Jak powstała TEORIA EWOLUCJI?

  Рет қаралды 159,486

NaukowoTV

NaukowoTV

Күн бұрын

Karol Darwin to jeden z najwybitniejszych naukowców. Zawdzięczamy mu nie tylko teorię ewolucji, ale także wiele innych odkryć. Z tego materiału dowiesz się czym jest ewolucja, jakie są jej mechanizmy oraz jak Darwin pracował nad tą koncepcją. Wszystko oczywiście przepełnione ciekawostkami i zaskakującymi faktami!
Spis treści:
0:00 Cel i przesłanie filmu
5:03 Czym jest ewolucja?
10:09 Problemy z definicją gatunku
20:00 Hipopotamy i walenie
21:45 Dobór naturalny
26:12 Dobór płciowy
27:48 Dobór sztuczny
29:03 Mutacje
29:53 Dryf genetyczny
31:30 Nieodwracalność
34:59 Syntetyczna teoria ewolucji
39:55 Czy czytać obecnie Darwina?
48:31 Które wydanie czytać?
49:48 Brakujące ogniwa
52:45 Ewolucja przed Darwinem
59:06 Dzieciństwo Darwina
1:05:27 Statek Beagle
1:09:38 Ameryka Południowa
1:12:45 Skamieniałe leniwce
1:16:39 Ziemia Ognista i Falklandy
1:21:09 Chiloé i Valparaiso
1:23:08 Zagłada miasta Concepción
1:27:38 Galapagos
1:29:40 Thaiti, Nowa Zelandia, Australia
1:31:00 Rafy koralowe
1:31:47 Podróż powrotna
1:32:55 Podsumowanie podróży
1:34:15 Lyell, Owen, FitzRoy
1:38:30 Rodzina Darwina
1:40:50 Dzieło życia
1:43:50 Alfred Russel Wallace
1:46:46 Wydanie dzieła i krytyka
1:49:54 Dalsza praca
1:53:58 Śmierć i spuścizna
1:57:57 Datowanie radiowęglowe
----------------------------------------
Jeśli chcesz mieć realny wpływ na jakość i ilość publikowanych materiałów na tym kanale możesz zostać moim Patronem
PATRONITE ➫ patronite.pl/NaukowoTV
lub postawić mi kawę:
BUYCOFFEE ➫ buycoffee.to/naukowotv
Wszelkie środki przekazywane są na rozwój projektu.
----------------------------------------
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWOTV:
Kontakt ➫ E-mail: krzysiek.naukowotv@gmail.com
SKLEP PREHISTORIC SHOP:
Strona sklepu ➫ prehistoricshop.pl/
Sklep na facebooku ➫ profile.php?...
DODATKOWE LINKI:
Facebook ➫ / naukowotv
Instagram ➫ / naukowotv
Drugi kanał ➫ / krzysiekpoznanski
Discord ➫ / discord
Grupa na facebooku ➫ goo.gl/pKsCcJ
----------------------------------------
WYBRANA BIBLIOGRAFIA:
Karol Darwin "O powstawaniu gatunków"
Karol Darwin "Podróż na okręcie Beagle"
Michael White, John Gribbin "Darwin. Żywot uczonego"
Steve Parker "Historia ewolucji"
Adam Łomnicki "Ekologia ewolucyjna"
prof. January Weiner "Życie i ewolucja biosfery"
Marcin Ryszkiewicz "Ewolucja, Od Wielkiego Wybuchu do Homo sapiens"
Stuart A. Kauffman "Świat poza fizyką. Powstanie i ewolucja życia"
Michael Hautmann "What is macroevolution?" [Palaeontology, Vol. 63, Part 1, 2020, pp. 1-11]
Timothée Bonnet i inni "Genetic variance in fitness indicates rapid
contemporary adaptive evolution in wild animals" Science
- en.wikipedia.org/wiki/Charles...
- indeks roszczeń kreacjonistów:
talkorigins.org/
talkorigins.org/indexcc/
- własne notatki ze studiów Paleobiologia (UO) z przedmiotów Podstawy ewolucji, Podstawy paleontologii, Socjobiologia.
KONSULTACJA MERYTORYCZNA:
Dziękuję dr Danielowi Tyborowskiemu i dr Dawidowi Mazurkowi za konsultacje pewnych fragmentów scenariusza.
----------------------------------------
W filmie wykorzystano zdjęcia i filmy z bazy Envato Elements.
#naukowotv #ewolucja #biologia #darwin

Пікірлер: 2 700
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Ten materiał powstawał od listopada, uważam że to jeden z najważniejszych i najambitniejszych filmów na kanale. Jeśli postanowicie go udostępnić, polubić, skomentować itp. będę Wam dozgonnie wdzięczny. Dziękuję także moim Patronom - bez Was tego typu treści nie mogłyby powstawać!
@tomek25k1
@tomek25k1 2 ай бұрын
Krzychu!!! Jak ty mi teraz zaimponowałeś:)
@lukaszlewczuk
@lukaszlewczuk 2 ай бұрын
Kawa zrobiona, zabieram się do oglądania :-) Zrobiłeś mi niedzielę marzeń - dzięki Krzysztofie!
@SalamandraChaosu13
@SalamandraChaosu13 2 ай бұрын
Jeżeli są pierwotniaki które nie wierzą w teorię ewolucji proszę piszcie swoje argumenty pod tym komentarzem bym nie musiał marnować czasu na szukanie :)
@radekgrzegrzoka7830
@radekgrzegrzoka7830 2 ай бұрын
Qsss
@Bobrzanox
@Bobrzanox 2 ай бұрын
Wielki 👍 od imiennika 😁 prosze o wiecej takiego formatu 💪😎🎉
@nikajarzyna2153
@nikajarzyna2153 2 ай бұрын
Słuchałam z 8-latką - sama przyszła, jak usłyszała, czego słucham, ale musiałyśmy przerwać po godzinie. Jutro dokończymy, bo nie odpuści! Dziękuję za Twoją opowieść - to nie lada wyczyn przyciągnąć uwagę dziecka w czasie shortów i innych szybkich informacji.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Wow cieszę się. Szczególnie że pierwsza część tego materiału jest trudniejsza merytorycznie niż opowieść o samym Darwinie. Dajcie znać jak wrażenia po całości. Pozdrawiam! 🙂
@nikajarzyna2153
@nikajarzyna2153 2 ай бұрын
Dokończyłyśmy! Młodej najbardziej podobał się fragment o leniwcach i żółwiach. Często zaglądała do mapy, żeby śledzić podróż Darwina i dopytywała o różne trudniejsze słowa, np. polemika. Ogólnie najbardziej wciągnęła ją podróż i opowieści o zwierzętach, ale wysłuchała do samego końca. Nie jestem pewna, ile z tego zrozumiała, jednak jej ciekawość na pewno została pobudzona, a świadczy o tym ilość pytań, które dzisiaj zadała. Dziękuję!
