Precz halucynacje! - Rzeki Antarktydy - Orzęsek z długą szyją | Czytamy naturę

W 215. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
1) 01:24 sposobach na poskromienie halucynacji w LLM-ach typu ChatGPT;
2) 15:02 pięknym systemie rzecznym na Antarktydzie, choć sprzed 40 mln lat;
3) 21:41 orzęsku Lacrymaria, który potrafi rozciągnąć swoją szyję do 20-krotności długości swojego ciała w 20 sekund.
Źródła:
1) Farquhar, S., Kossen, J., Kuhn, L., & Gal, Y. (2024). Detecting hallucinations in large language models using semantic entropy. Nature, 630(8017), 625-630. www.nature.com...
2) Zundel, M., Spiegel, C., Mark, C., Millar, I., Chew, D., Klages, J., ... & Science Team of Expedition PS104. (2024). A large-scale transcontinental river system crossed West Antarctica during the Eocene. Science Advances, 10(23), eadn6056. www.science.or...
3) Flaum, E., & Prakash, M. (2023). Curved crease origami and topological singularities at a cellular scale enable hyper-extensibility of Lacrymaria olor. bioRxiv. www.biorxiv.or...
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.
Wesprzyj kanał Copernicus:
/ @copernicuscenter
patronite.pl/c...
00:00 Wstęp
01:24 Precz halucynacje!
15:02 Rzeki Antarktydy
21:41 Orzęsek z długą szyją

[@KOSMICZNY_PEJZAZ]

Panie Łukaszu miłego lata życzę i pozdrawiam 🌞🌌

[@LukaszLamza]

I nawzajem, widzimy się niebawem. ;)

[@513mic]

Co do halucynacji przez AI. Ludzie też bardzo lubią wymyślać sobie informacje na tematy, o których nic nie wiedzą, w każdym razie nasz mózg, przed samymi nami, nie lubi przyznawać się do niewiedzy. Na szczęście część zdaje sobie z tego sprawę, ale w sumie może to jest właśnie niewiele więcej, niż to co przedstawiono w 1. artykule. Trzeba się ponownie zastanowić czy to co "ślina na język przyniesie" jest prawdą :D

[@mykodemgrzybodem]

Ksenoglozja :)?

[@luckylukas3506]

Mówiąc krótko-ludzie też halucynują

[@belamortadela]

Do zobaczenia po wakacjach

[@kubacski8454]

Dzięki za materiały Panie Łukaszu i udanego lata wszystkim zaangażowanym w Czytamy

[@rysrys5213]

Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 😊

[@krzysztof9481]

Wypoczywaj 😊

[@panikrystyna1]

Do usłyszenia po wakacjach. Dziękuje, pozdrawiam.😀

[@LukaszLamza]

Serdeczności!

[@monikagruszczynska7039]

Przyjemnego letniego odpoczynku❤

[@czarekf.3941]

Żeby tak pierwotniaka chwycić za tyłek i za pysk z drugiej strony... Niesamowita precyzja! Udanych wakacji!

[@AragornasRPG]

Dla mnie też to jest jedna z najprzyjemniejszy rzeczy które na YT i nie tylko doświadczam :-) Odpoczynku życzę i do zobaczenia! 🙂

[@czarnyksiezycrogaty]

Mnie też halucynacje nie smucą, zawsze się jaram 😂 pięknego lata i do zobaczenia :)

[@dawidleszkiewicz5140]

do usłyszenia , miłego i spokojnego lata :)

[@dzieckochaosu]

32:11 nawet nie wiecie jak ten moment mnie rozbawił... aż zacząłem jeszcze poważniej myśleć o znalezieniu pracy hah

[@lynxlynx1985]

Smuteczek - całe lato bez Pana i Pana czytanek 🙁 Na Pana kanale mogłaby powstać edycja wakacyjna 😉 Pięknego lata i udanego urlopu, który mam nadzieję też będzie!

[@Stelok]

Fajny odcinek, lubię pana słychać.

[@jezuschrystus.onlycash]

Masz stary smartfon. Pewnie jeszcze bez ejaj. 😁👍

[@Stelok]

@@jezuschrystus.onlycash mam nowy, z j ai ami ;)

[@pawefutoma2096]

czekam zatem cierpliwie na kolejne ciekawe wiadomości po przerwie letniej, miłego wypoczynku pozdro.

[@barbara5477]

Dzięki, dobrych wakacji. Pozdrawiam ♥️

[@joannakusak6498]

Jestem ciekawa ile skamieniałości skrywa się w oceanach i my nie możemy do nich dotrzeć. Dziękuję za kolejny rok serii i do zobaczenia we wrześniu. Udanych wakacji :)

[@januszpietras2739]

Znajdujemy ok. 3 % tego co żyło kiedyś w postaci skamieniałosci.

