubikacji chodzono na zewnątrz, do drewnianej budki, a wodę noszono że studni wiadrami. Wszystko co wyżej, nawet działająca normalnie łazienka, było tylko _na pokaz._ Tak więc _tradycja nieużywanych łóżek_ w nieco zmienionej formie była kultywowana na wsiach jeszcze dość niedawno... Oczywiście, mówimy tu o najbardziej _tradycyjnych_ rodzinach :).

[@WielkaHistoria]

Fascynujące :)!

[@grot7x603]

Lata 80.? Panie, takie cuda to jeszcze na początku XXI wieku można było regularnie spotkać na wsiach, i to w okolicach Łodzi. Ja urodziłem sie w latach 90. a sam doskonale znam te historie. Ale to był klimat, gdy jako dziecko eksplorowało się labirynty suteryn w co bogatszych domach, bo biedniejsi gospodarze nie mogli pozwolić sobie na takie luskusy jak piętrowy dom.

[@mpGrafik]

@@grot7x603 ciałkiem prawdopodobne, ale później nie miałem okazji bywać w wielu wiejskich domach. Pisałem tylko o tym, co widziałem sam.

[@jerzybaczyk2769]

Superciekawy odcinek 😊

[@Silwero87]

Moja babcia zawsze mawiała że idzie do wyrka, nigdy nie zastanawiałem się nad genezą tego słowa. Teraz jestem troszkę mądrzejsz 🙂 Pozdrawiam

[@ScyzorF16]

Tą płytką skrzynię na nóżkach w kieleckim nazywana pryczą. Tapczan jest tu złym określeniem i żaden chop tego słowa zapewne nie używał. Prycze na wsi kieleckiej można było spotkać jeszcze w latach 60 tych minionego wieku, czyli całkiem nie dawno.

[@krisk1236]

Nie zapominaj że wtedy człowiek kręcił się całe życie wokół własnego komina i rzadko wyjeżdżał do Grecji albo Turcji ,więc co wioska, osada to inna nazwa.

[@grzegorzplewka5445]

A ja bym się na piecu powałkonił. Na książkę mnie-! wiejskiego kmiecia namówiłeś 👍😆

[@JoATTech]

Warto też zauważyć, że łóżka miały z reguły ok 160cm (czasem trochę więcej, w żadnym skansenie nie widziałem dwu metrowego). Przewodnicy w skansenach twierdzą, że chłopi byli (cytując klasyka) "nikczemnego wzrostu" :D, więc nie potrzebowali długich łóżek. Nie wiem ile w tym prawdy. W jednym ze skansenów przewodniczka nam mówiła, że w izbie spało 15-25 osób, a Ci co nie mieli łóżek spali na siennikach słomianych. I że niby te sienniki zajmowały całą podłogę. Ale jakoś w to wątpię, bo niby gdzie te sienniki mieli przechowywać? Ale chyba najważniejsze jest to, że spanie na twardych powierzchniach jest podobno dużo zdrowsze niż spanie na miękkich materacach. W Japonii do dziś śpią na tatami i mają się lepiej od tych co śpią na miękkich łożach.

[@WielkaHistoria]

Przewodniczka ewidentnie popłynęła, mogło być w izbie 12 osób, ale nie 25! no chyba że na weselu, jak nie było we wsi karczmy :) Co do wzrostu Polaków np. 200 lat temu - nie tykałem tematu tutaj, bo chce o nim zrobić osoby odcinek niedługo :)

[@agnieszka-orzeszka]

Chłopi byli niedożywieni i od dziecka ciężko pracowaliśmy więc byli na ogół niżsi niż szlachta.

[@JoATTech]

@@agnieszka-orzeszka W sumie widać to też na obrazach z epoki. Z reguły chłopi są na nich niscy. Widać to w porównaniu do obiektów codziennego użytku i szlachciców. Chociaż w tym drugim porównaniu to mogła być fantazja malarza, żeby pana przestawić jako większego niz podwładnego. A i na panoramie racławickiej są i wysocy chłopi :D

[@BeataBookworm]

W tradycyjnym japońskim domu na podłodze leżą maty tatami zrobione z trzciny i służą jako podłogo-dywany. Na noc rozkłada się na nich futon, materac (plus kołdra i poduszka) wykonany z wielu warstw dobrej jakości bawełny i/lub włókna kokosowego, elastyczny i wygodny

[@GrzegorzBochen]

Ja w dzisiejszych czasach śpię na łóżku z 1820r i pod pierzyną puchową i jest cudownie.