@kubarakoczy6773
@kubarakoczy6773 2 ай бұрын
@@nikajarzyna2153 Ziemia i Wszechświat mają około sześć tysięcy lat Bóg stworzył wszystko w sześć dni
@kubarakoczy6773
@kubarakoczy6773 2 ай бұрын
@@nikajarzyna2153 wszystkie gatunki żyły zawsze z ludźmi w jednym czasie
@kubarakoczy6773
@kubarakoczy6773 2 ай бұрын
@@nikajarzyna2153 ewolucja to dogmat ateistyczny
@Kriisv_7
@Kriisv_7 2 ай бұрын
Niesamowite jaką ewolucje (: przeszedł ten kanał odkąd zacząłem Cię śledzić, zaczęło się od bardzo młodego mnie zafascynowanego dinozaurami. Teraz oglądam jeden z najlepszych kanałów popularnonaukowych, a ty dalej się rozwijasz i robisz oszałamiającą robote Panie Krzysztofie!!
@ggvacm4st3r79
@ggvacm4st3r79 2 ай бұрын
Podobnie i u mnie. Pięknie się patrzy na ten rozwój
@tymion2470
@tymion2470 29 күн бұрын
Ostatnio odrzuciłem wiarę w kreacjonizm, w której wychowują mnie rodzice bo te kilka faktów które słyszałem o ewolucji po przemyśleniu wydało się logiczne + jako że zawsze byłem zainteresowany nauką to wiedziałem mniej więcej jak działa metodologia naukowa. Myślę, że ten film pomoże mi nadrobić zaległości, dziękuję!
@alcofgod4211
@alcofgod4211 11 күн бұрын
gratuluję i proponuję stosować się do takich zasad jak te poniżej, tak dalekie religiom: 1. Podważaj autorytety. 2. Myśl samodzielnie. 3. Nie przyjmuj żadnego twierdzenia na wiarę. 4. Konfrontuj swoje pomysły z doświadczeniem i obserwacją. 5. Jeśli Twoja ulubiona idea nie przejdzie empirii, to odrzuć ją jako błędną. 6. Idź za głosem dowodów. 7. Wyciągaj logicznie wnioski. 8. Jeśli brak Ci dowodów, to zawieś osąd. 9. Pamiętaj, że możesz się mylić. Odpowiedz
@tymion2470
@tymion2470 11 күн бұрын
@@alcofgod4211 już staram się do nich stosować formułując na nowo mój światopogląd po odrzuceniu wiary lecz mimo to dziękuję za radę!
@tymion2470
@tymion2470 9 күн бұрын
@@alcofgod4211 KZbin chyba nie wysłał mojej odpowiedzi bo wczoraj odpowiedziałem... W każdym bądź razie dobre zasady, staram się je stosować na codziennie!
@Astrofaza
@Astrofaza 2 ай бұрын
Gratulacje! Teraz tylko skąd wziąć 2h żeby obejrzeć? 🎉
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dziękuję! Odcinek pierwotnie miał być głównie do słuchania jednak finalnie do montażu podszedłem nieco ambitniej (z kilku grafik jakie zamierzałem użyć zrobiło się kilkadziesiąt). Jednak spokojnie można go wysłuchać podczas spaceru czy jazdy samochodem. Ewentualnie od czasu do czasu rzucając okiem na ekran żeby uzupełnić przekaz. ;)
@Ravord
@Ravord 2 ай бұрын
wystarczy zwiekszyc tempo i problem znika
@tomaszmozgawa4337
@tomaszmozgawa4337 2 ай бұрын
Podobnie jak u Ciebie :) Skąd wziąć 2h na słuchanie was.
@Kris.w.Norwegii
@Kris.w.Norwegii 2 ай бұрын
@AstroFaza znajdziesz 2 godziny nie publikując jakiegoś odcinka. To żart oczywiście bo jak i NaukowoTV tak i AstroFaza to moje ulubione miejsca na KZbin.
@KUKURYDZA77
@KUKURYDZA77 2 ай бұрын
Jak można tak pisać! My co mają podzielność uwagi, damy radę😂!!! Błagam, proszę robić jak najdłuższe i tak fascynujące odcinki!
@JohnJosephTed2656
@JohnJosephTed2656 2 ай бұрын
Coś mi mówi ze to będzie najbardziej przychodowy film na kanale
@swiatwciaga
@swiatwciaga 2 ай бұрын
Z wielką przyjemnością przesłucham całość! Bardzo dziękuję za materiał! --- A tak na marginesie: Kiedyś w Nowej Zelandii czytałem dokładną relację z pobytu Darwina w tym kraju. Zabawił tam bardzo krótko - i co ciekawe, wg tego źródła - nie podobało mu się tam zbytnio. Przebywał u misjonarzy i widział niewiele z przyrodniczego i kulturowego bogactwa tego kraju. Niemniej był wtedy wymęczony długim rejsem przez Pacyfik - i chyba po prostu potrzebował odpoczynku. :)
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dziękuję! Nie będę ukrywał, że lekko inspirowałem się tworząc ten film Twoimi opowieściami. :) Zgadza się - Darwinowi nie podobało się ani w Nowej Zelandii, ani Australii. Mogło mieć na to wpływ to co piszesz, ale mówi się także o tym, że Darwinowi nie podobało się jak kolonizatorzy traktowali tubylców (Maorysów, Aborygenów). Mówię o tym w tym materiale. :D
@mobbydysk
@mobbydysk 2 ай бұрын
Kiedyś oglądałem film fabularny, nie był to dokument, ale bazował na życiu Darwina. Film był o jego bliskiej więzi z córką, która zmarła i Karol przeżył silną traumę. Była tam sugestia że ta silna strata i zawód religią był powodem z którego powodu Karol Darwin wymyślił ideę ewolucji. Czy ta historia jest prawdziwa i czy mógł to być motyw za stworzeniem teorii ewolucji ?
