Czytamy naturę #16 | Podczerwień gołym okiem - Wodorowa atmosfera Ziemi - Kannabinoidy z drożdży

1) Podczerwień gołym okiem 01:07
Oko myszy, podobnie zresztą jak ludzkie, nie reaguje na promieniowanie o długości fali powyżej ok. 700 nm. A co, gdyby pokryć czopki i pręciki warstewką nanoanten, które przetwarzają fotony podczerwone na widzialne? Proste - uzyskujemy mysz, która widzi w podczerwieni.
2) Wodorowa atmosfera Ziemi 12:04
Najbardziej zewnętrzna warstwa atmosfery ziemskiej - egzosfera - sięga od ok. 500 kilometrów aż do... no właśnie, dokąd właściwie? Dzięki pieczołowitej, benedyktyńskiej analizie wszystkich zdjęć naszej planety w ultrafiolecie, wykonywanych z odpowiednio dużej odległości, udało się ustalić, że aż do Księżyca. Albo jeszcze dalej.
3) Kannabinoidy z drożdży 17:39
Kannabinoidy mają wiele zastosowań medycznych i są obecnie legalnie stosowane w 50 krajach świata. Ich pozyskiwanie z materiału roślinnego jest jednak kłopotliwe, a synteza chemiczna w warunkach laboratoryjnych sporo kosztuje. Dzięki cudom biotechnologii udało się jednak skłonić swojskie drożdże, aby w swoich komórkach produkowały wybrane kannabinoidy.
Źródła:
1) Ma, Y., Bao, J., Zhang, Y., Li, Z., Zhou, X., Wan, C., ... & Xue, T. (2019). Mammalian Near-Infrared Image Vision through Injectable and Self-Powered Retinal Nanoantennae. Cell. [doi.org/10.1016/j.cell.2019.0... ]
2) Baliukin, I. I., Bertaux, J. L., Quémerais, E., Izmodenov, V. V., & Schmidt, W. (2019). SWAN/SOHO Lyman-? mapping: the Hydrogen Geocorona Extends Well Beyond The Moon. Journal of Geophysical Research: Space Physics. [doi.org/10.1029/2018JA026136 ]
3) Luo, X., Reiter, M. A., d’Espaux, L., Wong, J., Denby, C. M., Lechner, A., ... & Lee, H. (2019). Complete biosynthesis of cannabinoids and their unnatural analogues in yeast. Nature, 567, 123-126. [ doi.org/10.1038/s41586-019-09... ]
"Czytamy naturę" to program popularnonaukowy Centrum Kopernika. Wymyślił go i prowadzi Łukasz Lamża. Co tydzień czytamy razem trzy artykuły z bieżącej prasy naukowej - co tak naprawdę mówią nam naukowcy, dlaczego to jest istotne i co z tego wynika dla nas i dla świata. Mówimy stanowcze "nie" mielonce składającej się w 85% z wypełniacza, a tylko w 15% z konkretnego naukowego mięcha! W "Czytamy naturę" jesteśmy zawsze na froncie rozwoju nauki i odważnie siadamy u samego źródła wiedzy, tj. przy najnowszych numerach najważniejszych czasopism naukowych świata, jak "Nature" i "Science". Nowe odcinki w każdy poniedziałek.
"Nauka na żywo" - zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

[@ijontichy471]

Człowieku, rób to co robisz! Jeden z najwartościowszych kanałów na YT!

[@piotrgpt-4178]

Najbardziej wartościowych*

[@sokol20102010]

gratuluję cyklu wiadomości, żądam by emitować łukasza Lamże o 19,30 w TVP 1 , piękne ciekawe i rozwojowe

[@LukaszLamza]

Popieram. :) Ktoś z obecnych układa ramówkę?

[@tatatapfff]

Ooooo. Bardzo zacna propozycja :) Człowiek fantastycznych rzeczy by się dowiedział.

