Czy da się przewidzieć kształt Wszechświata? Dyskusja z udziałem Michała Hellera i Zdzisława Pogody

"Czy da się przewidzieć kształt Wszechświata?" to kolejne z serii spotkań "Rozmowy przy kawie", odbywających się w księgarnio-kawiarni De Revolutionibus Books&Cafe przy ul. Brackiej 14 w Krakowie.
W dyskusji udział wzięli: prof. Michał Heller - filozof i kosmolog oraz dr Zdzisław Pogoda - matematyk. Przedmiotem dyskusji była hipoteza (a właściwie - od kilku lat - twierdzenie) Poincarégo, jej odkrycie oraz mity i prawda historyczna, jaka z nią jest związana.

[@juliuszbennich6152]

Obaj panowie bardzo ciekawie i przystepnie opowiadaja o tych trudnych, ale interesujacych zagadnieniach. Dziekujem i prosimy o kolejne odcinki.

[@juniorfisher7228]

I know I'm kind of randomly asking but does anybody know of a good site to stream new series online ?

[@solid1234567]

Wydaje mi sie, ze pewne stwierdzenia sa nie scisle; np. "jak po sferze 2 wymiarowej pojde w pewnym kierunku to po pewnym czasie wroce do punktu wyjscia" - to prawda tylko jak nie bede zmieniac kierunku, tzn. bede szedl po okregu opisanego na tej sferze i przecinajacego sie z tym punktem, bo jakbym zmienial kierunek, to moglbym np. chodzic w kolko. Mam tez problem z rakieta wystrzelona z punktu na sferze 3 wymiarowej - dlaczego ma wrocic do punktu wyjscia? Na koniec, jak mnie uczono topologii na III roku matematyki UW, to intuicja o czym to jest, byla troche inna... (np. topologie T1, T2, etc.) Ale, w sumie slucham z wielka ciekawoscia wszystkich odczytow i pogadanek z udzialem Prof. Ks. Hellera.

[@lajkonixpl1397]

2. Czy można cofnąć czas? Czy kurczenie się sfery wszechświata wróci nas do jej historii? Moim zdaniem - nie. Podobnie jak w wymiarze przestrzennym przejazd z A do B, a potem z B do A nie cofa licznika pojazdu, a wręcz go podwaja. :)

[@lajkonixpl1397]

4. Grawitacja. Pytanie do Szanownych Prelegentów: Czy trójwymiarowa sfera wszechświata może rotować? Jak sobie tę rotację wyobrazić? Czy można oczekiwać jakiejś globalnej siły odśrodkowej (lub dośrodkowej)?

[@lajkonixpl1397]

1. We wszechświecie sferycznym wymiar czasowy jest (każdym) promieniem sfery. Tak rozumiany wymiar czasowy jest prostopadły do sfery (!), a więc prostopadły do każdego jej wymiaru przestrzennego. Rozszerzanie się sfery powoduje jej "przesuwanie" się po wymiarze przestrzennym. A więc to nie czas płynie, to nasza przestrzeń "płynie" w czasie.

[@lajkonixpl1397]

5. A może jakaś prelekcja z wątkami 1-4? Z zapałem wysłuchałbym. Pozdrawiam. :)

[@wj5000z]

I ostatnia uwaga: fizycy nie są dla matematyków konkurencją, może są przyjaciółmi, ale na pewno są klientami:-) W końcu przecież fizycy posługują się językiem, który dostarczyli im matematycy, czyli matematyką.

[@wj5000z]

Bardzo ciekawy wykład, który nasuwa mi dwie uwagi: Uwaga pierwsza: Profesor Pogody sugeruje, że wszechświat może mieć kształt sfery trójwymiarowej. Podróżując dostatecznie daleko dotrzemy do punktu, z którego rozpoczęliśmy podróż, czyli używając dostatecznie silnych teleskopów powinniśmy zobaczyć "swoje plecy" (przepraszam za uproszczenie). Sugeruje to, że dowodów na istnienie większej ilości wymiarów powinno się szukać w skali makroskopowej. Z drugiej strony zwolennicy teorii strun sądzą, że dodatkowe wymiary są bardzo małe i objawiają się w skali mikroskopowej i to tak małej, że nigdy nie będziemy w stanie tego zaobserwować. Te dwa podejścia wydają mi się zupełnie sprzeczne. Jeśli jednak się mylę (pewnie z braku wiedzy :( ) to czy ktoś z Was może mnie nakierować na prawidłową ścieżkę do zrozumienia tego paradoksu?