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Darwin pewne założenia teorii miał już skonstruowane w pod koniec lat 30. XIX wieku a córka mu zmarła w 1851 roku. Jednak zgadza się - przez śmierć Annie stał się absolutnym, nieprzejednanym ateistą oddanym w pełni poznaniu naukowemu. Choć już wcześniej z wiarą nie było mu po drodze. Wszystkie te wątki są poruszone w filmie.
@SzlachtaPracuje7
@SzlachtaPracuje7 2 ай бұрын
@@NaukowoTV 1851 :)
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
@@SzlachtaPracuje7 zgadza się 🙂
@Laethal
@Laethal 2 ай бұрын
Witam. Kiedyś ,dawno temu zostawiłeś komentarz pod filmem Astrofazy o Czarnych dziurach. Byłeś nim zachwycony. Uwazam, że ten material znalazl sie na tej samej - najwyższej półce popularnonaukowego youtuba. Serdecznie gratuluję.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Bardzo dziękuję za taką opinię. ❤️
@darekp_02
@darekp_02 2 ай бұрын
Zapowiada się super film. Jutro podczas pracy będzie co słuchać. Chciałbym aby był na szczycie popularnych. Tyle pracy...
@abinuno8976
@abinuno8976 2 ай бұрын
Roboty się czep !!
@Michall112
@Michall112 2 ай бұрын
Świetny materiał. Potężna dawka wiedzy. Powinna to być obowiązkowa albo co najmniej dodatkowa lektura w szkole średniej. Brawo 👏👌👍
@paulinaach8814
@paulinaach8814 2 ай бұрын
Życzę jak największej liczby wyświetleń i zabieram się za oglądanie 😊
@magorzatakicinska7940
@magorzatakicinska7940 2 ай бұрын
Powiem szczerze zazwyczaj twoje materiały pomijając archeologię są dla mnie ciekawą powtórką dawnej wiedzy, ten materiał wprowadził sporo nowych i ciekawych pojęć i terminów których istnienia nie byłam świadoma. Dziękuję za czas poświęcony na szerzenie nauki oraz za każdyndłuższy odcinek.❤
@Radziukill
@Radziukill 2 ай бұрын
To żeś poleciał z długością materiału. Ostatnio na kanale Magii natury było o ewolucji teraz tutaj. Ehh już współczuje mojej koleżance, która wyśmiała teorie Darwina bo zaraz ją zbombarduje nowymi faktami. Dzięki Krzychu życzę miłej niedzieli wszystkim.
@mmgs1148
@mmgs1148 2 ай бұрын
Nie rob sobie tego, ona i tak pozostanie przy swoim
@Radziukill
@Radziukill 2 ай бұрын
@@mmgs1148 Tu Cie zdziwie ponieważ jest chetna do obejrzenia materiału :D
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Daj znać jak przyjmie ten film. Światopoglądu nie da się zmienić z dnia na dzień ale jeśli choć uda się ją zmusić do refleksji to już będzie sukces.
@arekparchyta6835
@arekparchyta6835 2 ай бұрын
Bardzo doceniam Twoją twórczość. W Polskim internecie konieczna jest Twoja działalność, ciągle widać w komentarzach czy to tutaj na KZbin czy na Facebooku rzeszę ludzi, którzy nie rozumieją absolutnych podstaw tego jak funkcjonuje świat, w którym żyją. Mam głęboką nadzieję, że filmy, które robisz przyczynią się do zwiększenia świadomości ludzi. Trzymam kciuki za Ciebie i za kanał. Jest pewien legendarny i najbardziej cenny w mojej opinii film polskiego KZbin'a, film SciFuna "Krótki film o prawdzie i fałszu". Bez cienia wątpliwości "Jak powstała TEORIA EWOLUCJI", również jest takim filmem. Życzę wszystkiego dobrego i powodzenia w tworzeniu arcydzieł takich jak to.
@Legendarny_Ziom
@Legendarny_Ziom 21 күн бұрын
Pamiętam czasy kiedy panowało przekonanie że 10 minut to jest maks na ile można przykuć uwagę widza. Tylko wtedy nikt się nie spodziewał, że pojedyńczy twórca na YT może wyprodukować materiał porównywalny, a nawet i lepszy jakościowo niż w klasycznej TV ;)
@Podcasthistoryczny
@Podcasthistoryczny 2 ай бұрын
Brawo! Epicka robota!
@bloodyart1830
@bloodyart1830 2 ай бұрын
Idol tutaj
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dziękuję! :)
@sebastianpietrasz2711
@sebastianpietrasz2711 2 ай бұрын
No i 2 h spacerku przy okazji odcinka zrobione - skończyło się tak że zamówiłem sobie "o powstawaniu gatunków" XD Odcinek super bardzo ciekawy
@NOno-up1mr
@NOno-up1mr 2 ай бұрын
Materiał genialny, jak większość na kanale. Ogrom pracy widoczny i niezaprzeczalny, ale żeby przez dwie godziny opowiadać , a każde słowo było arcyważne. Tego się nie da nauczyć to wyewoluowana zdolność jedynie rozwijana przez posiadacza owego talentu.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dziękuję! 🙂
@katlinnorway4881
@katlinnorway4881 2 ай бұрын
Witaj, nie odważyłam się do tej pory przeczytać Historii Ewolucji Darwina... Lecz po Twoim filmie zrobię to na pewno. Przygotowałeś bardzo, ale to bardzo dobry materiał, ktory jest dobry zarówno dla laika, jak i osoby interesującej się tematem. Uważam, że Twoje opracowanie tematu powinno być obowiazkowym słuchowiskiem dla licealnej młodzieży, która interesuje się biologią, ale również geografią. Życzę Ci powodzenia! Rozwijasz się w zawrotnym tempie i trzymam kciuki, byś nabierał wiatru w żagle i parł do przodu jak burza 😊 Jesteś bardzo dobrym i rzetelnym twórcą ❤ Dziękuję za materiały, które zamieszczasz ❤ Pozdrawiam z dalekiej północy Norwegii 😊
@mmgs1148
@mmgs1148 2 ай бұрын
Komentarz dla zasiegow ♡ material dwugodzinny, dlatego zapisze go na jakis wyjazd i odslucham wtedy, ale na pewno kosztował cie duzo przygotowan, a niedługo pewnie troche nerwow bo przewiduje zlot denialistow ewolucyjnych, juz przerabiam to z kazdym podcastem gdzie ktos wpisuje ten temat w tytul :')
@dariuszskiba8113
@dariuszskiba8113 2 ай бұрын
To ważny film, dobrze, ze się pojawił.
