Przepraszam, że dopiero teraz daję lajka, ale byłem chory, oczywiście mam zwolnienie. 👍
@fizyka.nietylkodlaorlow7 ай бұрын
:-)
@Tomasz_Kowalski Жыл бұрын
ciekawe
@bg076575 ай бұрын
Masę mają obiekty o zamkniętym obiegu energii , która porusza się z prędkością światła co powoduje oddziaływanie z przestrzenią korzystając z bariery prędkości względem niej.Masę nadaje to oddziaływanie.
@stefanbanach3562 Жыл бұрын
Czym właściwie jest foton? Czy jest to jakaś podstawowa porcja fali elektro-magnetycznej? Zgodnie z dualizmem korpuskularno-falowym coś co nie jest materią musi być zatem falą elektromagnetyczną. No bo skoro światło jest falą elektro-magnetyczną, a foton jest cząstką światła to by znaczyło że foton jest jakąś podstawową częścią fali elektromagnetycznej. A z kolei jaka jest relacja między fotonem a kwantem?
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Wyobraźmy sobie światło laserowe o zadanej długości fali Lambda. Okazuje się, że energia niesiona w tym świetle jest zmagazynowana w pewnych "paczkach" o ściśle zadanej energii wynoszącej h*c/Lambda. h to jest stała Plancka, c to jest prędkość światła. Im krótsza jest długość fali, tym większa jest energia pojedynczej "paczki". Te "paczki" to są właśnie kwanty energii pola elektromagnetycznego. Kwanty te nazywa się fotonami. Gdy światło lasera oddziałuje z materią (np. oświetlamy kawałek metalu), to można zauważyć, że fotony zachowują się jak cząstki, tzn. mają określoną energię i pęd. Mając światło laserowe o zadanej długości fali, znamy dokładnie energię i pęd fotonów tego światła.
@panpunkt5185 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow natomiast nie wiemy nic o "eterze" czyli o strukturze przestrzeni w której zachodzą oddziaływania i powstają "pola". Na czymś się te pola rozchodzą. Cząstki wirtualne też dają do myslenia na temat struktury przestrzeni.
@dawidp.7905 Жыл бұрын
Witam. Od jakiej książki najlepiej rozpocząć naukę fizyki po liceum na poziomie akademickim? Szukam w szczególności wprowadzenia do używania w fizyce narzędzi matematycznych takich jak pochodne, całki, macierze, bo w liceum na fizyce ich nie używałem a z tego co widzę to często chociażby na wykładach z elektryczności i magnetyzmu pojawiały się równania z ich zastosowaniem.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Książki do fizyki na poziomie studiów wyższych zwykle zakładają znajomość pochodnych i całek. A więc naukę należy zacząć od kursu analizy matematycznej i algebry i od tego zaczynają się studia. To jest dość zaawansowane i łatwo zgubić się w detalach. Ja bym jednak (w ramach przygotowań) zaczął od prostych opracowań jak np. tutaj www.matemaks.pl/studia.html
@RobertXxx-uh6lr Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow Swoją drogą to jest ciekawe, że na polskim YT zdaje się, że nigdzie nie widziałem, aby ktoś wykładał fizykę z należytym wyłożeniem potrzebnej matematyki. Czy polski poziom jest aż tak w opłakanym stanie, że wykładowcy zmuszeni są uczyć fizykę bez matematyki ? Można zadać proste pytanie, czego można dowiedzieć się z opowieści słownych bez narzędzi teoretycznych -odpowiedź nasuwa się sama - niczego, jedynie formy ciekawostki. Może Pan by chciał/ mógł zapełnić tę lukę na polskim YT ?
@RobertXxx-uh6lr Жыл бұрын
Jeszcze tylko dodam do poprzedniego komentarza. Np kanał MichaelPenn zrobił całkiem niezłą serię, z tym że o fizyce ma z grubsza tylko 2 filmy. Drugi całkiem dobry kanał 'eigenchris', ten ostatni jest informatykiem i "amatorsko" zajął się fizyką w kierunku teorii względności. Ten ostatni przykład pokazuje, że zapotrzebowanie na takie materiały jest. A co robią uczelnie wyższe ? Nie urażając nikogo nie o to mi chodzi, ale patrząc na materiały np prof Dragana albo Meissnera, to bardziej przypomina jakiś pokaz show tv niż fizykę. Dlaczego w Polsce tak jest, kto zaczął taki beznadziejny trend ?
