Warsztat neandertalczyka. Co nam mówią narzędzia sprzed tysięcy lat? Magda Kowal

Wbrew obiegowej opinii, której korzenie sięgają pierwszym badaniom skamieniałości neandertalczyków, ludzie ci prezentowali wysoki poziom rozwoju umysłowego i stworzyli bogatą kulturę. Zajmowali różne tereny - od śródziemnomorskich plaż, przez europejskie niziny, znajdujące się poniżej granicy lądolodu, po górzyste regiony południowej Europy i Bliskiego Wschodu i w każdym środowisku potrafili wykorzystywać dostępne zasoby.
Naszą współczesną, bogatą wiedzę na temat neandertalskich umysłów i ich kultury zawdzięczamy m.in. badaniom archeologicznym. W swoim wykładzie dr Magda Kowal z Instytutu Archeologii UJ, badaczka epoki kamienia, opowie o tym, czego w ostatnich dekadach dowiedzieliśmy o życiu codziennym neandertalczyków oraz ich wynalazkach.
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat, życie, umysł". Kwota dofinansowania 540 200,00 zł, całkowita wartość zadania 600 200 zł.

[@aprilek86]

pani Magdo świetny wykład i kunsztownie opowiedziany!

[@ewaplubelskieklimaty8888]

Jestem pod wrażeniem ogromnej wiedzy i szczegółów wykładu.

[@habagun737]

prosimy więcej

[@marianmrozinski8123]

Dziękuję za interesujący wykład.

[@marekgugu2676]

Świetny materiał, mega temat 👍🏻 👍🏻 👍🏻 Wielkie dzięki dla Pani Magdy 👏🏻

[@hardlivepokerdance3048]

Bardzo praktyczna wiedza, może sie przydać w niedalekiej przyszłości.

[@tbest79]

Nie każdy naukowiec ma parcie na szkło i przed kamerą albo publicznością po prostu czuje stres. Dla człowieka zestresowanego sytuacją te "yyyyyy" i inne przerwy mają na celu danie czasu na znalezienie słowa odpowiedniego żeby urzymać koerencję z poprzednimi słowami aby nie zakłócić jakości przekazywanej wiedzy. Te "yyyy" e "ammmm" w niczym nie ujmują tej pani wiedzy fachowej i jakości przekazu tej wiedzy.

[@marekmareckionline8493]

świetny wykład

[@andrzejbo1]

Nauczyliśmy się też czegoś o sobie. Po tym jak dowiedziono pokrewieństwa neandertalczycy stali się bardziej "ludzcy". Nagle ubyło im owłosienia i są bardziej ludźmi niż małpami. To sporo mówi o naszym rasizmie. Rodzina jest dobra, a obcy są be...

[@arturkoszykowski9592]

Moja ulubiona tematyka. Znakomity wykład. Dzięki.

[@joannagadzinowska-szczucin6230]

Bardzo Dziekuje za przekazana wiedzę. Musi byc niesamowitym przeżyciem odnalezc takie narzędzie i byc pierwszym,ktory je dotknie po naszych dawnych przodkach. Wspaniale!

[@joannakusak6498]

Bardzo dobry wykład :)

[@waldemarbiaek3549]

Bardzo dziękuję i pozdrawiam.

[@PawelBodke]

To jest piekielnie ciekawe, dziękuję.

[@klosiu1]

Co do gotowania mięsa, to pewnie zależy od tego jakie to mięso było. Jeszcze 200-300 lat temu Indianie potrafili zjeść na surowo język, wątrobę, polędwicę, tłuszcz podskórny czy mózg zwierzęcia, mimo że gotować bez wątpienia umieli :). Delikatne mięso bez problemu można pogryźć i strawić. Natomiast jakieś łykowate mięso z kończyn starego osobnika megafauny bez jakiejś obróbki cieplnej ludziom zjeść jest trudno. Przynajmniej tak podejrzewam.

