Czytamy naturę #57 | Antykoncepcja dla mężczyzn - Trzęsienia Marsa - Palce sprzed 370 mln lat

W 57. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
1) 00:54 poszukiwaniach związku chemicznego, który nadawałby się na składnik środka antykoncepcyjnego dla mężczyzn;
2) 12:41 trzęsieniach Marsa wykrywanych dzięki spoczywającemu na marsjańskim gruncie urządzeniu SEIS;
3) 20:20 proto-palcach u Elpistostege, czyli "ryby wychodzącej na ląd" sprzed 370 milionów lat.
Źródła:
1) Gruber, F. S., Johnston, Z. C., Barratt, C. L., & Andrews, P. D. (2020). A phenotypic screening platform utilising human spermatozoa identifies compounds with contraceptive activity. eLife, 9:e51739; doi.org/10.7554/eLife.51739
2) Giardini, D., Lognonné, P., Banerdt, W. B., Pike, W. T., Christensen, U., Ceylan, S., ... & Garcia, R. F. (2020). The seismicity of Mars. Nature Geoscience, 13, 205-212; doi.org/10.1038/s41561-020-05...
3) Cloutier, R., Clement, A. M., Lee, M. S., Noël, R., Béchard, I., Roy, V., & Long, J. A. (2020). Elpistostege and the origin of the vertebrate hand. Nature, 579, 549-554; doi.org/10.1038/s41586-020-21...
Film w tle: NASA/Public Domain

[@amieszkaakcedorg282]

Jak zawsze dzięki :) historia dłoni super, nie doceniamy myślę na co dzień jak wyspecjalizowanym i skomplikowanym narzędziem są nasze dłonie :) teraz do tego można dodać ciekawą drogę ewolucyjna musiały przejść od płetwy po palce zdolne do gry na instrumentach :)

[@x64Joxer]

Dziękuję

[@leszekwalinowicz5795]

Czy w czasie pandemii mógłby Pan podwoić ilość Pana programów ? ;-) Mam już dość oglądania statystyk zarażeń.

[@kshyku6186]

Jakie podwoić? Uważam, że codziennie należy czytać! szczególnie Naturę:-)

[@leszekwalinowicz5795]

@@kshyku6186 Codziennie to Pan Łukasz nie da rady. Ale dwa razy w tygodniu ;-). ? Czasami wracam do starszych programów...

[@LukaszLamza]

Cóż, nie da się tego za bardzo zrobić zdalnie, co oznacza, że każde nagranie to jednak wizyta w krakowskim studiu. A tendencja jest obecnie taka, żeby ograniczać wyjazdy i kontakty międzyludzkie. Potrafię, jak trzeba, zrobić dwa odcinki na jednym posiedzeniu, ale zauważyłem, że kiedy nagrywam więcej, mózg już zaczyna szwankować, świeżość nie ta... Niech na razie zostanie jeden; lepszy niedosyt niż przesyt. :)

[@leszekwalinowicz5795]

@@LukaszLamza No cóż ? Ja tylko rzuciłem hasłem, choć zdaję sobie sprawę z trudności. Ale myślę, że przynajmniej raz na tydzień nie opuści nas Pan ?

[@LukaszLamza]

@@leszekwalinowicz5795 Nie przewiduję opuszczać. :)

[@adambogusawski9269]

Dla zasięgu

[@Pornogrubas]

Popieram

[@adambogusawski9269]

@@Pornogrubas uwielbiam ten cykl programów

[@Pornogrubas]

@@adambogusawski9269 Łykam jak młody pelikan wszystkie materiały Pana Lamży.

[@gonzogorf7019]

Dzięki! Fajne to nie-rybsko na końcu :)

[@LukaszLamza]

Widziałem już sporo, ale tak klarownego, wręcz uderzającego, przypadku ogniwa przejściowego nie pamiętam. :)

[@dominikwojnar]

12000 / 384 * 75 min / 60 = 39.0625 h Niewiele ponad 39 godzin. Zakładając, że całe stanowisko (jedno z 384) jest zajęte bez względu na to, w której części znajduje się próbka.

[@LukaszLamza]

To teraz zadanie na szóstkę: ilu trzeba było dawców, żeby wykonać całe badanie? :) Ja zrobiłem swoje obliczenia, ciekawe, czy nam wyjdzie tak samo.

[@dominikwojnar]

10 µl - jedna próbka 12000 * 10 µl = 120 000 µl = 120 ml 120 ml - potrzebna objętość substancji 1,5 ml (dane z norm WHO 2010 [sprawdzone na Wikipedii]) - jedna ejakulacja 120 ml / 1,5 ml = 80 Potrzeba 80 ejakulacji, aby przeprowadzić badanie.