[@stefangozda3441]

Straszne czasy. Trudno mi zrozumieć co stało na przeszkodzie żeby sobie z kilku desek sklecić normalne łóżko i spać jak człowiek. Co było wtedy takie drogie, że łóżko było luksusowym zbytkiem? Drewno? Pierze? To nie jest żadna kosmiczna technologia, której wtedy nie było. Mózg wybucha 🤯

[@WielkaHistoria]

Często chodziło po prostu o filozofię: dziadek tak spał, ojciec tak spał... to i ja będę tak spał. Nie godzi się inaczej.

[@agnieszka-orzeszka]

Wszystko było drogie. Właśnie takie podstawowe rzeczy jak drewno.

[@stefangozda3441]

@@agnieszka-orzeszka A jak wrzucali do pieca, to nie było drogie... 🤦

[@Faral-kf5et]

​@@stefangozda3441jejku, dziś też ogrzewamy swoje mieszkania. Czy dlatego to robimy bo jakakolwiek forma opału czy choćby sama opłata za to jest uznawana za tanią? Chyba raczej z konieczności i bez względu na cenę...

[@stefangozda3441]

@@Faral-kf5et Dziś nie pójdziesz do lasu żeby sobie wyciąć drzewo i wrzucić do pieca. Wtedy można było sobie wyciąć jedno więcej i wystrugać z niego cokolwiek, również łóżko. Po prostu nie odczuwano wtedy takiej potrzeby według mnie. Podobnie jak z higieną osobistą.

[@adrianmartynowicz6555]

Dzięki odcinkowi dowiedziałem się, że zwyczaj dziadków, ażeby w sypialni było duże zdobione małżeńskie łóżko którego nie używano, a spano w innych, gorszych i w innych pokojach, nie był taki rzadki ;)

[@paweszyksznian4707]

no ale to dziwny zwyczaj - chyba domy nie były tak obszerne by rezygnować świadomie z jakiejś jego części w imię wątpliwego (oczywiście dzisiaj) prestiżu. Ociera sie to lekko o marnotrastwo które w dobie niedoborów wszystkiego jest zaskakujące.

[@adrianmartynowicz6555]

@@paweszyksznian4707 Ale mówimy o zwyczajach od końca XIX w. do połowy XX w., kiedy to domy były całkiem obszerne (większe niż chłopskie liche chałupy sprzed stulecia), a i z punktu widzenia niedoboru to miało uzasadnienie - dobrej i kosztownej rzeczy nie niszczymy. Tak jak zastawa stołowa używana jedynie od święta, żeby się nie zniszczyła.

[@karolk7183]

Miasteczko Wilanów, Jagodno, marsz do księgarni i czytać, jak przodkowie mieszkali.

[@IcekSzechter]

Czasem nawet jeszcze rodzony ojciec.

[@karolk7183]

@@IcekSzechter to już raczej rzadko. Kiedyś ktoś mi dociął w komentarzu, że UB katowało w piwnicy ale dzięki temu zelektryfikowano wieś. Bo wiadomo powszechnie, że tam gdzie nie katowali, to chłopy siedzą przy kaganku. W Belgii albo Danii na przykład.

[@jerzywecawski2488]

Równie dobrze można zapytać : dlaczego nasi przodkowie na mchu jadali ...

[@heidikrauze2885]

👍👍👍leci sub ‼️

[@janhusar9105]

...I telewizorów też...😂

[@WielkaHistoria]

No proszę, temat na kolejny odcinek :P

[@janhusar9105]

@@WielkaHistoria Pralki " Frani" też nie mieli...

[@jaroslawtalarski9122]

super ciekawe :)

[@Legendarium-PL]

A czy w 15 albo 16 wieku, łózka nie były zakazane dla chłopstwa ? Bo coś takiego gdzieś czytałem.

[@WielkaHistoria]

Może jacyś szlachcice mieli takie fanaberie i ustanawiali zakazy, ale zwykle wystarczało przekonanie chłopów, że "nie wypada".

[@Legendarium-PL]

@@WielkaHistoria Albo sugestia kościoła, który, jak pan powiedział, posiadanie łóżka nazywał życiem ponad stan i rozpustą, podczas gdy sami żyli ponad stan i w rozpuście. W sumie, dziś też to mamy, tylko nie karci ludzi kościół, ale unijni eko urzędnicy, prawiący, by nie żyć ponad stan i dbać o środowisko, gdy sami latają prywatnymi odrzutowcami. To całkiem inna sprawa, wiem, ale hipokryzja ta sama.