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
@@RobertXxx-uh6lr Dziękuję za komentarz. Na moim kanale są kursy np. elektryczności i magnetyzmu, mechaniki, szczególnej teorii względności. Kursy te są na poziomie uniwersyteckim tzn. z wykorzystaniem pochodnych i całek. Jest też kilka wykładów z matematyki.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
@@RobertXxx-uh6lr Myślę, że na poważnych uczelniach fizykę wykłada się z pełnym aparatem matematycznym. Internetowe wykłady np. prof. Meissnera to jest pewna forma popularyzacji fizyki skierowana do szerszej publiczności i wydaje mi się, że jest na to zapotrzebowanie. Ma Pan rację, że ostatecznie bez matematyki, to jest tylko opowiadanie. Z drugiej strony, w fizyce najważniejsze są idee, o których da się opowiadać bez matematyki.
@TymekLew029 ай бұрын
Czy dobrze rozumiem, że człowiek sam w sobie jest źródłem tylko podczerwonej fali elektro-magnetycznej, ale pod wpływem rozpraszania promieni słonecznych na naszym ciele (kolejny przykład natury falowej światła) człowiek jest też źródłem fali el-mag światła?
@fizyka.nietylkodlaorlow9 ай бұрын
Tak. Ludzie widzą się nawzajem, a to oznacza, że jesteśmy źródłami fal elektromagnetycznych odpowiadających światłu widzialnemu. Tak jak Pan pisze, nie emitujemy fal sami z siebie, tylko jest to efekt rozproszenia światła za Słońca.
@TymekLew029 ай бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow Bardzo dziękuję za odpowiedź.
@jerzyjankowski26173 ай бұрын
Fizyka. Nie tylko dla o Dzień dobry. Czy mógłby pan odtworzyć eksperyment Younga związanego z falowością światła? Interesuje mnie w jaki sposób on go wykonał. Nigdzie nie mogę znaleźć jego opisu a to co znajduje w książkach, jest nic nie warte. Nie ma tam nic o szerokości szczelin ani o odległości od nich źródła światła. Pozdrawiam Jerzy.
@fizyka.nietylkodlaorlow3 ай бұрын
Dziękuję za sugestię. Pomyślę o tym.
@jerzyjankowski26173 ай бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow Świetnie. Żeby był pan zorientowany o moich poczynaniach, to powiem trochę więcej w tym temacie. Ot tak po prostu, kierując się zwykłą ludzką ciekawością, postanowiłem odtworzyć ten jego eksperyment. Zgodnie z tym - co przeczytałem w swoich książkach, użyłem do tego celu świeczki. Szczeliny miałem o różnej szerokości. Od 0,5 mm do 0,1 mm. I tyle samo starałem się uzyskać po między nimi. Niestety, poniosłem fiasko. Dopiero kiedy użyłem trzech świeczek, uzyskałem te prążki na ścianie. Mając te trzy świeczki ustawione równolegle do ściany, uzyskałem sześć prążków. Po ustawieniu ich prostopadle do ściany, miałem już tylko dwa. (tutaj naszła mnie refleksja w temacie obserwacji widma gwiazd ). Wpadłem na pomysł, żeby zamiast świeczek, użyć do tego celu Słońca, a więc skok na balkon... i na ścianie pojawiły się dwa prążki. Sześć prążków uzyskałem dopiero po zastosowaniu dwóch luster. Z laserami było podobnie. Puszczony laser przez dwie szczeliny z jednym źródłem światła dał dwa prążki na ścianie a z kilkoma źródłami światła, już ich wielokroć. Najciekawsze na koniec, co praktycznie zmieniło moje podejście do tego, co w niektórych tematach mówi "nauka". Do ręki wpadł mi szkolny przyrząd edukacyjny, na którym to można było pokazać tą "falowość" światła. Jest to pudełko wykonane z bakelitu o wymiarach 6 x 6 x 16 cm. Wyposażone jest ono w halogenową żarówkę na 12V, w dwa lustra, soczewkę wypukłą i w kilka nieprzezroczystych przysłon, gdzie na jednej z nich są te szczeliny o wymiarach 10 mm x 1 mm. Więc pytam się; co to ma być? W książkach PWN informują o jak najmniejszych szczelinach a tu młodzieży pokazuje się szczeliny jak nie przymierzając, tunel kolejowy. To tak w skrócie.
