► Daj suba: bit.ly/2XUzu1G ► Kup kultowy wideokurs: www.KursGodki.pl/ ► Dziynkujymy za ôglōndanie filmu. Chow sie! ;)
Пікірлер: 71
@krismatski Жыл бұрын
super! O niektórych nie wiedzieałem że to bohemizmy. Ale zabrakło "dej (sie) pozór".
@136dami4 жыл бұрын
Najwięcej bohemizmów występuje w cieszyńskiej odmianie śląskiego
@otokasia51202 жыл бұрын
Ładna sukienka, po czesku pěkné šaty. Brzmi znajomo :) a coś paskudnego to ošklivý. niebieski - modrý Myślę że tych czeskich słówek mamy w śląskim znacznie więcej. Często słysząc czeski rozumiem więcej niż znajomi z innych regionów kraju, a nie jestem wybitnie zdolna językowo. I wydaje mi się że jest to nie tylko kwestia słówek ale także konstrukcji zdania.
@ponaszymupl2 жыл бұрын
Dokładnie tak, zarówno w czeskim jak i słowackim nie brak podobieństw leksykalnych i gramatycznych z językiem śląskim :)
@ponaszymupl3 жыл бұрын
► Chcesz nauczyć się godać po ślonsku? ► Kup kultowy Wideokurs Ślonskij Godki: KursGodki.pl/ 💛💙
@paabloss90483 жыл бұрын
Z tym "łoński" to nie powiedziałbym, że to z czeskiego, ponieważ w języku kaszubskim występuje słowo "łoni". Choć nie ma słowa "łońsczi" (kaszubskie "czi" odpowiada często polskiemu "ki") to występują jego odmiany przez przypadki, np. można powiedzieć "łońsczégò rokù" albo też "łonégò rokù", a ta pierwsza forma jest bardziej popularna. Te zwroty i słowa znaczą oczywiście to samo co w śląskim, więc bardziej bym powiedział, że to jakaś dawna pozostałość słowiańska, bo kaszubski przecież z Czechami lub z Śląskiem nic nie miał wspólnego. Podobnie z słowem "charlać". Na Kaszubach występują słowa: chruchlac, chrëchlac, chrochlac. I też bym bardziej powiedział, że to jakaś pozostałość prasłowiańska. Jednak nie jestem Ślązakiem i mogę się mylić oczywiście. Są to moje jedynie domysły. Pòzdrówczi!
@BM-sb3jc3 жыл бұрын
1:20 Galanty jest własnie typowym słowem gwar łęczycko-sieradzkich. Oznacza dużo, ładnie, intensywnie.
@KamilLizurej4 жыл бұрын
Bardzo ciekawy materiał! Cieszę się m, że mi się wyświetlił na fejsie. A myślałeś, żeby zrobić od razu napisy ze słowem o którym mówisz, bez grupowania / parowania ich? Może być jeszcze przystępniej w odbiorze 😊
@ponaszymupl4 жыл бұрын
Dzięki! W przyszłości postaram się tak zrobić - jedno słówko, jeden ekran z objaśnieniem. Póki co wrzuciłem napisy do całego filmu - to też powinno być pewne ułatwienie :)
@KamilLizurej4 жыл бұрын
@@ponaszymupl Czadowo! Mega kanał! Naprawdę cieszę się, że na Was trafiłem :)
@simply_linka4 жыл бұрын
Jeszcze "dać pozōr" 🙂
@tqx11872 жыл бұрын
Dej pozor
@Dedis87 Жыл бұрын
I przede wszystkim "Jo"
@asgard169 Жыл бұрын
Tak i warzić czyli gotować, po czesku vařit.
@agnieszkajaskua11103 жыл бұрын
Tyn czeski zostoł na początku 20w zmienony a po prowdy godali te słówka tak jak my godomy wie bo zno kilku czechów i łoni godają to samo ale we szkole uczyli ich żeby godali w nowo czeskim
@sigidibom3 жыл бұрын
no i łostuda, hadra, hruby
@ponaszymupl3 жыл бұрын
Toć, tego jest cało moc jeszcze :)
@sigidibom3 жыл бұрын
@@ponaszymupl strom np, pogodej tyż o łonaczyniu i wihajstrze
@marekkrajewski96624 жыл бұрын
Z polskich gwar znam zawrzyć, galantnie, łoński
@touniknojgebauer6597 Жыл бұрын
galouty - spodnie ! cz : haloty
@SRANDEK4 жыл бұрын
U nas na Ślónsku cieszyński sie esze prawi: CESTA - droga :)
@krystynaifranciszeksteuer16394 жыл бұрын
Słuchało się fajnie ciekawe to było
@michah39563 жыл бұрын
genau... dialekt cieszyński mo jeszcze wjyncy bohemizmow.
@ewakobior34542 жыл бұрын
Brusić to też z czeskiego. Noże sie brusi 😊
@organista12342 жыл бұрын
Słowo brusić mie festy rozśmiyszo. Mojo ołma tak pado jak mi budzik rano dzwoni.