[@wj5000z]

Bardzo ciekawy wykład, który nasuwa mi dwie uwagi: Uwaga druga (dotyczy rzutowania obiektów 4D na przestrzeń 3D): Na zasadzie analogii do świata płaszczaków: jeśli matematycznie uzdolniony płaszczak w zaobserwuje w swoim dwuwymiarowym świecie pojawiające się z nikąd koło, i ma on podejrzenie że istnieją wyższe wymiary, to powinien on dojść do wniosku, że do jego świata 2D przeniknął rzut obiektu 3D. Jednak nie ma on możliwości wnioskowania o całym kształcie obiektu 3D, ponieważ widzi tylko jego rzut 2D. W naszym świecie 3D sześcian może w szczególnym przypadku być rzutem czterowymiarowego hipersześcianu, a ogólnie jakiejkolwiek figury 4D, która rzutowana na przestrzeń 3D stworzy sześcian 3D. Wynika z tego, że przestrzenie o wyższej ilości wymiarów są dla nas niepoznawalne. Skoro zakłada się istnienie czwartego wymiaru przestrzennego, to nie powinno być problemu z założeniem, że wymiarów istnieje 5 lub 6, lub 66... lub nieskończenie wiele.

[@iLeeeon]

Na podstawie dostępnej wiedzy i własnych przemyśleń , dochodzę do wniosku iż wszechświat jest w kształcie fali w ruchu .

[@lajkonixpl1397]

3. Pan prof. Pogoda wspomniał tylko jednym słowem o roli obserwatora. Warto dodać, że mówiąc o topologii wszechświata stawiamy się w roli "SUPER OBSERWATORA". Chcemy niejako obejrzeć wszechświat z zewnątrz i to bez użycia kiepskiego nośnika jakim jest światło - oglądnąć wszechświat "natychmiastowo (bez opóźnień). Tak pewnie "widzi" wszechświat nasz Dobry Pan Bóg :) - euklidesowo. Jeśli jesteśmy "OBSERWATOREM WEWNĘTRZNYM", a do tego posługujemy się w obserwacji powolnym :) światłem, to po pierwsze nie widzimy rzeczywistej sfery wszechświata, a jedynie jej einsteinowski obraz (przestrzeń w coraz to starszych punktach wymiaru czasu - nazwaną czasoprzestrzenią). Sfera widzialna wpisana jest w sferę rzeczywistą i przechodzi przez punkt obserwatora oraz BB (środek sfery rzeczywistej). Połowa obwodu sfery widzialnej przez obserwatora wewnętrznego = 14,8 mld l.ś. Ale to już tylko moje dywagacje... :)

[@heeenryk]

thx

[@1BEATTA]

Mieszkamy we wnętrzu ziemi a co jest poza ziemią to właśnie tym się powinna zajmować nauka

[@LeszekImielski]

Słaby dźwięk osób zadających pytania!

[@pawestreker443]

Deska topolowa się wygina 😀👌

[@richianis]

juz ktos wczesniej wspomnil ja potwierdam obywatelu heler czlowiek pana pokroju nieuchodzi ltakzwany luz widzow i sluchaczy nalezy szanowac zjedz pan to ciasteczko po wykladzie bo to ciamkanio przeuwanie jest wiecej niz irytujace do samej dyskusji nie mozna miec zastrzezen

[@mopemczesany748]

Ja pierdolę, kwantowa jest przy tym prosta jak ruchanie 🤔

[@benedyktczydziesty4399]

Zdzisiek wziął temat na klatę...

[@SuperSnorlaks]

Wszystki fajnie ale czemu pan Heller cały czas cos żuje?

[@SuperSnorlaks]

Chillyshot Orbitus I abyś Ty mógł zabłyszczeŚĆ ;)

[@iwonaurbanska3259]

@@chillyshotorbitus5152 nie pisze się ani nie mówi "wziąść " tylko" wziąć "

[@iwonaurbanska3259]

Ping pong

[@kajetanchrumps8076]

Wszechświat jest płaski !

[@natural76]

Nie przyznaje się Nobla w matematyce bo Nobel uznał, że matematyka jest nieprzydatna w normalnym życiu ha ha.

[@natural76]

Chillyshot Orbitus Prowokacja - blokuje.

[@lajkonixpl1397]

Wieść głosi, że pewien matematyk uwiódł żonę Nobla. Stąd jego zemsta na matematyce. :)

[@marekrudnicki9756]

Ortografia się przydaje. Cha, cha, cha!

[@riddick9547]

No cóż, taką mamy konstrukcję mózgu, który lubi oszukiwać i płatać figle ubogimi i ograniczonymi zmysłami, ale za to z nieograniczoną wyobraźnią.