@panpunkt5185 Жыл бұрын
W mojej ocenie jako obserwator zewnętrzny mam prawo twierdzić że dwa fotony zbliżają się do siebie z prędkością 2c. Zatem maksymalna prędkość w prózni którą obserwujemy to 2c. Dla zewnętrznego obserwtora jest taka dla układu tych dwóch fotonów. Nie wyróżnia się obserwatora więc mój pomiar jest prawidłowy. A co tam obserwują fotony to ja nie wiem.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Obserwator zewnętrzny może podzielić odległość pomiędzy fotonami przez czas lotu i wyjdzie mu 2*c, ale to nie oznacza, że jakiś obiekt porusza się z prędkością 2*c. Nie ma tutaj przenoszenia energii czy informacji z prędkością 2*c.
@panpunkt5185 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow ja nie twierdzę że się porusza względem otoczenia - względem siebie poruszają się z 2c. Zgadza się? Dla obserwatora zewnętrznego.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Zróbmy inaczej. Stoję na stacji i widzę dwa pociągi jadące na siebie z prędkościami bardzo bliskimi c. Teraz mogę powiedzieć, że dla mnie pociągi zbliżają się do siebie z prędkością bliską 2*c. Podkreślam jednak, że tutaj ani energia ani informacja nie przenosi się z prędkością 2*c. Teraz pytamy co zmierzy obserwator w jednym z pociągów. On zmierzy, że ten drugi pociąg zbliża się do niego z prędkością bliską c (nie 2*c). To mówi szczególna teoria względności.
@panpunkt5185 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow to mówi teoria i jest to sprzeczne z obserwatorem zewnętrznym - z tym się chyba zgodzimy? W końcu odległość się nie zmniejszyła ani prędkość światła każdego fotonu nie spadła do 1/2 c. Czas ktory mierzymy też się nie zmienił. Robię tu za dziecko z "Szat cesarza".
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
W teorii względności np. pomiary czasów zdarzeń zależą od układu odniesienia. Czas nie jest czymś uniwersalnym. To nie jest intuicyjne, ale wiemy, że tak działa przyroda. Np. dwa zdarzenia równoczesne w jednym układzie odniesienia na ogół nie są równoczesne w innym układzie odniesienia kzbin.info/www/bejne/gHWpXmZ-lNJmirM
@ryszardryszard2719 Жыл бұрын
Dzień dobry. Przepraszam że dopiero teraz pytam, ale wcześniej nie widziałem tego filmu niosącego dużo wartościowej wiedzy. Do rzeczy. Mam pytanie do pana profesora, bo nikt nie chce mi odpowiedzieć, albo może nikt nie wie, a ja sam nie umiem tego sprawdzić. No więc czy ten przyrost masy obiektu spowodowany wzrostem energii (temperatury, prędkości, obecność światła) wpływa na masę bezwładną i grawitacyjną? Czy ciepłe ciało będzie trudniej rozpędzić? Czy słońce tracąc masę słabiej przyciąga ziemię? Mam jeszcze dużo innych pokrewnych pytań, ale nie chcę tu za mocna zaśmiecać. Z góry dziękuję Ryszard.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Dziękuję za pytanie. Tak, Słonce emituje energię i traci masę bezwładną i grawitacyjną (masa bezwładna jest równa masie grawitacyjnej). To oznacza, że w miarę upływu czasu Słońce coraz słabiej przyciąga Ziemię, ale jest to praktycznie niezauważalny efekt. Podobnie z gorętszym ciałem. Jego masa grawitacyjna i bezwładna jest większa i dlatego (w teorii) trudniej takie ciało rozpędzić. Efekt ten jest praktycznie niezauważalny.