[@darkstar2111]

Jeśli to się stanie, to kupuję telewizor :P

[@grind18]

Telewizja służy temu by ludzie byli coraz głupsi, a nie coraz mądrzejsi. Poza tym o 19:30 to w TVP szaleje "Danusia",

[@olcio5501]

Tylko nie w TVP! To teraz symbol totalnego skretynienia i tuba propagandowa ciężkich idiotów z pisu.

[@mathouse123]

Oglądając tego typu materiały, przypomina mi się dzieciństwo (lata 90) gdy w telewizji leciały wartościowe materiały popularno-naukowe. Dziękuję za to co robicie :)

[@leszekwalinowicz5795]

Kiedyś w TVP była "Sonda". Teraz tylko ujarzmianie sądów... :-(

[@gregorius790]

To jeden z tych kontentów, w których najpierw daje się łapę w górę a potem ogląda :)

[@doppelganger738]

Jedyny któremu najpierw daję łapkę, a potem oglądam.

[@luckiuable]

Nagrywa dalej. Merytorycznie. Kompetentnie. Bez gwiazdorzenia

[@atomisko]

"...poszukałem bo jestem nienormalny..." i za to szcunek. 5!

[@darkstar2111]

Pod każdym filmem z tej serii piszę że świetny, że więcej, że tak trzymać i robię się nudny, ale co zrobić kiedy po raz kolejny uważam że: świetny odcinek, tak trzymać! Bardzo ale to bardzo liczę na kolejną serię!

[@wiktoriaskora9044]

Twój kanał jest bardzo interesujący

[@anariondanumenor9675]

Mój ulubiony lumpeksowy haul

[@lilith32123]

Sprawiasz, że dosłownie zaczynam lubić poniedziałki:)

[@xys007]

Ciekawe czy z tych kryształków dało by się zrobić okulary lub soczewki kontaktowe do widzenia w podczerwieni.

[@eolthedarkelv]

Świetny materiał jak zawsze :) tylko jedna „gwiazdka” - syntezować, nie syntetyzować, pozdrawiam ciepło i czekam jak co tydzień na kolejny materiał!

[@antonslavik2030]

Lubimy chemie ;D .. wiec i wykresy , schematy chemiczne sa pozadane ;)

[@LukaszLamza]

Znalazłem chemików. ;)

[@devedix]

Uwielbiam tą serie

[@ThePawcios]

Wydaje mi się że tego typy cykle powinny być normą dla każdego wydziału na każdym uniwersytecie/akademii gdzie odpowiedni ludzie zdawali by niejako raport w przystępny dla ludzi sposób czym się naukowcy zajmują w danym momencie. Bardzo bezpośredni sposób na popularyzację nauki :D

[@sator666666]

THC :) I teraz na takich drożdżach zrobić piwko! Przyjemne z pożytecznym. Przypomnę, że chmiel to kuzyn konopi.

[@jacekpatka]

Własny noktowizor dla każdego żołnierza 😀. Ciekawe czy te nanocząsteczki nie migrują z czasem i czy nie są szkodliwe np. rakotwórcze. Niektóre są a na badanie trzeba czasu.

[@grywacz]

I jasno nawet z zamkniętymi oczami. Psychika umrze zanim jakikolwiek rak wyrośnie. :)

[@flepix]

Brawo.

[@888waldi]

A soczewka kontaktowa posypana tymi nano proszkami nie działalaby podobne ??

[@TheFuego93]

19:45-20:02 - serio pytanie: co to za pojazd? Jakaś miejska mini taksówka? Jeśli to środek transportu w Krakowie (?) To czy jest drogi?

[@mariuszzdanowski2894]

zamiast pod siatówke to nie mozna zronić filtra ? czyli okularow z tego pierwiastka ?

[@ZizuZiomek]

Pytanie w jaką stronę emitowany jest foton. Jeśli w losowym kierunku to w przypadku okularów uzyskalibyśmy równomiernie rozłożoną jasność - czyli rozmyty obraz. Gdy znajduje się na siatkówce to jakieś 50% światła leci w podłoże (tam gdzie trzeba), a reszta gdzie popadnie. Czyli obraz znacznie ostrzejszy.