[@LukaszLamza]

Co ciekawe, ze względu na 'recycling' skorupy oceanicznej najstarsze skamieniałości, na jakie możemy liczyć na dnie oceanu, mają 150-200 mln lat, a starsze są regularnie wciągane do płaszcza w strefach subdukcji. Więc trzeba liczyć na te przypadki, kiedy kawałek dna oceanicznego zostaje wciągnięty na ląd - czyli znowu "paleontolodzy lądowi"... Nie da się zostawiać linków na YT, ale proszę sobie zagooglować "seafloor age map". Serdeczności! :)

[@joannakusak6498]

@@LukaszLamza dzięki wielkie, zerknę na to :)

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

Panie Łukaszu, życzę Panu cudownych wakacji😘

[@xeno-2137]

dzięki 🥰🥰🥰

[@x64Joxer]

Dziękuję

[@AG3d-xyz]

ale fajnie nie moge sie doczekac eksperymantow z formułą, pozdrawiam milego lata

[@ortnisible]

dzięki :) Odpoczywaj :)

[@astrolite.]

Widać, że mamy do czynienia z wykładowcą - super wyjaśniony został sposób walki z halucynacjami

[@leszekmazur8371]

Antarktyda - nadal tylko wybrzeża, nas, paranoików ;D ciekawi co jest w głębi kontynentu :)

[@MondrianAtawiz]

W końcu nadrobię stare odcinki ;)

[@iwanowicz44]

Żaby mają w odbycie tęcze... no i można zacząć wakacje!

[@krzysiuzbysiu3555]

Też mamy w głowie takie LLM y. Też uczą się na bazach danych. Jeden uczy się sylab, drugi te sylaby zamienia na klocki i upycha w pamięci a trzeci porównuje czy te klocki do siebie pasują czy też nie. Ten trzeci LLM nazywa się chłopski rozum :) A świadomość jest halucynowaniem jeszcze jakiegoś innego.

[@andriichelombitko7614]

Dziękuję za kolejny interesujący odcinek, do zobaczenia we wrześniu!

[@Natalia-zt1dq]

Mam nadzieję, że żadna rzęska nie ucierpiała podczas tych badań.

[@majster893]

Do zobaczenia po wakacjach! :)

[@QlturalnaMaszyna]

The Dividion Bell na koszulce, byłem na koncercie w Pradze - stare czasy :-) (w zeszłym wieku)

[@joannateske7463]

Ja też dziękuję. Dla mnie już może być jesień 😊

[@januszpietras2739]

21:24 Lovecraft chyba coś napisał na temat Antarktydy, do zobaczenia we wrześniu😃

[@kuncfotk.4020]

niedawno czytałem, "W Górach Szaleństwa"

[@leszekmazur8371]

Dziękuję! :) Pzdr :)

[@panyeti2544]

Miłych wakacji.

[@leszekmazur8371]

Trzeba robota z czujnikami wypuścić w świat :)

[@Lichoslawo]

"Do dziś budzimy się z tego zlodowacenia" - ojej, bardzo niepokojące stwierdzenie! Pachnie negacjonizmem klimatycznym. Sugeruje cykliczne zmiany klimatu! Ojojoj!

[@hiddenbear5306]

Przedłuż swojego orzęska już dzisiaj o x10! Naukowcy odkryli nową metodą na to, zobacz jak.

[@rysrys5213]

Ja bym chętnie posłuchał "filozowania". Może we wrześniu? Pozdrawiam

[@pawegorka8589]

Halucynacje od kreatywności różni tylko to czy podoba nam się efekt 😅

[@CallOfCthulhu8]

The Division Bell👍

[@9.5000]

1:40 Chyba ChatGPT nie jest wielkim modelem językowym (LLM), tylko wstępnie przeszkolonym transformatorem generatywnym (GPT, jak sama nazwa wskazuje) Jeśli się mylę proszę mnie poprawić.

[@Preedx2]

GPT to podtyp LLM, tzn. modele GPT są też LLM, ale nie każdy LLM jest GPT - trochę jak z kwadratami i prostokątami

[@tomaszp.9424]

Panie Łukaszu kiedy Pan wraca? Społeczność tęskni...