@ryszardryszard2719 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow bardzo dziękuję za odpowiedź. Zatem powołując się na odcinek o "masie światła", słońce traci tyle masy ile wyemituje fotonów, których masę można obliczyć z E=mc^2 I jak to w życiu, problem rodzi problem, skoro taki foton mam masę relatywistyczną, to znaczy że ma też jakaś małą grawitację? I wtedy może być przyciągany przez inny foton? No zdecydowanie łatwiej mi było na to patrzeć w taki sposób, że ta masa relatywistyczna nie produkuje grawitacji ani bezwładności 🤔🙆 Ps. Bardzo interesującym tematem są układy nieinercjalne o których prawie się nie mówi a podobno tylko one dają prawdziwe spowolnienie czasu, tzn takie absolutne...
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Ja w swoich wykładach nigdy nie wprowadziłem "masy relatywistycznej". Moim zdaniem masa relatywistyczna wprowadza niepotrzebny zamęt i w nowoczesnych omówieniach szczególnej teorii względności unika się tego pojęcia. Jeszcze raz. Jesteśmy w układzie w którym Słońce spoczywa. Słońce traci energię a to oznacza, że traci masę zgodnie z wzorem E = m*c^2. Słońce emituje fotony, które niosą energię, ale ich masa wynosi zero. Teraz można zadać pytanie czy fotony oddziałują grawitacyjnie ze sobą. Pytanie te wychodzi poza teorię grawitacji Newtona i szczególną teorię względności. Tutaj zastosowanie ma ogólna teoria względności.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Układy nieinercjalne i dylatację czasu dyskutuję tutaj kzbin.info/www/bejne/hnqygp2fZ7B-m9U
@bulbbobbagins7654 Жыл бұрын
Jak foton jest przyciągany przez czarną dziurę jeśli jest obiektem o zerowej masie?
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Dobre pytanie. Na wstępie dodam, że foton jest "przyciągany" nie tylko przez czarną dziurę, ale przez każdy masywny obiekt. Zrozumienie tego zagadnienia wymaga już nowoczesnej teorii grawitacji jaką jest ogólna teoria względności. W największym skrócie sytuacja ma się następująco. Czarna dziura (czy inny masywny obiekt) zakrzywia czasoprzestrzeń wokół siebie. Definicja krzywizny czasoprzestrzeni nie jest łatwa i wymaga już matematyki. Foton porusza się po linii "prostej" w zakrzywionej czasoprzestrzeni i to wygląda tak jakby był przyciągany do czarnej dziury (czy innego masywnego obiektu). Uogólnienie pojęcia linii prostej na zakrzywioną czasoprzestrzeń znowu wymaga matematyki.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Dobra animacja pokazująca linie "proste" na zakrzywionych powierzchniach kzbin.info/www/bejne/hJfUo3aads-codU (można włączyć polskie napisy). To nie ma bezpośredniego przełożenia na ogólną teorię względności, gdzie mówimy o zakrzywionej czasoprzestrzeni, ale film pozwala zobaczyć, że linie proste na zakrzywionych powierzchniach są dość skomplikowane.
@panpunkt5185 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow to o czym tu piszesz jest zwykłym gwałtem na logice. W zkarzywionej przestrzeni prosta też jest zakrzywiona zatem nie spełnia pojęcia prostej. Logika.
@RobertXxx-uh6lr Жыл бұрын
@@panpunkt5185 Po co na siłę próbujesz udowodnić autorowi filmu, że jest głupi ? Gość jest profesorem, a nie panem Bogiem, tak działa fizyka, że nadal nie ma ostatecznej teorii wszystkiego, więc można czegoś nie wiedzieć, gość próbuje czegoś nauczyć w filmach. Jeśli chcesz zabłysnąć wyprowadź wzory, nową teorię dostań Nobla. Gadać to i potrafi małpa (w języku migowym). Po co ten hejt ?
@panpunkt5185 Жыл бұрын
@@RobertXxx-uh6lr nie hejt tylko pod rozwagę. Sekcja publicznych komentarzy.