@jezuschrystus.onlycash
@jezuschrystus.onlycash 2 ай бұрын
Powinna być funkca pozwalająca komentować po obejrzeniu MINIMUM 70% materiału. 👍😁
@_jiraffe_
@_jiraffe_ 2 ай бұрын
Tutaj by dużo nie zmieniła bo o dziwo nie pojawiło się zbyt wielu kreacjonistów.
@jezuschrystus.onlycash
@jezuschrystus.onlycash 2 ай бұрын
@@_jiraffe_ Teraz mają ważniejsze zajęcie: WOJNA.
@nowy5
@nowy5 7 күн бұрын
@@_jiraffe_ dziwne, nie zostali wykreowani?
@Hazok87
@Hazok87 2 ай бұрын
Takie materiały są najlepsze i bardzo uczące Pozdrawiam ❤❤❤
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dziękuję! 🙂
@bart4158
@bart4158 2 ай бұрын
Wow!🎉 Szacun za ten materiał❤
@wojciechkwiecinski3145
@wojciechkwiecinski3145 2 ай бұрын
Robisz super kontent, z czystym sumieniem polecam Twój kanał znajomym, szczególnie gdy zalewają nas wszędzie shit treści, powinno doceniać się takie kanały jak ten
@Krasco1986
@Krasco1986 2 ай бұрын
Ostatnio bardzo dużo czytam o ewolucji i o samym Darwinie. Nawet się pokusiłem kupić książkę "O powstawaniu gatunków" i zobaczyć jak cała ta teoria została sformułowana przez autora. Także ten materiał trafił czasowo idealnie w moment kiedy sam wczytuję się w tą tematykę. Takich treści właśnie na KZbin potrzeba, a widać ile się zmieniło na przestrzeni lat. Film bardzo rzeczowy i merytoryczny, ogólnie dobrej jakości. Pozdrawiam 👍
@DRKLEINER52617
@DRKLEINER52617 2 ай бұрын
Szanuje twoją prace włożony w materiał, naprawde fajnie sie tego słucha
@slepagienia248
@slepagienia248 2 ай бұрын
No to oglądamy 👍
@Aleksandra-lh3ym
@Aleksandra-lh3ym 2 ай бұрын
Wyjątkowo dobry film, mam nadzieję że w przyszłości będę miała okazję przesłuchać kolejnych tak świetnej jakości.
@dzemdzem9506
@dzemdzem9506 2 ай бұрын
Myślę, iż to nie był ostatni raz kiedy byłeś zmuszony po raz któryś z kolei uświadamiać inteligentnym inaczej, różnicę pomiędzy potocznym a naukowym znaczeniem słowa teoria, bo beton, szczególnie zbrojony (fanatyzmem), ciężko skruszyć. Dzięki za materiał.
@IreneuszWelenc81
@IreneuszWelenc81 2 ай бұрын
Komentarz jako szacunek za włożoną pracę.
@monikatycia9746
@monikatycia9746 2 ай бұрын
Z wielką przyjemnością wysłuchałam całości. Za ogromny plus Twoich filmów uważam tębr Twojego głosu, który pomaga się skupić na treści a nie rozprasza 😊😊😊😊 Sztos
@bmochniej
@bmochniej 2 ай бұрын
Kolejny świetny film Panie Krzysztofie! O dziwo przejrzałem trochę komentarzy i żadnego kreacjonisty nie znalazłem... A samo "O powstawaniu gatunków" polecam przeczytać. Fanem biologii nigdy nie byłem, a bardzo dobrze mi się tą książkę czytało. Uderzyła mnie szeroka wiedza Darwina z wielu dziedzin nauki oraz pracowitość. A do tego uczciwość - w kilku miejscach sam wytyka słabe punkty swojej teorii. Nie ukrywa, nie mataczy. Jeśli dostrzega jakieś luki, sam je wskazuje, po części samemu wchodząc w rolę swojego krytyka.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dziękuję. A wątków kreacjonistycznych już się dużo namnożyło pod tym filmem.
@platyna5098
@platyna5098 2 ай бұрын
Ja jestem tzw kreacjonistą ale wychodzę z założenia ze jeżeli chcesz wierzyć w darwinizm to co mi do tego.
@konradtomaszek9696
@konradtomaszek9696 2 ай бұрын
​@@platyna5098'darwinizm' to nie religia tylko uzupełnienie wiedzy o powstaniu świata.
@Kris.w.Norwegii
@Kris.w.Norwegii 2 ай бұрын
Krzysztof dopiero dzisiaj udało mi się odsłuchać do końca ten film. Jestem pod mega wrażeniem bo dokladnie zostało wyjaśnione pojecie że człowiek pochodzi od małpy. I faktycznie porównywałem nas ludzi do świata małp i zastanawiałem się dlaczego dzisiejsze małpy są na tym etapie rozwoju. Teraz rozumiem co kryło się pod pojęciem że człowiek pochodzi od małpy. Dodam jeszcze że ja jestem w lekkim szoku jak i ludzie 150 lat temu kiedy Darwin opublikował swoją książkę. Krzysztof dziękuję Tobie bardzo za ten film. Co do kolejnego tematu to chciał bym taki materiał o Nikola Tesla, Albert Einstein, Maria Curie Skłodowska. DZIĘKUJĘ 👍
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Dzięki za komentarz! :) Ciesze się, że zaspokoiłem Twoją ciekawość. Pozdrawiam!