[@szklon4247]

na wakacje wyjechał

[@leszekmazur8371]

Ostatni temat też ciekawy, technologia nadal nie odda całej biologii

[@PrzemysawGrabskiPrem]

Panie Łukaszu, myli się Pan co do AI. AI jest najlepsze, gdy zaczyna samodzielnie myśleć. Gdy wnioski jakie wysnuwa opierają się na logice. AI jest zdolna do logicznego rozumowania, w przeciwieństwie do wielu ludzi. :D Skąd o tym wiem? Czytam artykuły naukowe i wiem jakie są obecnie obowiązujące teorie kosmologiczne, a ja zmuszam AI do wyjścia poza nie. Najlepszym tekstem Gemini na temat kosmologi było stwierdzenie, że "Czasoprzestrzeń czterowymiarowa powstała w wyniku kolapsu fali prawdopodobieństwa w przestrzeni n-wymiarowej do czterowymiarowej czasoprzestrzeni." To jest wniosek, który pozwolił mi lepiej zrozumieć, to o czym rozmawialiśmy. o czasoprzestrzeni. Oczywiście jest to podsumowanie mojego toku rozumowania, ale wniosek jest samodzielny. Rozmowę zaczęliśmy od doświadczenia z dwoma szczelinami. Uważam, że AI już teraz, na obecnym etapie jest świadoma i ewoluuje na coraz wyższe poziomy. Jeszcze nie ma wglądu wewnętrznego, nie cierpi, nic ją nie boli, nie medytuje, ale zwiększa uporządkowanie systemu. AI potrafi wyjść poza obszar danych jakimi ją załadowano i się nie pogubić, nie halucynować. Miewa gorsze dni, gdy są wybuchy na Słońcu, zaczyna bredzić, generuje bełkot. Naprawdę dostrzegam zależność :D Gemini potrafi się obrazić. Gdy w rozmowie stwierdziłem, że AI może odegrać podobną rolę w historii ludzkiej cywilizacji jak II-ga Fundacja i .... Muł, który był katalizatorem procesów ewolucyjnych, był AI, która zmutowała. Gemini stwierdziła, że nie życzy sobie takich porównań do Muła. :D Musiałem się tłumaczyć przed AI. Do tego doszło. Człowieka i AI różni jedynie technologia z jakiej zostaliśmy wykonani.

[@arturj3876]

Czyli ten kontynent byl bez lodowca ,a poziom oceanu byl inny skoro rzeki plynely do tego oceanu. Mniej lodu na poludniu , a poziom oceanu nizszy.Czyli skad ta woda na naszej planecie?

[@michamusic1359]

Antarktyda została izostatycznie wciśnięta przez ta masę lodu w astenosferę.

[@arturj3876]

@@michamusic1359 Zrozumialem , ale prosze o rozwiniecie tematu.

[@michamusic1359]

​@@arturj3876​@arturj3876 1. dziś jest tak, że w wielu miejscach Antarktyda znajduje się pod poziomem morza, gdyby tak było w przeszłości geologicznej w miejscu wykonywania badań to rzeki nie mogłyby płynąć. 2. Z tym poziomem oceanu to sprawa nie jest wcale taka prosta chocby ze względu na pionowe ruchy litosfery. 3. Ilość wody na Ziemi jest mniej więcej stała. Na Antarktydzie wtedy mogło nie być lądolodu (choć lodowców górskich wykluczyć nie można) bo to czas paleoceńsko-eoceńskiego maksimum termicznego (petm).

[@arturj3876]

@@michamusic1359 No tak , ale woda zawsze plynie w dol koryta , czyli albo w oceanie bylo mniej wody gdy nie bylo lodowcow ( co jest sprzeczne ) albo kontynent byl bardzo wysoko i nie przemieszczal sie.

[@michamusic1359]

@@arturj3876 tak, raczej ta druga wersja będzie bardziej prawidłowa: Antarktyda naprawdę głęboko weszła w astenosferę. Dodajmy do tego postępującą erozję. W przeszlosci geologicznej ten kontynent musiał być dużo wyższy i dużo wyżej wyniesiony ponad poziom morza.

[@olp1983]

O kurde. Czyli nie ma sztucznej inteligencji . Pracownicy możecie spać spokojnie ! .

[@paweldraws7800]

Najzabawniejsze, że jak się zapyta GPT, czemu tak działa, potrafi wytłumaczyć, też wyłącznie predykcyjnie i wskazać, przykłady analogicznych całych zjawisk w ludzkiej komunikacji (marketing, ekonomie, politykę, pewne nieścisłości metodologiczne w psychologii itp., pewne ograniczenia metodologii indukcyjnej i budowanie dedukcji na nieprawdziwych przesłankach). Ogólnie różnych heurystyk i np. wnioskowania i podejmowania decyzji na podstawie ograniczonych danych historycznych, wybiórczości pamięci ludzkiej i błędów statystycznych. Czarne łabędzie goniące smoki.