[@Ijon_T_jr]

Konkretnie, na temat, przypuszczenia oddzielone od wiedzy. Kompetencja i przystępność. Czego chcieć więcej. 👍

[@panikrystyna1]

Dziękuję za bardzo ciekawy wykład.😀

[@joannaaleksandradzialowska718]

Dziekuje, poprosze o wiecej

[@metalblack4697]

Bardzo ciekawe 👍

[@rolek777]

Serdecznie dziękuję za wykład.

[@cezaryknapik832]

Ciekawy wykład. Nauka pozwala nam poznać tak odległą przeszłość 😊.

[@jerzynielepiec6003]

Super wykład:)

[@mascaratplaya5211]

Super wykład !

[@ZdzichaJedziesz]

Ciekawy wykład. Dziękuję

[@ukaszgadomski2534]

Super wykład. Pozdrawiam

[@shenlong2po3]

bardzo ciekawe, aż żal wyłączyć

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

Świetny wykład. Pani posiada imponującą wiedzę. I świetna rozmowa po wykładzie. Temat neandertalczyka, jak i innych form ludzkich jest zawsze super ciekawy.😀

[@user-dg4oc3ib8z]

Dzień dobry. Wydaje mi się, że znalazłem pięściak. Wykopałem go parę lat temu przy kopaniu fundamentów. Gdzie i jak mogę potwierdzić jego autentyczność?

[@Freja77]

I pomyśleć, że tak zaczynaliśmy. Dziękuję za wyklad, skłania do refleksji.

[@Homo_Sovieticus]

tak słucham i słucham ale nigdzie nikt nie mówi jak ludzie sobie radzili z paznokciami u rąk i stup ,czy to były łamańce kamień o kamień bo wiadomo nożyczek ani obcinacze nie było ,i w jaki sposób ludzie byli atrakcyjni dla siebie z takimi połamanymi pazurami

[@tomaszfilip8567]

Uwielbiam taką tematykę .

[@jackk2413]

Czarnoskóry neandertalczyk? Jakieś podstawy naukowe do tego?

[@jezuschrystus.onlycash]

Świetny wykład!😃👍👏 Sądząc po stękaniach u sporej części komentujacych zamanifestował się gen koczkodana.😀

[@marcinwiecek9968]

22:24 - w prawym górnym rogu krzemień Świeciechowski ? Ciekawy odcinek.

[@maxr4855]

🤠

[@ludy997]

lubię sobie to oglądać jak się najaram

[@zubenelgubenupi]

15;15 Czemu ma służyć to zdjęcie Whoopi Goldberg?

[@tadeuszkurzeluk4845]

Czy są opisane stanowiska - wspólne w miejscu i czasie, dla Homo sapiens i Neandertalczyka ?

[@lia3133]

Było mówione że tak.

[@i_graszka]

Temat sam w sobie bardzo ciekawy. Pozwolę sobie zasugerować Pani Doktor, aby popracowała nad tym, by nie mieć takiej nieszczęśliwej miny w trakcie występu. Ładnie się Pani uśmiecha, proszę tego nie żałować widzom czy słuchaczom. Druga uwaga dotyczy nadużywania wyrażeń "tak naprawdę", "prawda jest taka". Taki zwrot sugeruje, że to, co się powiedziało wcześniej jest nieprawdą lub jakimś błędnym rozumowaniem.

[@MB-jq7db]

Nieszczęśliwy to jest ten komentarz. I żeby chociaż nie był na bakier z logiką... Użycie wyrażeń "tak naprawdę", "prawda jest taka" nie sugeruje, że to, co powiedziało się wcześniej jest nieprawdą. A przynajmniej nie zawsze sugeruje. Na przykład: "Istnieją opinie, że Neandertalczyk był bardzo agresywny ale tak naprawdę, w moim przekonaniu, nie mamy na to mocnych dowodów". Tak więc sugeruję nie sugerować innym jacy mają być i w jaki sposób mają się wyrażać.