@buencamino7590
@buencamino7590 2 ай бұрын
Zawsze bardziej kręciła mnie fizyka i matematyka, ale Twoj kanał oglądam z wielką przyjemnością, a ten film to naprawdę majstersztyk 👍🏻 gratuluję i życzę dalszego rozwoju 👏🏻
@buligamer1443
@buligamer1443 2 ай бұрын
Bardzo dobra robota !!! Czekamy na następne długie produkcje 😍
@mateusz--
@mateusz-- 2 ай бұрын
Super temat i zabieram się do oglądania :)
@PPDJ2137
@PPDJ2137 2 ай бұрын
Wchodząc w sekcje komemtarzy czuję subtelny zapach folii aluminiowej
@innekonto
@innekonto 2 ай бұрын
Właśnie się zastanawiałem, co to za szelest
@bartomiejsosinski5829
@bartomiejsosinski5829 2 ай бұрын
Panie Krzysztofie, świetny materiał. Gratuluję i podziwiam wysiłek włożony w jego powstanie.
@Tomek19830922
@Tomek19830922 2 ай бұрын
Wow. Te zięby to mnie zaskoczyły. Byłem pewien, że to fakt. Kolejny naukowy mit.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
No nie do końca mit. Bo zięby są świetnym przykładem adaptacji do środowiska. Jednak to nie Darwin na to wpadł. 😉
@alanmordarski1779
@alanmordarski1779 2 ай бұрын
Genialny material! Zasługuje na zasieg ❤
@simba4506
@simba4506 2 ай бұрын
Bardzo fajnie wyjaśniałeś o powstania teorii ewolucji i o sławnego człowieka Karola Darwina :) Ja jestem za nauką i wierzę że miałem przodka Homo sapiens. Zaproponuję ci trochę kilka: 1. Badawcze odkrycie skamieniałości 2. Jakie zwierzęta w przyszłości mogą wyglądać? 3. Koncepcja ewolucji wyglądu dinozaurów
@wojass1991
@wojass1991 2 ай бұрын
@NaukowoTV simba podrzucił ci pomysł na bardzo fajny temat i chciałbym go poprzeć. Czyli jak mogą wyglądać zwierzęta za tysiące lat i czy zamiast wymierania z powodu ocieplenia klimatu i niszczenia środowiska przez człowieka będą mogły ewoluować dostosowując się do nowych warunków.
@MH-vx1fo
@MH-vx1fo 2 ай бұрын
​​@@wojass1991 Pominąwszy epizody zlodowaceń klimat na ziemi przez całą jej historię był zawsze istotnie cieplejszy niż obecnie. Jak więc ocieplenie klimatu które nas nawet nie zbliży do tamtych poziomów miałoby zagrozić życiu?
@Gregzorbazgoda
@Gregzorbazgoda 2 ай бұрын
Możesz być tego pewnym 👍
@MH-vx1fo
@MH-vx1fo Ай бұрын
​@@damian311 Więc jednak ptaki nie zostały stworzone przez boga bo mają cztery palce ? Z może wielki konstruktor się pomylił ? Skąd pomysł że małpy miałyby mieć podobne grupy krwi ? A dlaczego małpy mają w ogóle wspólny genom z człowiekiem skoro były projektem ? Nie zastanowiło cię to ? Dlaczego większość kodu genetycznego to śmieci ? Bo wielki konstruktor był bałaganiarzem ? Nie raczyłeś odpowiedzieć dlaczego bóg zakopał kości dinozaurów - bo był trollem ? Masz problem z logiką i to jest przyczyna .
@pracajz5146
@pracajz5146 2 ай бұрын
Ależ film wleci wieczorem po robocie :3 pozdrawiam i do usłyszenia!
@kulinarneprzygody8081
@kulinarneprzygody8081 2 ай бұрын
Bardzo interesujący film na kanale, dziękuję.😊
@AntekTheBoss
@AntekTheBoss 2 ай бұрын
Widzę tytuł i długość i już wiem co zrobię po pracy 🔥🔥🔥
@orzeek965
@orzeek965 2 ай бұрын
Jeszcze nie obejrzałem, a już wiem że będzie super film. Jesteś genialnym twórcą
@redomoor6205
@redomoor6205 2 ай бұрын
2h. To nawet na przyspieszeniu sporo. Nie obraz sie ale podziele go sobie i obejrze na raty. Łapka w ciemno dana 😅
@dawidburdelak
@dawidburdelak 2 ай бұрын
Mamy wielką nadzieję, że nigdy się nie sprzedasz. Jesteś w mojej największej czołówce najlepszych polskich kanałów na KZbin.
@pedr0129
@pedr0129 2 ай бұрын
W którym ty roku żyjesz, że współpraca youtubera jest dla ciebie sprzedaniem się?
@dawidburdelak
@dawidburdelak 2 ай бұрын
@@pedr0129 Nie zapominaj, że w każdej chwili można popaść w komerchę i zacząć robić to, czego szeroka publika oczekuje. W tym kontekście.
@majkel1
@majkel1 2 ай бұрын
Świetny film na niedzielke:)
@dawidziomalify
@dawidziomalify 2 ай бұрын
Niezwykła długość materiału, na pewno niedługo obejrzę. Domyślam się już komentarzy co niektórych, ale z foliarzami trzeba krótko
@ZasadzkiSzymon
@ZasadzkiSzymon 2 ай бұрын
Dla mnie podcast to idealny format. Dzięki za jak zawsze interesujący materiał!
@Thorspitfire
@Thorspitfire 2 ай бұрын
Świetny odcinek. Też się tym pasjonuję od 30 lat. Pozdrawiam.
@RafikGdansk
@RafikGdansk 2 ай бұрын
Bardzo dobry materiał. Narracja też bardzo dobrze poprowadzona i bez problemu udało się obejrzeć na raz ;)
@mario37401
@mario37401 2 ай бұрын
Szacun za materiał.❤❤❤
@damiandamian3281
@damiandamian3281 2 ай бұрын
Panie Krzysztofie, chciałem tylko powiedzieć że NaukowoTV to mój ulubiony kanał na youtube i nic tego nie zmieni.
@krazybubbler
@krazybubbler 2 ай бұрын
Fantastyczny materiał. Wielki szacun
@sSlaWuSs1
@sSlaWuSs1 2 ай бұрын
Świetny materiał! Dziękuję!