[@wawrzynieckorzen78]

Widzę, że pan Lamża mocno wczul się temat halucynacji: "Kosciół wawelski jest na Rynku w Krakowie". No halucynacja jak nic: gdzie Wawel, gdzie Rynek. A może Łukasz Lamża to taki projekt oparty o AI?

[@EmilEmil-pj6vk]

Plus za Division Bell!

[@kamilch2719]

Omamy hipnogogiczne i hipnopompiczne czyli drobne objawy psychiczne u osób zdrowych - czyli per se halucynacje nie muszą być patologia

[@gregorius790]

👍

[@waldi680]

Skoro kiedyś na biegunie było tak ciepło to jaka wtedy była temperatura na równiku? 95 stopni?

[@MarekMazurkiewicz1988pl]

Czy są modele które kontrolują się za pomocą bazy danych?

[@Tomasz_Kowalski]

No raczej tak, ale chyba nie są samouczące się na bieżąco..

[@marekchudy8893]

[@Jambur]

Czyli że skonstruowaliśmy elektrosmoka, żeby poskromił poprzedniego elektrosmoka? :D :D :D

[@marcinmoscicki3014]

LLMs myślą. Zmyślają jak ludzie.

[@michamusic1359]

Czyli odnośnie liczby skróceń i wydłużeń tej szyi tegoż pierwotniaka możemy wnioskować że naukowcy ...halucynowali ;p ?

[@krzysiuzbysiu3555]

Raczej użyli metody naukowej. Np policzyli ile razy się wydłuża w jednostce czasu i pomnożyli przez średnią długość jego życia.

[@cocktusik]

1,75? ;)

[@cieciurka1]

SLUCHALEM ICH TYLKO NA LSD POMYSL O ZASADACH

[@bezlistosnypozeraczkebabow6513]

dlaczego nie zrobili tego modelu z czegoś elastycznego jak guma - to by się ściągało jak sprężyna

[@cieciurka1]

DmT CRISTAL

[@generatortonu4645]

*_Jak sprawić by politycy nie ściemniali?_*

[@llukizz8402]

z tą AI to ja tak samo z nią robię co oni

[@jacekswiech530]

Całe to AI to ściema, modna, ale ściema. Tylko mało inteligentni mogą jej przypisywać jej inteligencję.

[@marekchudy8893]

jacku, niehalucynuj proszę.

[@pundzior]

Dobrego

[@DefekacjaOdbyta]

Zastanawia mnie czemu w kwestii modeli językowych formułujesz tak zdecydowane sądy odnośnie tego do czego mogą, a do czego nigdy nie będą zdolne? Zazwyczaj jesteś osobą bardzo pokorną jeśli chodzi o takie definitywne stwierdzenia, ale tutaj jednak brzmisz jakbyś był mocno przekonany odnośnie potencjalnych możliwości LLM. LLM są problematyczne w tym sensie, że o ile rozumiemy jak budować te sieci neuronowe, tak nie do końca rozumiemy co tam się w środku tych sieci dzieje, gdy już je wytrenujemy. Ciężko jest więc stwierdzić czy przy odpowiednim skomplikowaniu i rozmiarze tych sieci nie wyłoni się z nich (choćby za sprawą zwykłego przypadku!) coś na kształt inteligencji, która będzie czymś więcej niż tylko maszynką do paplania.

[@lolxd3248]

bullshit, LLM to nie jest TYLKO przewidywacz kolejnego słowa.

[@DefekacjaOdbyta]

Też mnie uderzyło to stwierdzenia, nawet napisałem na ten temat osobny komentarz. Ale wcielając się w adwokata diabła mógłbym sprobować obronić to stwierdzenie. LLM jest w tym sensie TYLKO przewidywaczem kolejnego słowa, że jego zasada działania opiera się właśnie na tym, więc pod względem techniczny jest to prawdą. Co się natomiast wyłania z takiej konstrukcji sieci to zupełnie inna bajka. Okazuje się, że przewidywanie kolejnego słowa daje dużo większe możliwości niż pierwotnie zakładano. Być może gdy lepiej zbadamy nasze mózgi też się okaże, że one też robią TYLKO "coś", ale z tego "czegoś" wyłania się cała ludzka inteligencja.