@gracjanstanosky9698 Жыл бұрын
Kto w ogole ustalil, ze foton nie ma masy? Moze ma, tylko dla nas niezmierzalna.😉
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Bardzo dobre pytanie. Foton ma związek z fizyką elektryczności i magnetyzmu (foton jest kwantem pola elektromagnetycznego). Gdyby foton miał masę to np. prawo Coulomba by się w pewien sposób zmieniło. Przeprowadzono bardzo precyzyjne testy prawa Coulomba i konkluzja jest taka, że nie widać aby foton miał masę. W ramach eksperymentu nie można stwierdzić, że foton ma dokładnie zerową masę, ale można wyznaczyć, że ta masa musi być mniejsza niż około 10^(-50) kilograma. Masa elektronu to jest około 10^(-30) kg. A zatem jeśli foton ma masę, to jest ona fantastycznie mała. Obecne teorie są konsystentne przy założeniu zerowej masy fotonu i przyjmuje się, że foton ma zerową masę. Podsumowując, nie ma żadnych przesłanek doświadczalnych lub teoretycznych, że foton ma masę.
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Warto też rzucić okiem na (po angielsku) en.wikipedia.org/wiki/Photon#Experimental_checks_on_photon_mass W artykule podaje się masę w eV/c2. Jeden eV/c2 to jest około 1.78*10^(-36) kg.
@waclawkrygowski8829 Жыл бұрын
Nie tylko foton masę posiada, ale masa jako taka jest fałszywie rozumiana. Wkażdym razie w tym właśnie filmiku zrobionym dyletancko.
@RysiekQwerty6 ай бұрын
Przeslanką do tego że fotony mają masę jest powszechnie znany fakt że grawitacja gwiazd zmienia a nawet zawraca ich bieg jak w wypadku czarnych dziur. Przecież gdyby nie miały masy to grawitacja nie oddzialywała by na nie.
@fizyka.nietylkodlaorlow6 ай бұрын
Współczesna teoria grawitacji (ogólna teoria względności) inaczej opisuje grawitację. W teorii tej np. Słońce zakrzywia czasoprzestrzeń i foton leci po linii "prostej" w tej zakrzywionej czasoprzestrzeni. Obiekt nie musi mieć masy, aby "czuć" Słońce.
@jarekbuckiewicz294 Жыл бұрын
Telefon wyłączony mniej wazy
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Włączony telefon traci energię i tym samym traci masę. Oczywiście to jest praktycznie niezauważalny efekt ponieważ zmiana masy jest zadana przez utraconą energię podzieloną przez prędkość światła do kwadratu. Tak samo rozładowana bateria ma mniejszą masę niż bateria naładowana.
@gracjanstanosky9698 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow Czyli co, wrzechswiat nieustannie, bezpowrotnie traci mase? Czy tez Ziemia, ladowana przez Slonce zwieksza swoja mase, jesli tak, skad ja bierze, skoro foton jej nie ma? 😉
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Mamy ciało w spoczynku o pewnej masie. Masa jest określona przez całkowitą energię spoczynkową tego ciała. Jak układ traci energię, to traci masę. Dlatego Słońce cały czas traci na masie. Ale gdybyśmy nasz Układ Słoneczny zamknęli w wielkim pojemniku, który nie przepuszcza energii, to masa całego układu by się nie zmieniała. Tzn. Słońce traci na masie, ale masa całego układu z pojemnikiem się nie zmienia, bo nie zmienia się całkowita energia. Foton nie ma masy, ale ma energię i może zmieniać energię ciała.
@gracjanstanosky9698 Жыл бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow Nie wiedzialem, ze we wszechswiecie istnieja ciala w spoczynku. Czyli co, faworyt jednak wygra, entropia?
@fizyka.nietylkodlaorlow Жыл бұрын
Zawsze można wybrać układ odniesienia w którym np. Słońce spoczywa.
@madasomada96 Жыл бұрын
Gdyby fotony nie miały masy nie miałyby problemu polecieć i 600 tys km\s co mogłoby je hamować? I supermasywna czarna dziura nie byłaby w stanie zmienić kierunku fotonów światła. napęd nadświetlny jest możliwy wystarczy stworzyć pole antygrawitacyjne przecież w Azji rtęci nie zbierano bez celu sztucznie by pić, służyła starożytnym do latania statkam powietrznymi,. bogowie Azji latają i strzelają laserami to są ostatni ludzie z cywilizacji superinteligentnej wybili się nie zostawiając reszcie ludzi rozproszonym po Ziemi technologi. To samo chcą zrobić elity teraz Musk już dostał pozwolenie na eksperymenty na ludziach by stworzyć chipy kontrolujące ludzkość. Zostanie paru miliarderów którzy pozabiją się i będą w mitach tych co nie dadzą się zachipować i odbudują ludzkość od początku. Historia kołem się toczy.