@KacperMielnik
@KacperMielnik 2 ай бұрын
Bardzo fajny film.Uwielbiam i wszystko z nią związane.Fajnie,że nadal prowadzisz.Ucieszyłbym się gdybyś dużo filmów na temat biologii nagrywał.😃😇
@KacperMielnik
@KacperMielnik 2 ай бұрын
Dodaj nie dopisałem za 'Uwielbiam ' Biologię.
@tadeuszbloki2971
@tadeuszbloki2971 2 ай бұрын
Świetna robota! Domyślam się, że włożyłeś w ten film sporo pracy ale było warto. Teraz chcę więcej podobnych materiałów na Twoim kanale 😄
@pankichal
@pankichal 2 ай бұрын
30:50 Fakt, że 70 000 lat temu na całej ziemi żyło kilka tysięcy ludzi jest dla mnie przerażający. Mieliśmy wielkie szczęście, że akurat doszło do odrodzenia gatunku, zamiast do wymarcia.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Ale pamiętaj że byli jeszcze neandertalczycy i inne gatunki Homo. 😉
@polska5837
@polska5837 2 ай бұрын
Astronomowie odkryli układ 2 brązowych karłów, który 70 tysiecy lat temu przeleciał w pobliżu Ukladu Słonecznego, był wewnatrz Obłoku Oorta. Smartgasm ma film o Gwieździe Scholza.
@pankichal
@pankichal Ай бұрын
@@polska5837 Oglądałem ten film.
@KristinRK
@KristinRK Ай бұрын
Rewelacyjny materiał! Dzięki wielkie za linki ;)
@mikoajbator9387
@mikoajbator9387 2 ай бұрын
Świetny material! Dzięki za twoją pracę :)
@CastorTroyPL87
@CastorTroyPL87 2 ай бұрын
Super fascynujący materiał🧐👏👍👍
@angelofthemorning5128
@angelofthemorning5128 2 ай бұрын
Świetny film. Doceniam ogrom pracy
@necroflac5039
@necroflac5039 2 ай бұрын
super materiał, dziękuję!
@zygmu
@zygmu Ай бұрын
Kawał dobrej roboty, dzięki!
@_jiraffe_
@_jiraffe_ 2 ай бұрын
10:25 jednym z powodów może być to, że ewolucja człowieka w powszechnej świadomości to kilka, coraz bardziej do nas podobnych gatunków, a trochę umyka płynność całego procesu. Możliwe że stąd u kreacjonistów oczekiwanie, że np. szympans zamieni się w człowieka. Obok przekonania o tym, że inteligencja to święty graal ewolucji, a nie po prostu jedna z adaptacji.
@mmgs1148
@mmgs1148 2 ай бұрын
Materiał kopalny też jest dość kruchy dlatego prawdopodobnie nigdy nie odkryjemy wszystkich podgatunków tego co nazywamy człowiekiem. Koncept ewolucji jest bardzo problematyczny z punktu widzenia religii, bo który gatunek był tym, który miał sumienie? Nasz? Przecież neandertalczyk też był inteligentny itd itd
@polska5837
@polska5837 2 ай бұрын
Jak narazie, to w miarę "postępu" i walki o "prawa podstawowe", coraz wiecej ludzi przemienia się w szympansy.
@konradtomaszek9696
@konradtomaszek9696 2 ай бұрын
​@@mmgs1148niektóre religię rozumią duszę jako samoświadomość.
@robertab929
@robertab929 2 ай бұрын
(min. 31:20) Wyjście ludzi z Afryki nie może tłumaczyć małego zróżnicowania ludzi, dlatego że duża część populacji dalej jest w Afryce. Afrykańczycy nie pochodzą od ludzi z zewnątrz, którzy z powrotem przywędrowali tylko od ludzi wcześniej żyjących w Afryce.
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Nie do końca się zgodzę. A świadczą o tym badania genetyczne - prawie wszyscy ludzie posiadają domieszkę genów neandertalskich z wyjątkiem rdzennych afrykanów (między innymi pigmejów). Jednak jest ich stosunkowo niewielu, a skoro tak to większość populacji Afryki musi pochodzić od ludzi, którzy wyszli z tego kontynentu. Zresztą latami mówiło się o tym że to właśnie Toba sprawiła, że pochodzimy od niewielkiej populacji - w ostatnich latach jednak powstała nowa hipoteza dot. właśnie efektu założyciela.
@robertab929
@robertab929 2 ай бұрын
@@NaukowoTV Afrykanie subsah. mają znacznie mniejszą domieszkę genów/alleli neandertalskich niż ludzie spoza Afryki. Zróżnicowanie genetyczne poza Afryką jest dużo mniejsze niż w Afryce. Można prześledzić tutaj losy haplogrup mtDNA i haplogrup chr. Y. Świadczą o tym też badania porównawcze całych genomów.
@kamilpoter4022
@kamilpoter4022 2 ай бұрын
​@@robertab929ale nadal zróżnicowanie genetyczne człowieka jest znacznie znacznie mniejsze niż np. zróżnicowanie genetyczne szympansa zwyczajnego.
@radpl35
@radpl35 2 ай бұрын
Świetna opowieść, wielkie dzięki!
@ksaveriusz
@ksaveriusz 2 ай бұрын
Wspaniały materiał!
@jakubostrowski3618
@jakubostrowski3618 2 ай бұрын
Świetny materiał! Genialna, nieco poszerzona powtórka do matury:) Pozdro
@kacperroo3986
@kacperroo3986 2 ай бұрын
Wow! Aż 2h 😍 sądzę, że czytanie komentarzy kreacjonistów będzie też dobrą rozrywką 😂
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Na razie tych komentarzy kreacjonistów nie ma zbyt wiele (choć pewnie się pojawią), na razie na wykopie taki jeden się uaktywnił.
@miragatka6263
@miragatka6263 2 ай бұрын
Dla kreacjonistów temat zbyt trudny, wymagający logicznego myślenia 😂
@konradtomaszek9696
@konradtomaszek9696 2 ай бұрын
Piszę to przed podglądaniem ale sądzę że przed filmem należy zamieszczać rownież krótką informację zapobiegająca nadinterpretacji. Kreacjonistami są najczęściej osoby wierzące że ta teoria ma jedynie obalić wiarę w Boga. Teoria ewolucji traktuje raczej religię jako coś co ma odpowiedzieć na trudne pytania z nią związane a nie jako alternatywę. Nie oznacza to jednak że jej twórcą był wierzący.