[@gyyethy]

Hej, mam pytanie (od mojego syna ;) ) . Jak myślisz czy dało by się spać z takim widzeniem podczerwieni?

[@LukaszLamza]

Pardon, że odpowiadam tak późno. Przeklejam odpowiedź, którą podałem też komuś wyżej. "Zapytać myszki się niestety nie da;), ale można spróbować to policzyć. Otóż przy temperaturze ciała ok. 37 stopni Celsjusza maksimum promieniowania termicznego przypada na ok. 9,5 mikrometra - można to policzyć względnie łatwo z tzw. prawa Wiena. "Antenki" opisywane w tym artykule reagują tymczasem na fotony u długości fali nieco poniżej 1 mikrometra, czyli takiej, której ciało o temperaturze mysiego oka [ew. innych przedmiotów o temperaturze pokojowej] emituje względnie niewiele. Krótko mówiąc, "poblask" od własnego promieniowania podczerwonego powinien być niezauważalny." Pozdrawiam syna!

[@karolkowalski4249]

Lubię takie chemiczne rzeczy

[@szymonjarosiewicz1065]

Z kannabinoidami niestety jest sprawa smutna. Jak nie wiadomo o co chodzi, chodzi o pieniądze. Te zwiazki są naturalnie w roślinie, która jest celowo nielegalna, bo każdy ją może uprawiać i nie dałoby się tego wszystkiego zmonetyzować. A tak, ktoś opracuje wytwarzanie syntetyków, opatentuje i wszyscy będą płacić grubą kasę za coś, co naturalnie występuje w przyrodzie. To tak, jakby zakazać pozyskiwania wody z rzek, ujęć głębinowych, deszczu ... po czym opatentować produkcję wody ze "spalania" wodoru i sprzedawać za grube miliony, tylko dlatego że ktoś zdelegalizował wodę naturalną. To jest upadek...

[@krzysztof8095]

Co do drożdży. Znaczy że za parę lat wypracujemy bibliotekę różnego rodzaju procedur, albo "algorytmy" które same opracują przepis jak uzyskać jakiś związek o skomplikowanej strukturze? A może być jeszcze lepiej. Pamiętam artykuły o gąsienicach trawiących polietylen. Wyobrażam sobie takie coś. Hektolitry "zacieru" z modyfikowanych genetyczne drożdży których metabolizm nastawi się jedynie na trawienie "plastików" wylewa się z polewaczek na składowiska śmieci.

[@Gagson88]

gdzie znajduje się owy rynek w tle ?

[@paulinaczechowicz2302]

Ja mam pytanko co do pierwszego artykułu: nanocząstki niewybiórczo "doklejały się" zarówno do czopków, jak i pręcików? Chodzi mi o to, czy była brana pod uwagę pierwotna funkcja/zdolność każdego rodzaju receptorów; czy w tej pracy autorzy nie odnieśli się do tego, że - zasadniczo i w uproszczeniu - czopki uznaje się za odpowiedzialne za widzenie kolorów, a pręciki kształtów i ruchu? Jestem ciekawa, czy naprawdę to nie miało znaczenia i efekt dodatku nanocząstek był dla obu rodzajów receptorów porównywalny, czy po prostu nie poruszono tej kwestii. (Do artykułu na razie nawet z serwera uczelnianego nie mogę się dobrać, a wiadomych "ruskich" serwerów jeszcze osobiście nie odkryłam :P). Co do przyszłości związków produkowanych przez drożdże, to osobiście uważam, że jest ona optymistyczna; pierwsze antybiotyki też "produkowały" nam drożdże, aż nauczyliśmy się w końcu radzić sobie sami w laboratorium, co zresztą obniżyło jeszcze koszty syntezy. Być może z kannabinoidami będzie podobnie :). I jeszcze dygresja; nie czepiałabym się normalnie, ale mam wrażenie, że Pan to nawet lubi, jak ktoś się doczepia albo dopytuje :) Jako, że mikroby, a już zwłaszcza grzyby to moja działka, chciałam zapytać, czy wymawianie nazwy drożdży jako 'SacharomyKes' to interpretacja własna czy może na kimś/czymś oparta? :) Pytam z ciekawości, ponieważ moi nauczyciele akademiccy i profesorowie, których znam (a powiedzmy, że są najbardziej wiarygodnym żywym źródłem informacji, jakie znam osobiście) zawsze wymawiali tę nazwę jako po prostu 'Sacharomyces', ewentualnie zdarzyło mi się słyszeć 'SaKcharomyces' (co w związku z pisownią łacińską Saccharomyces wydaje się być chyba najwłaściwsze?). Pobawiłam się nawet z translatorem Google'a i Ivoną, ale niestety jej łaciński podejrzanie 'zalatuje' włoskim tudzież hiszpańskim i jakoś nie umiem jej zaufać w kwestii tej nazwy - a nie lubię takich nierozwiązanych wątków pozostawiać! :) Pozdrawiam! :)