[@LukaszLamza]

@@dominikwojnar Uzyskałem bardzo podobny wynik. Zrobiłem widełki, nie za bardzo wierząc w tego typu "normy", więc wyszło mi 50-100.

[@karolorzechowski2898]

Cześć Dobry Człowieku. Dzięki Tobie od razu lepiej zacząć tydzień. Pozdrawiam.

[@weronikaitylenatenteman5670]

Dobry odcineczek 👍

[@mathouse123]

Jak zawsze znakomity materiał ! :)

[@mariozdk]

Fajnie wyszedł Ci ten odcinek. Naprawdę widać ze jesteś wyluzowany :)

[@panikrystyna1]

Dziękuję za ciekawe sprawy w nieciekawych czasach. Tło. filiżanka, mężczyzna = kapitalna całość.

[@karolkluska9940]

Witaj, dobry człowieku. Jak zawsze bardzo ciekawe wiadomości, ale pozwolę sobie lekko się czepić. ;) Żadna metoda antykoncepcji nie powoduje bezpłodności, bo bezpłodność jest według obecnego stanu wiedzy medycznej nieodwracalna/nieuleczalna. Tabletka miałaby prowadzić do czasowej niepłodności. Pojęcie podobne, ale o trochę innym znaczeniu. Swoją drogą istnieje metoda antykoncepcji dla mężczyzn, o której nie wspomniałeś, a która statystycznie jest najskuteczniejszą ze wszystkich znanych metod antykoncepcji. To wazektomia, przy czym jej odwrócenie jest trudniejsze, nie zawsze skuteczne i dość drogie, więc to metoda dla osób, które nie planują się już rozmnażać. Pozdrawiam. ;)

[@scarstarlambda3372]

Cześć, super studio

[@999ADAMANT999]

Dłoń, to była najciekawsza część jak dla mnie.

[@motherfoca1000]

Nie no cudne są te tła ❤️🤩

[@LukaszLamza]

Brawa dla Przemka!

[@Patronikus]

... ręki nie dłoni ... manus = ręka. Ręka posiada powierzchnię grzbietową i powierzchnię dłoniową. Zdaję sobie sprawę, że jest to materiał popularnonukowy, jednak jako przyrodnicy dbajmy o posługiwanie się poprawną terminologią naukową. Poza tym sztos Panie Lamża, miło się słucha jak ładnie można mówić o nauce ;) Antropolog fizyczny

[@LukaszLamza]

Dzięki! Dobrze zrozumiałem? ----> Pot. "wnętrze dłoni" = anat. "dłoń". Pot. "dłoń" = anat. "ręka". Pot. "ręka" = anat. "kończyna górna". Swoją drogą ciekawe jest to przesunięcie terminologiczne. Spróbuję to sobie wryć, ale w terminologii naukowej boleśnie brakuje jakiejś normalnej, przystępnej nazwy na całą kończynę górną.

[@Patronikus]

​@@LukaszLamza Mniej więcej ;) W anatomii prawidłowej sam termin "dłoń" nie funkcjonuje. Powierzchnia dłoniowa ręki (łac. palma manus). W rzeczy samej, ciężko się wyzbyć przyzwyczajeń. Podobnie rzecz ma się ze szczęką dolną czyli żuchwą (lac. mandibula). Anglojęzyczni mają pod tym względem łatwiej ... ich terminologia anatomiczna to w większości kalka z łaciny. Słyszał Pan na pewno o micie ludzkich ras. Antropologia fizyczne wespół z genetyką (głównie populacyjną) dowiodły w II połowie XX w., że nasz gatunek nie dzieli się na rasy w ujęciu biologicznym ... tymczasem, w wiedzy potocznej pojęcie to nadal ma się znakomicie. Ba! Na każdym etapie edukacji uczono mnie, że ludzkość dzielimy na 3 podstawowe rasy. Na studiach licencjackich z biologii ogólnej profesorowie również tak twierdzili. Proszę sobie wyobrazić twarze studentów i prowadzącego gdy na seminarium magisterskim na kierunku biologia człowieka (na innej uczelni), rozprawiałem o rasach i teoriach ich powstania.