@asgard169 Жыл бұрын
Brusić w staropolskim oznaczało mielić. Brusić - mielić np. ziarno na mąkę. Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj. Autor: Bogwał (koniec XIII wieku), właściciel Brukalic na Śląsku. Jest to najstarsze znane zdanie zapisane w języku polskim i na ziemiach Śląska. Zamieszczone jest w Księdze Henrykowskiej spisanej w opactwie cystersów w Henrykowie ok. 1270 roku przez jej opata Piotra. Opisując dzieje klasztoru, księga zachowała powyższe zdanie Bogwała do żony.
@neospaaco9486 Жыл бұрын
👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍
@BronisawSigmund-ho7pb Жыл бұрын
Jak łonskiego toku na podzim bylech w Czechacnh i chciołech moi babie kupic szpilki to niewiedziołch jak łone sie tam mianują tu patrza na szildzie nici jegły i " szpendliki"
@grand87343 жыл бұрын
Moim zdaniem Śląski język ma właśnie czeski dialekt /akcent I wydaje mi się ze najczęściej właśnie ludzie wylapuja właśnie germanizmy i polskie słowa.
@michah39563 жыл бұрын
I genetycznie też Ślonzokom najbliżej do Czechów.
@michah3956 Жыл бұрын
@@felicjandulski4986tak wynika z badań generycznych przeprowadzonych przez GśTG. Morawy a Sleszko to nie to samo.
Jeśli się nie mylę Śląsk był najdłużej pod panowaniem czeskim. Był nawet pomysł Józefa Kozdona aby Górny Śląsk stał się częścią Czechosłowacji. Tych słów z języka czeskiego jest bardzo dużo. Niemieckie wpływy to w zasadzie wszystkie rzeczowniki odnoszące się do nazw nowych przedmiotów, obiektów itd.
@tommyking2687 Жыл бұрын
:)
@andrewbudny45474 жыл бұрын
Jak zwykle dobry materiał 👍, ale polemizował bym z zaprezentowaną tu teorią tzw. "zapożyczeń". Brzmi to podobnie do fejkowej teorii, jakoby śląszczyzna była gwarą jezyka polskiego... Uważam, i nie jestem w tej kwestii odosobniony, iż oba jezyki (czeski i śląski) mają to samo, wspólne słowiańskie źródło. W tym rejonie Europy używało się podobnych określeń, zwrotów, słów. Również wierzeń, legend, obyczajów, etc . Zatem, nie mozna powiedzieć, że język śląski posiada zapożyczenia z języka czeskiego, bo źródło jest wspólne. Co do germanizmów zgoda. Ps. Dorzucam przymiotnik "ôszkliwy" 😉 Pozdrawiam.
@ponaszymupl4 жыл бұрын
Zgadzamy się z tym, stąd starałem się wspominać o "słowach, których również używa się w języku czeskim". Acz tak, prawda, określenie "pochodzi z czeskiego" również się pojawia w nagraniu; jakoś tak z przyzwyczajenia :( Podobieństwa w obydwu językach to rezultat m.in. językowego kontinuum, wpływów czeskiego jako języka kancelaryjnego etc.
@ponaszymupl4 жыл бұрын
@@piotrkurek79 Czeski nigdy nie wymarł, był jedynie "w odwrocie", używany zwykle przez niższe stany i głównie w rejonie dzisiejszego kraju środkowoczeskiego. A proces jego standaryzacji nie różnił się znów tak bardzo od standaryzacji innych języków - w każdym takim przypadku dokonuje się wyboru reguł gramatycznych, fleksyjnych czy zasobu leksykalnego. Dużo większe zmiany zaszły chociażby w ramach procesu kodyfikacji języka rumuńskiego, a i język polski opiera się głównie na jednym ze swoich dialektów.
@kamilgluck4 жыл бұрын
@@ponaszymupl Jeśli chodzi o Przoć, to mi się wydaje, że to jednak nie jest zapożyczenie, tylko właśnie wspólny rdzeń. Tym bardziej, że pochodzi od praindoeuropejskiego "prd" oznaczającego miłość, z którego wywodzi się i friend i freund. Po polsku też jest ślad, bo jak przaja Ci, to żech jest twój przajaciel (przyjaciel).
@kamilkramek9636 Жыл бұрын
A jak jest obecnie czyli w kątach 20 tych XXI w z śląskością? Młodzież chce czytać i mówić po śląsku ? Czy raczej jest im to obojętne ?
@user-th1om3un4q9 ай бұрын
To zależy od tego co wynoszą z domu . Mogę podać ci przykład moich dzieci które rozumieją Śląski i potrafią się nim posługiwać ale na codzień używają polskiego .
@kamilkramek96369 ай бұрын
@@user-th1om3un4q ale jest to zależne od np miasta ? Tzn że w Chorzowie młodzież zna dialekt śląski, a np w Bytomiu już nie ?
@user-th1om3un4q9 ай бұрын
@@kamilkramek9636 w miastach to zupełnie inna historia . W miastach większość mieszkańców to ludność napływowa i raczej ciężko jest usłyszeć śląski. Jak chce się usłyszeć taki prawdziwy śląski trzeba jechać na wieś. Ja osobiście pochodzę z pod Gliwic i tu w samych Gliwicach nikt po śląsku nie mówi ponieważ w Gliwicach 99% to ludność napływowa w większości z byłych kresów. Ale w okolicznych wsiach większość ludzi to autochtoni którzy na codzień godajum po śląsku .