[@adamrajczak4999]

Aż poczułem się jak sołtys, co ja mówię... JAK WÓJT!

[@renatanowak9711]

Wielkie dzięki wielkie brawa 👍🏽

[@pathfinder3754]

Ława to prawie meblościanka

[@ErykMurek-qn7fq]

👍

[@misiukisiu]

Haha, możesz mi grozić… podłogówkę mam.

[@Zefliczek]

Superos

[@grakowal8947]

🌺🌺🌺

[@frofrofrofro900]

Skąd te ujęcia chat na początku?

[@WielkaHistoria]

To te same skanseny co w dalszej części materiału. Pierwsze ujęcie jest z Białegostoku

[@KrystynaMasłowska]

Szlaban to u nas ślufanek( Nowy Sącz)

[@ardbr]

Czy dawni chłopi w celu poprawy komfortu mechanicznego lub termicznego sypiali z psem lub kotem?

[@WielkaHistoria]

w ubogiej chacie trzymano często w jednej izbie z ludźmi i krowę, i króliki, i kury. Ale psa raczej nie. Prędzej koty, ale wydaje się że nie tak często jak moglibyśmy sądzić - bo jednak kot bardziej przydawał się w stodole, by pilnować jej przed myszami i innymi szkodnikami. W domu mógłby, zamiast grzać i mruczeć, zjadać kurczęta mieszkające we wnęce pod piecem. A tego gospodarz sobie nie życzył :)

[@sebastianpatapik257]

No to chyba wiem dlaczego w schronisku w górach lubię spać na dechach (podlodze)..., spać chatkach studenckich w gorach, szałasach bacy I juhasow, schronch turystycznych i wiatkach. Tu zapewne 🤔 odzywa mi się moje chamskie (chłopskie)🤫 pochodzenie😁...

[@krystynarakowiecki2558]

Ale pewnie jesteś prosty jak świeca.

[@694541]

A co z podpisem autora, jak zamówimy teraz będziemy mogli się go spodziewać.

[@michalkrusinski7616]

Jeszcze nie obejrzałem , obstawiam że chodzi o liczbę bachorów 😁

[@robertgdansk]

Powoli idziemy znów w tą stronę. Koszty mieszkań są tak wysokie, że ludzie muszą ratować się różnymi mikro-domkami na kołach lub mikro-kawalerkami, gdzie mają mało wygód. Jeszcze trochę i będą spać na kaloryferach 😜

[@Cwibakzserem]

U mnie w domu bambetel byl

[@kamjanek]

czyli zapewne chodzi o poludnie Polski? u mojej żony na szlabany też mówi się właśnie bambetel :)

[@Cwibakzserem]

@@kamjanek Galicja

[@krystynarakowiecki2558]

W Wwie na porozrzucane niechlujnie rzeczy mówiło się: posprzątaj te bambetle.

[@wooden1001]

Bardzo istotne zagadnienia - jak wyglądał normalny dzień, od przebudzenia do spoczynku. Czy mamy informacje jak radzono sobie z insektami w chłopskiej izbie?

[@WielkaHistoria]

Nieśmiało zachęcam do sięgnięcia po książkę, będzie w niej i o jednym i o drugim :)

[@Tomasz363]

Moj ojciec zawsze mowiel na łóżko"wyrko" ;))rocznik 49.

[@nonseans]

A sienniki?

[@WielkaHistoria]

Pościel to osobny temat, jeśli będziecie chcieli to kiedyś opowiem i o nim. Albo... odsyłam do książki :). Tam szeroko o darciu pierza, pierzynach, siennikach i znacznie więcej o tym jak (i dlaczego!) radzono sobie w tyle osób na jednym poslaniu :)

[@robertgdansk]

O tym ostatnim to chętnie bym obejrzał odcinek 😊

[@lepaj6902]

Macie paniedzieju jakieś układy z Darkiem Rybackim z Encyklopedii Staropolskiej? Często dodajecie filmy w tym samym momencie

[@WielkaHistoria]

chyba po prostu obaj doszliśmy niezależnie do wniosku, że to dobra godzina :). W każdym razie u mnie każdy odcinek jest o 9:30 w niedzielę, co tydzień.

[@mirawilkow8702]

Pan mówi: ... życie w polskiej "hacie". W chacie, - mówimy po polsku !! Np. po rusku, - хата, nie "гата"!