[@LukaszLamza]

@@Patronikus Rasy to jest fenomenalnie interesujący temat. Ludzie zwykle popadają ze skrajności w skrajność. Albo popadają w XIX-wieczny rasizm, albo zaprzeczają wewnętrznej, odziedziczalnej różnorodności gatunku ludzkiego. To kolejny przypadek, kiedy połowa winy leży po stronie słów. W tym przypadku sporo zamieszania budzi samo słowo "rasa", które jest po prostu kiepskie i chyba nie da się go poprawnie, precyzyjnie używać. Już nie mówiąc o takich ciekawostkach, jak "rasa kaukaska". :)

[@BobCat1981]

Dzień dobry

[@szymto]

Esperal (disulfiram) jako tabletka antykoncepcyjna dla mężczyzn? drugie życie jednego leku? Czy jest tu ktoś kogo to też trochę śmieszy? :D

[@LukaszLamza]

A najlepsze wyniki dawały trujące związki rtęci... ;)

[@szymto]

@@LukaszLamza Kolejny dowód na to że nauka bawi i uczy :) ale nie ma co, liczy się każdy najmniejszy kroczek, a metoda badawcza i tak fajna :D

[@McGregorM3]

Nie drugie a co najmniej czwarte. Związek swoje pierwsze zastosowanie znalazł w wulkanizacji. I to tam zwrócono po raz pierwszy uwagę że pracownicy przy tym procesie pracujący zaczynają stronic do alkoholu. Zanim jednak postawiono na to zastosowanie lek zaczął być stosowany jako przeciwrobaczy. I dopiero przypadkowe połączenie leku w tym zastosowaniu z alkoholem skutkujące tzw. reakcją disulfiramową skierowało nań uwagę naukowców. Ta substancja jest jednym z dowodów że autor sporej części naukowych odkryć wciąż nie doczekał się Nobla. A zwą go Przypadek.

[@4TheSTARK]

hm, częstą przyczyna niepłodności jest też mała ilość plemników - męska antykoncepcja mogłaby iść w kierunku ograniczenia produkcji plemników. No chyba, że lepsze jest spowolnienie wszystkich niż ograniczenie liczby do.. kilkunastu, z których i tak jakiś się przedrze ;)

[@figurxfigur8935]

lykasz tabletke i po 20min ruchliwosc plemnikow spada?ile czasu dana substancja potrzbuje by dotrzec do krwi w od[powiednim stezeniu, jak sie zmienia podczas wizyty w watrobie, oraz ile potrzebuja wtedy czasu by aktywnie wplynac na plemniki. wtedy pomyslmy o jakiej dawce oralnej mowimy i jakich ew, skotach ubcoznych. :D

[@skublin]

Z polskim kretem warto się zapoznać, bo to ciekawa technologia, a ostatnio także w ciekawy sposób został naprawiony przez łazik :).

[@srogamina]

Na terenie Polski odnaleziono skamieniałe ślady kroczenie starsze o około 10 mln lat od linii reprezentowanej przez Tiktalika i Acantostegę.

[@LukaszLamza]

Bo polska paleontologia jest w ogóle świetna. :) A o które znalezisko chodzi; można nazwę?

[@srogamina]

@@LukaszLamza, służę: tu wiki: en.wikipedia.org/wiki/Tiktaalik#/media/File:Zachelmie_tracks_vs_selected_Devonian_fossils.svg a tu fantastyczne wykłady od Royal Tyrrell Paleontology Museum: kzbin.info/www/bejne/a4CphIV4m9Fjpck oraz: kzbin.info/www/bejne/p3O5m62NmNqEmpo Pozdrawiam

[@LukaszLamza]

@@srogamina Cudownie, wielkie dzięki!

[@beatricebourne6181]

Zaraz, ze strachu dacie sobie wstrzyknąć 'tabletkę antykoncepcyjną' dla obu płci, która będzie trwała krótkotrwale przez całe życie. Dalej już nie będzie ani tematu, ani dylematu.... Niech życie zwycięzcy Alleluja!!!!

[@robertpawowski2160]

Wyobraziłem sobie to 1,5-metrowe bydlę obok Ciebie😂

[@WiadrovZupov]

juhu

[@HybrydaLudzkichLosow]

Wykładasz gdzies?

[@szymonziarko7503]

Zmieniamy naturę, a nie czytamy powinno być w tytule.

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

Ciekawe jest to, czy wprowadzenie męskiej pigułki antykoncepcyjnej zmieni coś w obyczajowości... chyba nie ma szans na taką rewolucję jak to miało miejsce przy kobiecej pigułce. Temat ciekawy, do pogadania ze znajomymi, oczywiście zdalnie😀

[@LukaszLamza]

Na rewolucję chyba za późno - myślę, że sporo z tych zmian w mentalności, które zaszłyby np. 30 lat temu po wprowadzeniu wtedy tabletki dla mężczyzn, i tak już nastąpiło. Tzn. rewolucja obyczajowa po wejściu pigułki była rewolucją po części dlatego, że w ogóle było wtedy więcej do przełamania. ;) Ale nie jestem pewien, sprawa do przegadania. :)

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

@@LukaszLamza dam Panu znać co na to powiedzą moi przyjaciele, jestem ciekawa😀

[@annaszczesliwy451]

Może łapanie na ciąze męza sie skończy.