[@Ijon_T_jr]

Może na tyle skupia się na tym, co mówi, że zapomina o obowiązkowym szczerzeniu się. Pogodynki i inne TV prezenterki cudzych przekazów mają łatwiej. Jak zabłądziłoś na ten kanał, komentatorzę?

[@MilyGosc]

to nie jest nieszczęśliwa mina ,tylko przejęta - tematyką o której mówi. Fakt ja również to zauważyłem,że patrzy w dół, ale w ogóle mi to nie przeszkodziło w zrozumieniu treści o których mówi, a mówi bardzo rzeczowo. Nie każdy doktor musi być medialny czy chce być celebrytą. Szanujmy to , że nie każdy musi być taki jakim byśmy chcieli żeby był/wyglądał. Jeśli ktoś swoim sposobem bycia, zachowaniem ,mową, nie szkodzi Ci , nie ogranicza Twojej wolności - to uszanuj go tak samo jak całą resztę i miej szacunek. Być może to właśnie on wynajdzie lek na raka...

[@i_graszka]

@@Ijon_T_jr Od lat subskrybuję. Pozdrawiam :)

[@i_graszka]

@@MilyGosc Moje uwagi nie wynikają z braku szacunku ani do pani doktor, ani do jej wiedzy. Nie odnoszą się przecież do kwestii merytorycznych, tylko do sposobu ich prezentacji. Być może to kwestia tremy. Tak czy siak, mam nadzieję, że wykładowczyni we właściwy sposób odczyta moje intencje, bo są podyktowane życzliwością. Dla wyjaśnienia: pewien profesor tłumaczył mi dawno temu, że egzamin jest nie tylko sprawdzianem z wiedzy, ale także z umiejętności zdawania egzaminów :)) Miał sto procent racji, czyż nie?

[@andrzejbo1]

Myślę, że w Afryce na antylopy mógłbym polować za pomocą łuku lub oszczepu, ale niewiele by się one zdały, na grube futro mamuta. Dlatego ja bym nie determinował związku miedzy inteligencją a zdolnościami gatunków żyjących w innych środowiskach. Czarny w szałasie nie jest gorszy od białego w murowanym domu. Po prostu w ciepłym klimacie szałas jest przewiewniejszy, a zimny klimat wymaga izolacji. Zamieć wolałbym przetrwać jednak w jaskini niż w namiocie ze skór choćby i mamuta.

[@rmbt]

Tatko pozwolił na wykład?

[@maroboro3962]

Pani Magdo, rzucanie przedmiotami w swojej obronie stosują nawet małpy. U neandertalczyka stosowanie tej "techniki" musiało być na porządku dziennym. Przełam muszlowy jest właściwy dla ciał anizotropowych i nie zależy od sposobu uderzania. Takim właśnie ciałem jest szkło wulkaniczne, czyli obsydian. Krzemionka może być w całości lub częściowo przekrystalizowana. Krzemień to głównie skrytokrystaliczny chalcedon i może zawierać do ok. 20% opalu i w zależności od jego zawartości daje "lepszy" lub "gorszy" przełam muszlowy. Typowy opal, nie posiada (lub bardzo mało) przekrystalizowanej krzemionki i daje klasyczny przełam muszlowy. Czysty chalcedon (krzemionka skrytokrystaliczna) i kwarcyt takiego przełamu nie dają. Od paleolitu poziom morza podniósł się o około 100 m (patrz jaskinia Cosqer)

[@gruchapawe8112]

Robiłbym

[@andrzejbo1]

W szpiku jest dużo substancji odżywczych niezbędnych w chłodnym klimacie, więc ja bym kości raczej rozłupywał niż robił z nich narzędzia. W tym klimacie też futra zwierząt są raczej grubsze co determinuje potrzebę użycia "cięższych narzędzi". Czy naukowcy się nad tym zastanawiają, czy raczej powinno się ich wypuścić nago na miesiąc w Afryce, a później w Skandynawii? W odmiennym środowisku ten sam człowiek użyje innych narzędzi i okryć. Nie potrzeba do tego "zmiany gatunku".