@JayPixx11 ай бұрын
Ty szajbusie 😂
@JayPixx11 ай бұрын
Ty szajbusie 😂
@JayPixx11 ай бұрын
Ty szajbusie 😂
@JayPixx11 ай бұрын
Ty szajbusie 😂
@JayPixx11 ай бұрын
Ty szajbusie 😂
@marekstawicki88114 ай бұрын
LICZBY protonów, neutronów itd, nie "ilości" Nie, to nie prawda, że cząstki obdarzone masą zawsze poruszają sie wolniej od światła, a przynajmniej nie mamy podstaw aby tak twierdzić, bo ze znanych nam teorii (w tym teorii względności) to nie wynika. Wynika jedynie, że nie mogą się poruszać z prędkością światła, a to nie to samo. Cząstki nadświetlne (o ile istnieją, a teoria ich nie wyklucza, jedynie do pewnego czasu te rozwiązania równań Einsteina były pomijane) będą się zawsze poruszały z prędkościami większymi od c i nie da się ich spowolnić do prędkości c, na analogicznej zasadzie, jak cząstek podświetlnych nie da się do prędkości c rozpędzić (tych i tych obdarzonych masą oczywiście) Warto dodać, ze Einstein właśnie za to otrzymał swoją Nagrodę Nobla
@fizyka.nietylkodlaorlow4 ай бұрын
W zdaniu "Cząstki, które mają masę, np. protony, zawsze poruszają się wolniej od światła" mam na myśli cząstki, które znamy (protony, elektrony itd.) OK, tutaj mogłem być bardziej precyzyjny. Należy jednak dodać, że nie ma żadnych przesłanek doświadczalnych za istnieniem cząstek nadświetlnych. Co więcej, ich istnienie prowadzi do pewnych przykrych paradoksów. Masa takich cząstek powinna też być urojona (tak, aby energia była rzeczywista) i nie wiadomo co to oznacza. Einstein dostał nagrodę głównie za efekt fotoelektryczny www.nobelprize.org/prizes/physics/1921/einstein/facts/ Prize motivation: “for his services to Theoretical Physics, and especially for his discovery of the law of the photoelectric effect”.
@marekstawicki88114 ай бұрын
@@fizyka.nietylkodlaorlow Szanowny Kolego, zgadzam sie z Twoim komentarzem i dziekuje za merytoryczna odp. Kudos! Jak zapewne dobrze wiesz moj komentarz odnosil sie do “zawsze”, co wg. mnie jest tutaj zbyt silnym kwantyfikatorem, ktory nie ma uzasadnienia w teorii, na ktorej sie opiera. Tu sie chyba zgadzamy(?). Brak empirii niczym tu nie wadzi. Wszak nawet Einstein dwowodzil braku mozliwosci istnienia fal grawitacyjnych, a nawet black holes:) mimo, ze ich istnienie wynikalo wprost z Jego wyliczen:) z reszta wielich pomyek czynionych przez najwiekszych fizykow wapolczesnego swiata jest znacznie wiecej…To ze _onecnie_ czegos noe obserwujemy albo nie umiemy/mozemy wykazac nie wyatarczy do stwiwrdzenia ze to nie istnieje, czyz nie? Co so Nagrody Nobla: o ile sie nie myle(!) nie ma nagrody za caloksztalt i za konkretna prace: jest albo za pierwsze albo za drugie. Znam jej sentencje w przypadku wielszosci Noblistow, takze Einsteina, i nikt chyba nie ma wtpliwosci ze w Jego przypadku nagroda zostala przyznana za prace o efekcie fotoelektrycznm, nie zas za caloksztalt. Nawiazanie do jego teorii jest wg mnie podtktowane wkladem jaki poczynila ona w dziedzinie fizyki, ale nominacja byla oczywista i jednoznaczna. Tak prrzynajmniej ja to odbieram, choc (rzecz jasna) moge sie mylic:) Pozdrawiam Marek PS. Przepraszam za literowki, pisze z tel, a nie mam okularow na nosie:)