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

@@annaszczesliwy451 wiesz co, paradoksalnie uważam, że nie. Przypuszczam, że zażywanie pigułki będzie dotyczyło tych najbardziej odpowiedzialnych, a ci i tak stosowali antykoncepcję dostępną dla mężczyzn, wiec przypuszczam, że nie zmieni to statystyk, zmieni jedynie komfort współżycia. Ciekawy temat do pogadania, nie?

[@NewPolishScientist]

Najlepsza antykoncepcja to klej do drewna i imadło

[@iwonaurbanska3259]

Drganie "powietrza " na Marsie ???

[@szymonziarko7503]

To zakładał prof. Michał Heller.

[@kociewiak208]

Niestety.

[@MarSiCreator]

Bardzo fajny i ciekawy kanał oraz mówca. Uwielbiam. Jednakże prośba: nauczyć się w końcu wymawiać "R" bo irytuje to strasznie :(

[@barbaranikodem7399]

B

[@semimatt]

disulfiram ? nie mozna przy tym pic :D 0 reakcja disulfiramowa.. polecam poczytac, bralem lek wywolujacy ta reakcje.. i odrobina alkoholu sprawia ze czlowiek moze zejsc bo alkohol nie jest metabolizowany i nastepuje zatrucie organizmu

[@marcinkowalski4460]

Kanal SZATANSKI

[@krystynakrankiewicz7454]

EEE to bedzie marynowany grzybek

[@zbigniew8848]

Spoko tematu, ale opowiadasz bardzo rozlekle, często powtarzasz jedno i to samo kilkukrotnie. Warto popracować nad skróceniem wypowiedzi, żeby pozostał sens. Moim zdaniem.

[@buleulek5153]

Wystarczy trzymać laptopa na kolanach oraz smartphone w kieszeni spodni i macie bezpłodność.

[@Polones12]

najlepszą metodą antykoncepcyjną dla obu płci od zawsze jest zwykła szklanka wody!!! (na pytanie czy przed czy po, odpowiadam: zamiast ;) )

[@adamturowski8948]

Trochę kicha, bo twoja twarz jest w okularach zniekształcona, a tło nie :-(

[@LukaszLamza]

Też na to zwracam uwagę zawsze, jak widzę coś robionego na green screenie. :) Ale zrobienie efektu soczewki specjalnie dla okularów to już by była w tym przypadku sztuka dla sztuki.

[@adamturowski8948]

​@@LukaszLamza A ktoś w ogóle kiedyś coś takiego zrobił? Bo ja zacząłem się zastanawiać, to bez bardzo dobrego ML jest to niewykonalne. No chyba, że znamy parametry szkieł i będziemy śledzić ich położenie, ale to jest pójście na skróty.

[@LukaszLamza]

@@adamturowski8948 Czy na skróty? Moja pierwsza reakcja jest taka: zrobić fizyczny model soczewki, napisać algorytm, który znajduje położenie soczewek moich okularów i ich orientację (położenie centrum, nachylenie osi), a potem robisz ray tracing. Nie wiem, czy to można nazwać "pójściem na skróty". ;) Na skróty to by było znaleźć miejsca w filmie, kiedy to szczególnie razi i zastosować jakiś prosty filtr deformujący, żeby "z daleka było OK". A przemysł filmowy na 100% ma na to rozwiązania.

[@szymonziarko7503]

Demoralizacja!!!

[@ukaszgajda2138]

W jaki sposób świadome planowanie potomstwa może być demoralizujące?

[@ewak82]

Dołączam się do pytania, choć chyba znam odpowiedź. Piąte - nie zabijaj, zgadłam?

[@ewak82]

@xaRax ale oczywiście, zgadzam się! Zgadywałam po prostu czym może kierować się człowiek, który antykoncepcję nazywa demoralizacją, tylko doktryny katolickie przychodzą mi do głowy. No chyba że szowinizm jeszcze. Antykoncepcja dla kobiet ok, dla mężczyzn nie...

[@kacpergodziek3769]

@@ewak82 W tym przypadku myślę, że Pan mówiący o demoralizacji posługuje się tak zwanym ,,poczuciem humoru''

[@arnold890310]

@@kacpergodziek3769 też podejrzewam że to jest tylko wprowadzenie małej kontrowersji do dyskusji.