@dambrzo1335
@dambrzo1335 2 ай бұрын
Super. Bardzo dziękuję!
@agatagorwaptmawrocaw1234
@agatagorwaptmawrocaw1234 2 ай бұрын
Fantastyczny film. Bardzo dziękuję za Twoją pracę!
@DamianStefaniakKanal
@DamianStefaniakKanal 2 ай бұрын
Chciałbym coś więcej powiedzieć o tym materiale, ale tylko jedno ciśnie mi się na usta- SUPER ROBOTA! 11/10! Bardzo merytoryczna i dobrze opowiedziana historia, a raczej zjawisko jakim jest ewolucja. Wylewa się wręcz praca, która została tu włożona. Gratulacje dla Ciebie i czekam na więcej takich materiałów.
@eryksmierzchaa1993
@eryksmierzchaa1993 2 ай бұрын
Lecimy 😎
@marcinbarczuk5035
@marcinbarczuk5035 2 ай бұрын
A już myślałem, że przepadłeś 😅 coś pięknego przed snem! Polecam
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Nie przepadłem - musiałem zdać sesję na studiach, a ten odcinek wymagał bardzo dużo pracy.
@azargaesling5314
@azargaesling5314 2 ай бұрын
Świetny materiał - długi ale warto było go odsłuchać do samego końca. Wiem, że kosztuje to sporo pracy ale oby tak dalej :)
@aleksandraadamczyk5662
@aleksandraadamczyk5662 2 ай бұрын
Wspaniały temat! Zabieram się do oglądania ❤
@Winogrona_czerwone_
@Winogrona_czerwone_ 2 ай бұрын
Patrząc w komentarze kreacjonistów, denialistów klimatycznych, płaskoziemców i innych "Oświeconych mędrców" najpierw powstrzymuję się od śmiechu, lecz potem dociera do mnie że tacy nie żartują
@japsonjapson3500
@japsonjapson3500 2 ай бұрын
Niesamowite.❤
@ScottyEditzz
@ScottyEditzz 2 ай бұрын
Mam w tym samym dniu urodziny co Karol Darwin, a także film napewno będzie bardzo interesujący i mam nadzieję że zdobędzie bardzo dobre statystyki👍
@DRKLEINER52617
@DRKLEINER52617 2 ай бұрын
Aż dwie godziny filmu, jestem pod wrażeniem
@Klasyczny_Introwertyk
@Klasyczny_Introwertyk 2 ай бұрын
No, klepanie w kółko tego samego
@j.b.w.4884
@j.b.w.4884 2 ай бұрын
Lubię czasem zapoznać się z archaicznymi materiałami popularnonaukowymi z dziedzin o których mam jakieś pojęcie. Nie po to, żeby wyśmiać, czy samemu poczuć się mądrzejszym ale, żeby zobaczyć jak zmieniały się pewne koncepcje lub sposób ich przedstawienia. To trochę jak grzebanie u babci w piwnicy.
@marekjakimowicz
@marekjakimowicz 2 ай бұрын
Świetny film. Dużo ciekawych informacji. Dziękuję.
@LukasPobudkiewicz-cf1eq
@LukasPobudkiewicz-cf1eq 2 ай бұрын
Wielkie brawa świetny materiał 👍
@bunnyrabbitpets
@bunnyrabbitpets 2 ай бұрын
Ciekawy film. Mnie bardzo nurtuje, od czego zaczęły się te atomy łączyć by w końcu utworzyć oddzielny organizm , nawet jakiś prymitywny. Macie jakieś ciekawe linki, teorie ?
@_jiraffe_
@_jiraffe_ 2 ай бұрын
Myślę, że podchodzenie do całego życia od poziomu osobnych atomów jest zbyt skomplikowane żeby to pojąć i przedstawić w jednej teorii.
@dariuszadler147
@dariuszadler147 2 ай бұрын
Chcę tylko powiedzieć że nigdy z komórki nie może wyewoluować organizm jak meduza, to kłamstwo, jakie serwują nam . Po pierwsze żeby z komórki wyewoluowała mezuza, na przestrzeni kilka miliardów lat, to komórka musi posiadać informację o , na przykład parzydełkach, którą może przekazać następnemu pokoleniu, żeby w następnym pokoleniu organizm mógł funkcjonować, czyli jeżeli komórka nie ma nformacji w swoim kodzie genetycznym o parzydełkach, to nie może je przekazać następnemu pokoleniu, więc ewolucja Darwinowska to mit a nie nauka. Druga sprawa, żeby komórka mogła zaistnieć , to musi dojść do wielu procesów, jak to że białko musi się połączyć w odpowiedniej sekwencji, jeżeli białko się nie połąńczy, to komórka nigdy nie powstanie, a czasami komórka składa się z kilku tysięcy białek, biało natomiast z aminokwasów, aminokwasy musiał ktoś zaprogramować żeby przez informację połączyły się w odpowiednią sekwencję, żeby mogło powstać białko, czyli cała koncepcja ewolucji Darwinowskiej , nie ma sensu, ani logiki, bo życie nie mogło powstać bez ingerencji inteligentnego bytu który by zaprogramował aminokwasy, oraz inne informacjie, w kodzie DNA, więc abiogeneza upada wraz z kocepcją ewolucji Darwinowskiej. To są słowa Prof... Giuseppe Sermontiego. Życie nie może zaistnieć przez abiogenezę, to już udowodnił Luis Pastor, Stanley Miller, oraz Giuseppe Sermonti. Proszę przeczytać książkę Prof... Michaela Behe, pod tytułem Czarna skrzynka Darwina, gdzie opisuje że życie nie mogło powstać z materji nie ożywionej. Ewolucjoniści, nigdy nie przedstawiają dowodów jak powstało żecie, tylko, zaczynając od tego że życie już istniało, co jest podstawowym błędem
@konradtomaszek9696
@konradtomaszek9696 2 ай бұрын
​@@dariuszadler147początkowy byt jest potrzebny do ewolucji tylko po to by stworzyć entropię i trudno mówić o większej inteligencji bo to oznaczałoby że jest coś przed nim. Wszystko co jest inteligentne jest w małym stopniu zależne od czasu. Chodzi tylko o czas do nauki . Wszystkie działania wiążą się z wiedzą powstała przy przeanalizowaniu wcześniejszej wiedzy powstałej w ten sam sposób . To oznacza więc że pierwszy byt nie mogł mieć cech osobowych tylko rozwinięta podswiadomośc gdyż nie może być wykorzystana do pracy . Dlatego bez zdolności analizy świadomości trudno mówić o jakiejkolwiek inteligencji.