[@radekcx1265]

wyjdź do świata, rozwiążesz nierozwiązalne... Twój udział w sekcji komentarzy brzmi jak zmarnowana szansa.

[@Tymczas]

temat ciekawy ale nie każdy ma dar opowiadania....może w czymś innym ta pani jest dobra, ale tu nie błyszczy

[@yabu8523]

Dziegdź, czy dziegdzieć? Miotacz oszczepów to atlatl.

[@w.loczykij5354]

Prawdopodobnie. 112 razy

[@Skorrigan]

To aż trzeba było robić doktorat, żeby się dowiedzieć, że ludzie czasami sobie w pracach pomagają zębami? Po czym pada jeszcze stwierdzenie, że uwaga, bo zęby mogą się popsuć. No niewiarygodne! Dalej dowiadujemy się, że walka z mamutem mogła być niebezpieczna i że niektóre skały są twardsze, a inne miększe. Nie mam siły dalej tych komunałów oglądać.

[@krzysztofolszak4122]

59:20 wywal Expont z domu weź mnie

[@user-ey4qk6xk3s]

Wiedza godna podziwu. Wykład w formie prezentacji to już raczej nudny i dla laika nie porywający. Dziś takie prezentację robi się w terenie, z rekonstruktorami, rzemieślnikami, archeologami , przeplatane prezentacją zbiorów muzealnych . Dynamika, dynamika .... Lepiej sprzedaje się film popularnonaukowy. A ośrodki akademickie środki i potencjał posiadają.

[@anteksolok]

dluzszego nie bylo>?

[@zbigniewwierzbowski9975]

Niech badacze sprawdzą pod mikroskopem, czy na narzędziach tych osobników nie ma napisu made in china 🤔😉😫?

[@preznyinseminator1199]

Yyyyy wykład yyyh ciekawy ale się yyyahh ciężko słucha :-). Proponuję zatrudnić lektora.

[@stasialastowka8111]

Byc moze masywny kuzyn Neandertal byl zbyt miesozerny w porownaniu do wszystkozernych przybyszy z Afryki. I to go zgubilo...?

[@Nowa_nazwa]

Dlaczego 99% ludzi związanych z nauką, nie potrafi ładnie i elegancko się wypowiedzieć ? Ciągłe eeeeeee, yyyyyyy , sprawia że słuchać się tego odechciewa - może czas na "projekt z UE" dotyczący nauki wysławiania się ? .

[@preznyinseminator1199]

Racja też mnie to irytuje. Temat ciekawy ale od "YYYY" uszy więdną. Może jakiś lektor do tych wykładów?

[@s3rverius]

Wysłuchałem Ciebie na Twoim kanale. Faktycznie, Twoja elokwencja, ekspresja i płynność wymowy wymiata. Jestem pod wrażeniem.

[@preznyinseminator1199]

@@s3rverius Dziękuje że odwiedziłeś mój skromny kanał. Dziękuje też za komplement . Zastanawiam się czy nie rozpocząć kariery lektora aby wykorzystać swój głos i lekkość wymowy .

[@aprilek86]

Wcale nie ma tego tak dużo aby zaburzało przekaz

[@patrykmodel]

Dziękuję 😊!

[@bayronbayron8420]

I Pani wierzy w to co mówi?

[@iczkimer]

Nie ludzie a małpy wynalazły robiły narzędzia i się nimi posługiwały. A ludzie od razu wozy konne i młyny.

[@grohu933]

Historia cała zakłaman...Tak muszę gadać.....😢

[@danielolech4632]

To ładna rodzinka u pani była, a mnie stworzył Bóg.

[@zbigniewdoczan5916]

To ja już wolę małpy od tego niebiańskiego bydlaka.