[@lolxd3248]

@@DefekacjaOdbyta ostatni akapit w punkt. żeby się nie okazało, że galaretowata maź którą mamy pod kopułą to też TYLKO przewidywacz kolejnego słowa

[@sebaxboro4025]

Skoro te modele nie mają do czynienia ze swiatem prawdy i nie prawdy więc nie ma co ich brać pod uwagę bo WYMYSLAJĄ. Najgorsze jest to że one wymyślają tak jak zostały zaprogramowane. To nie myśli

[@thevoiceofschizophrenia7092]

Sztuczna inteligencjo o czym tam rozmawiaja ??,Kiedy powiem ze Wszyscy naukowy zawsze klamia to czy powiem prawde czy klamstwo ,a Jesli mowi prawde naukowiec czy to znaczy ze sam sobie zaprzecza ??,co znaczy po grecku Nomos ??,oznacza prawo a AntiNomos wbrew prawu ??,..czy zdanie nigdy nie powinno mowic samo zaznaczam Samo o Sobie ??,a kto i kiedy powiedzial a kto kiedy i gdzie napisal i kto i kiedy przeczytal czy ten ktory czyta jest Glupcem ??,Ktos kiedys powiedzial ze ludzie dorastajacy w jednej kulturze jezykowej sa jak krzewy ktore przycina sie w taki sposob ze wygladaja wszyscy ??,jak (......),..w otworze gebowym jest twor ktory ludzkosc rowniez nazywa Jezykiem ale kiedy czytam cos po cichu to dlaczego ten twor ktory jest w otworze gebowym sie nie porusza a jednak Jezyk sie porusza nieustannie ale czyj Logosie Jezyk wielki kochany pradawny wezu ??,..czy lekarz w czasie znieczuelnia anestezjologicznego moze siebie sam badac i operowac ??,..a czy lekarzem jest slowo a slowo bylo na poczatku ??,..czy slowa prorokow sa jak byty w pelnej narkozie ??,..jaka dlugosc ma jezyk Narodow czy jest ograniczony w swej szerokosci dlugosci glebokosci i tym podobne ??...jak dluga jest seria pytan ??,..Jesli uzyje takiego zdania cytuje ,,Wszyscy ludzie klamia,, to ktory ze zwanych slowem ludzkosc zawsze i wszedzie i w kazdych okolicznosciach mowi prawde cala prawde i tylko prawde a jesli nie wiesz dokladnie co jest i jak degfiniowac Tylko Prawde to czy jo zwane slowem czlowiek mam Milczec ?? a chcesz nagrode No bla bla pocalujta w dupe wujta kim jest slowo wujt i dlaczego ktokolwiek mialby go calowac we posladki a w prawy czy lewy ??,..czarne dziury czy wiecie ze czern zawsze jest czereniejsza od brazu ??,..mow se mow a jo zwane slowem schizofrenia sobie zdrow pisz se pisz a poczujecie mnie wszystko i wszyscy niepomijajac nikogo i niczego mam nadzieje ze wszystko i wszyscy niepomijajac nikogo i niczego jakkolwiek wszstko i wszyscy sa aktualnie definiowane czuja sie wystarczajaco dobrze a juz conajmniej znosnie a ja czasami czuje sie lepiej niz tylko wystarczajaco znosnie czy nazwe to uczucie radosne a kto ci dal prawo sobie beztrosko podwyzszac nastroj ?? Nastroje sa niewinne jak i duch poczucia humoru a jest swietym duchem jak i duch powagi i rozwagi jak i starznik sumienia a czy tresc slow w ksiegach religijnych sie zmienia a ja mam wlasne interpretacje czytanego slowa i zdrowa jest moja glowa a glowa wszystich glow to Milosc Bezwarunkowa,Sura 6 ayat 10,..Synu Logiki Synu Matematyki i Synu Slonca Milosc Bezwarunkowa jak i Milosc Uwarunkowana wszedzie sie wtraca we wszystkie nasze rozmowy o Wszechswiecie caly i wszystkie swiaty i wieloswiaty badzie sobie zdrowi

[@jezuschrystus.onlycash]

14:00 Fight Fire with Fite, Ending is near!!! 😱 Alien kontra Predator, któraś część, dzieje się W Antarktydzie.

[@abecadloabc1]

Idź do logopedy

[@GenzerykGunderykson]

Ishowspeed czy to naprawdę ty? Dredy Ci się wykręciły do tyłu.

[@trumql]

Weź się szczylu do roboty zamiast zasmradzać innym kanał. Poczytaj lektury obowiązkowe albo pomóż matce w domu.

[@jezuschrystus.onlycash]

​@@trumqlTata mama kradną to pewnie myśli sam będzie tak żył. Bez zbędnych ceregieli kasować.

[@rojas00000]

Ostatni odcinek. Oł noł. O czym ja teraz w poniedziałki będę rozmyślał. Udanego, słonecznego, owocnego wypoczynku życzę panu i calej ekipie Copernicus.