@dariuszadler147
@dariuszadler147 2 ай бұрын
@@konradtomaszek9696 Ja mówię, o tym że ktoś musiał zaprogramować informację, do kodu żeby mogło powstać życie. Jeżeli jest stworzenie, to i musi być stwórca, przyczyna, i skutek, bez przyczyny nie ma obiawy. Pozdrawiam
@Oszusk
@Oszusk 2 ай бұрын
Zabieram się do oglądania :D
@kamilu.4274
@kamilu.4274 Ай бұрын
Świetna robota. 💪
@zofiaagnieszkabiernacka826
@zofiaagnieszkabiernacka826 2 ай бұрын
Świetnie się tego słuchało. Bardzo dobry, rzetelny i potrzebny film. Gratuluję i dziękuję :)
@oakenarm701
@oakenarm701 2 ай бұрын
Uwaga, leci komentarz! :)
@mw121111111111111
@mw121111111111111 2 ай бұрын
Propo ewolucji, kolejnym bardzo ciekawym wątkiem jest tzw. pamięć ewolucyjna gatunków. Na przykład wychodzę ze swoim kotem na spacery i wszystkie stworzenia, na które mógłby on potencjalnie polować, są nastawione do niego wrogo. Sroki chodzą za nim i skrzeczą bardzo hałaśliwie, drozdy lecą lotem pikującym i zawracają w ostatnim momencie, żeby tego kota przestraszyć. W takiej Australii, gdzie wprowadzono kota domowego całkiem niedawno, spowodował on spustoszenie w ekosystemie, a w Polsce to nie jest możliwe, bo te gatunki go rozpoznają. Pytanie, jak to funkcjonuje, bo to nie jest typowe nauczanie przez rodzica?
@aleksandraczerny9503
@aleksandraczerny9503 2 ай бұрын
bardzo trafne spostrzeżenie. 👍👍👍
@mw121111111111111
@mw121111111111111 Ай бұрын
Sprawdzałem ten wątek w internecie i okazuje się, ze nie ma wiarygodnych i rzeczowych prac na temat pamięci genetycznej. Póki co każdy wie, że taki proces zachodzi, ale nikt nie potrafi tego wyjaśnić w sposób molekularny.
@Hazok87
@Hazok87 2 ай бұрын
Super materiał, a przede wszystkim udowadnia ewolucję ❤❤
@elakubik8107
@elakubik8107 2 ай бұрын
Świetny materiał!
@kozackihetman
@kozackihetman Ай бұрын
Kiedy ktoś nie rozumie ewolucji, wtedy podaję mu przykład ras psów, które dziś istnieją, a które 150 lat temu nie istniały. Wtedy ta osoba zaczyna łączyć kropki.
@_jiraffe_
@_jiraffe_ Ай бұрын
Zazdro, ja zawsze się spotykam z "AlE nie UdAłO się nIgDy STWorzyć nOwEGo GaTuNKU"
@Uroki_Indonezji
@Uroki_Indonezji 2 ай бұрын
foliarze Cię zjedzą za ten materiał 😅 trzeba mieć silną psychę żeby prowadzić kanał naukowy
@NaukowoTV
@NaukowoTV 2 ай бұрын
Akurat na kreacjonistów jestem najbardziej uodporniony (bo najwięcej ich na kanale), choć z drugiej strony najbardziej obrzydliwe i złośliwe komentarze przeczytałem w przeszłości właśnie od nich.
@poketrenerboberowy8130
@poketrenerboberowy8130 2 ай бұрын
​@@NaukowoTV kazdy kanał ma swoją teorie spiskową scifun płaszczaki naukowy bełkot antyszczepionkowcy tobie przypadli kreacjoniści
@mocart2177
@mocart2177 2 ай бұрын
Wow, przepotężny film 🔥
@MegaRaptor9
@MegaRaptor9 2 ай бұрын
Sekcjo komentarzy, zapnij pasy, foliarze nadchodzą. Dwie godziny, wow. Jeszcze przed obejrzeniem wiem że świetny film.
@kajetanysnik4322
@kajetanysnik4322 2 ай бұрын
Ale będzie oglądane.
@tomaszmlynarski1458
@tomaszmlynarski1458 2 ай бұрын
Uuu potężny materiał wjechał,ale to nie czas na taką wiedzę,muszę być bardziej skupiony, pozdrawiam i dzięki Wielkie!
Ocean Spokojny - największy ocean świata!
41:15
NaukowoTV
Рет қаралды 170 М.
O teorii ewolucji nieco inaczej | Wokół życia: Podcast #6
41:26
LA FINE 😂😂😂 @arnaldomangini
00:26
Giuseppe Barbuto
Рет қаралды 19 МЛН
And what’s your age? 🥰 @karina-kola
00:12
Andrey Grechka
Рет қаралды 6 МЛН
Co ma ZIEMIA w środku? - budowa wnętrza Ziemi
16:38
NaukowoTV
Рет қаралды 99 М.
RÓW MARIAŃSKI - najgłębsze miejsce na Ziemi!
27:38
NaukowoTV
Рет қаралды 134 М.
Ameryka Północna - kontynent różnorodności!
1:43:23
NaukowoTV
Рет қаралды 193 М.
Odkrycie, które zmienia teorię ewolucji | Dr Gerard Gierliński
38:24
This Is IT - Maciej Kawecki
Рет қаралды 238 М.
Ocean Indyjski - najcieplejszy i najmłodszy ocean świata!
46:58
Wysadzić GÓRY - jak budowano KANAŁ PANAMSKI?
24:18
NaukowoTV
Рет қаралды 128 М.
Siła, która rozrywa wszechświat
12:18
Kacper Pitala
Рет қаралды 226 М.