@kamilkramek96369 ай бұрын
@@user-th1om3un4q ok dzięki za odpowiedź , a pozwolisz , że zadam jeszcze jedno pytanie . Jaki stosunek do Polski mają Ci rodowici Ślązacy? Czują się , chodź by w trochę Polakami ? Tęsknią za Niemcami czy chcieli by niepodległości Śląska?
@user-th1om3un4q9 ай бұрын
@@kamilkramek9636 oj to zależy od człowieka i od części Górnego Śląska, na przykład w okolicach Katowic ludzie są bardziej pro polscy u nas ludzie bardziej są obojętni nie czujemy się Polakami ale też nie Niemcami jesteśmy poprostu Ślązakami i tyle. A na niepodległy Śląsk to jest poprostu nie realne. Jest jak jest i niech tak zostanie , lepiej nie kombinować i nie psuć czegoś co działa.
@janmadey79542 жыл бұрын
pozor! bana jedzie!
@BronisawSigmund-ho7pb Жыл бұрын
A jak po ślonku bydzie. Jedzie tramwaj przez las?
@Matthias_SZL2 жыл бұрын
Mój śp. Dziadek zawsze zastanawiał się, skąd wywodzi się śląskie słowo "kibel", oznaczające rzecz jasna "wiadro". Odpowiedzi nie dożył, ale jestem ciekawy, czy Wy znacie genezę tego słowa ;)
@marek.m32572 жыл бұрын
Słowo Kibel wywodzi się z niemieckiego słowa Kübel. Do dzisiaj używanego na terenie Austrii albo Szwajcaria.
@Matthias_SZL2 жыл бұрын
@@marek.m3257 Masz u mnie piwo!
@asgard169 Жыл бұрын
charlać, słyszałem też odmianę chyrlać Co tak chyrlosz?
@normalny552 жыл бұрын
A mamlasy?
@asgard169 Жыл бұрын
Pańskiego roku się mówi. Pan to rodzajnik męski czyli łon. Pan - łon Pańskiego- łonskiego /łońskiego
@marianekm48103 жыл бұрын
Galoty-haloty-spodnie
@andrzejczernik77413 жыл бұрын
Jak poradzisz jednoczesnie godać w dwóch jezykach?
@andreaslesch103 жыл бұрын
Poradzisz naroz dwie Godki? Rzodny slonsok pado "jednocześnie" 😭
@marcin56582 жыл бұрын
Abo: strom, cesta
@grzegzimierz2 жыл бұрын
Ryma może też pochodzić od francuskiego rhume.
@ponaszymupl2 жыл бұрын
Mam (niesprawdzoną!) teorię, że wszystko zaczęło się od łaciny i "rhinitis", czyli kataru właśnie. Oczywiście pokrewieństwo łaciny z francuskim też byłoby nieprzypadkowe ;)
@asgard169 Жыл бұрын
ryma, ‘rheuma, katar’, z łac. i grec. rheuma. Ale możliwe że weszło do języka śląskiego z francuskiego.
@sylwesterkacprzyk91363 жыл бұрын
Po śląsku Galanty, po czesku Galantni a centralnej Polsce (między Łodzią a Częstochową) w gwarze godają Galanci tylko języku literackim polskim piszę się elegancki. Raczej trzeba chyba porównywać odpowiedniki gwarowe z różnych stron Polski niż język literacki. W centralnej Polsce od wieków nie było czeskiego panowania.
@bocian4564 Жыл бұрын
Słowa zapożyczone z czeskiego - jest ich 100 razy więcej i na odwrót. " Łoński rok jest używany w potocznym języku (no, powiedzmy:: wiejskim} w całej Polsce}. Jednakże, prajem Was wszystkiego dobrego!.
@IVO5634 жыл бұрын
Zajímavé! Ale "švarný" není české slovo. Je to nářečí - dialekt východomoravský event. slezský z východního Horního (dříve Rakouského) Slezska.
@michah39563 жыл бұрын
@PoNaszymu.pl Mogecie wciepnyć angielske napisy? Bo chca kamratom za granicy przesłać tyn film.
@organista12342 жыл бұрын
U mie w doma sie pado ińskiygo roku, a niy łońskiygo. Godo sie tak kajsik jeszcze eli niy?
@ponaszymupl2 жыл бұрын
Niy, powiniyn być "łōński". To jak z Altrajchym - niykerzi godajōm "andrajch" etc. Ale akurat te słowa majōm jedna dobro forma.
@marcin56582 жыл бұрын
U nos pod Raciborzym godo sie łońskiego
@michah39564 жыл бұрын
2:45 Szkoda, że nie wspomnieliście o pszocielach.
@asgard169 Жыл бұрын
Śląskie oblekać się - czeskie oblékat. Polskie - ubrać się
@magdaber37532 жыл бұрын
Pónka, czyli jabłko,to też z j. czeskiego- bo nie jestem pewna.