[@ep7329]

No jak to, taka bieda? A p. Rybacki na swoim kanale mówi, że Janicki i Pobłocki guzik wiedzą, a chłopom powodziło się doskonale.😂

[@WielkaHistoria]

Każdy ma jakieś sny, w które uparcie stara się wierzyć :)....

[@slawomirgrabowski2963]

Bo nie mieli pierzyn, wszystko szło do szlachty😊

[@annekj1311]

Rola Karola iście oskarowa 😁

[@frofrofrofro900]

Co to są szlabany?

[@krisk1236]

Nie oglądałeś uważnie. Siadaj. Jedynka.

[@Leo-ng4oo]

To polski chłop pańszczyźnianych nie miał prawdziwych zabytkowych mebli? Ani złota i brylantów ?😮nie miał obrazów znakomitych malarzy na ścianach ? Ani starodruków ? 🤔to komu Niemcy w 1939-45 tyle tego wszystkiego nakradli ? 🤨

[@BeataBookworm]

😳 W latach 1939-45 nie było pańszczyzny. Najeźdźcy z zachodu i wschodu po wsiach z chłopskich obejść kradli głównie żywność, a lepsze fanty z dworów i kościołów

[@Leo-ng4oo]

Ni

[@Leo-ng4oo]

Nie chce cię obrażać ale czy ja napisałem że była pańszczyzna w tych latach? Ja się pytam wciąż co Niemcy nakradli polskiemu chłopu. A ty mi piszesz o żywności 🤣😂to polski chłop nie miał żadnych „skarbów”, cennych pamiątek rodzinnych ?

[@BeataBookworm]

​@@Leo-ng4ooMasz problem z logiką wypowiedzi

[@adamfedorczyk1712]

To jak to ? Mąż do żony nie mógł powiedzieć choć kochanie do łóżka ?😂. Gdzie dochodziło do kopulacji 🤔

[@BeataBookworm]

Gdziebądź

[@borboro7952]

Lol xD hehe

[@ChristophorosSedinum]

Chamy nie znali hamaków ?;-)

[@BarBara81010]

Kim ty jesteś i dla kogo pracujesz ?

[@Leo-ng4oo]

Dla oświecenia polskiego narodu, dla pokazania prawdziwych polskich tradycji, że buty były tylko dla ojca, że jadło się „obiad” jedną drewnianą łyżką,że spało się w pomieszczeniu z trzodą żeby było cieplej, że trzeba było przynosić „dziesięcinę” dla klechy, itd.itp……..

[@krisk1236]

@@Leo-ng4oo No co ty. On z innego forum tu wskoczył.

[@krystynarakowiecki2558]

Takie życie mieli chłopi na całym świecie, nie tylko w Polsce. Teraz jesteśmy narodem podróżującym po całym świecie, więc oprócz wylegiwania się na plażach i korzystania z all-inclusive czasem warto zainteresować się przeszłości gospodarzy.

[@myronshalapsky3724]

Що таке бамбетель? Bambetel?

[@adamkwadrat5162]

Zróbcie film dlaczego polscy chłopi nie oglądali telewizji

[@krisk1236]

Dziwne, bo ja zawsze oglądałem TTR. Telewizyjne Technikum Rolnicze. I siedziałem glównie w encyklopedii. I tak mi zostało.

[@RysiekQwerty]

Jak można było szanować ludzi którzy tak żyli... a mogli by lepiej.

[@zsuiramikcilak7713]

ale trzoda - niesamowite PRL - w Polsce wiele zmienił na +++ - gadajcie co chcecie ale to prawda.

[@costerronck3486]

Lóżko to tak jak z psem ogrodnika ? ja nie mam i ty też nie ? cecha Narodowa zawiść nico nowego

[@ricardojacobsen-d1g]

Odpowiadam na panskie pytanie; bo nie mial czasu odpoczywac zapierda...ajac jak nie na austrie rosje to na niemcy..

[@rafakaczorowski6283]

Paproch zebrał mi się w pępku i nie ma kto mi go wyciągnąć. Nie wiem co robić.

[@Polczlowiekpollitra2137]

To wina hejterów Pikeja

[@panpogo]

Pomódl się do świętego Idziego od paprochów w pępku to może ci wyjmie.

[@grazynawisniewska9201]

🦧

[@BeataBookworm]

Wezwij Supermena

[@grazynawisniewska9201]

@@rafakaczorowski6283 🦧