[@TwardyHans9]

Ku chwale wolnego dostępu do informacji! ;) s c i - h u b . t w

[@krenee8640]

How can I hear this is English ? I tried copy pasting the description but I am unable 🙄

[@tomtomski4454]

I don't think its possible. Try rather to look for the the sources of these articles which is Nature magazine. (links in description section)

[@leszekwalinowicz5795]

Drożdże to zawsze był "podejrzany" organizm. Służy do wypieku chleba, do produkcji "zacnego" związku chemicznego: C2H5OH a teraz (?) ;-).

[@ewelinapijewska5940]

widzimy promieniowanie podczerwone bez modyfikacji siatkówki, widzenie dwufotonowe: Palczewska, Grazyna, et al. "Human infrared vision is triggered by two-photon chromophore isomerization." Proceedings of the National Academy of Sciences 111.50 (2014): E5445-E5454.

[@ewelinapijewska5940]

@@mikeytoja Odsyłam i zachęcam do pracy powyżej lub zagadnienia '"two-photon vision". Badania nad tym efektem trwają między innymi w Toruniu.

[@kradoxpaaskudack]

Z tym widzeniem podczerwieni to nie jest takie WOW... Osoba z takimi receptorami nie odróżni czy ten kolor jest pochodzenia podczerwonego czy z zakresu widzialnego. Trochę jak daltonizm. Byłoby wielkim osiągnięciem gdyby receptory wywoływały nowe rodzaje impulsów neuronów nerwów wzrokowych... czyli zdefiniowanie nowego koloru spoza tęczy przez osobę z takimi receptorami. Poszerzyłoby to spektrum widzenia, byćmoże w ogromnym zakrsie

[@sewziem5212]

Co to jest Eyb i Iteyb? ;)

[@LukaszLamza]

Też bym wolał lutet i gadolin. ;)

[@muaddibinho]

Orgazm intelektualny

[@maciejk3626]

Trenujesz 'R'? Słucha się Ciebie coraz lepiej.

[@LukaszLamza]

Hm. Może podświadomie? Ale to raczej chyba po prostu Twoje przyzwyczajenie. ;)

[@radziej1987]

Jedna z tych wad wymowy, których nie potrafię zaakceptować. Wywołuje to u mnie przypływ irytacji i niestety muszę zrezygnować z oglądania kanału, pomimo tego, że wydaje się bardzo ciekawy i fajnie przygotowany.

[@filozofwielki1121]

Wydaje mi się, że to kwestia przyzwyczajenia, też na początku obawiałem się, że nie dam rady oglądać, ale po kilku odcinkach już tak nie kłuje. Sam mam problem z wymową, szczególnie współczuję słuchaczom kiedy prowadzę miniwykład i się jąkam :/ przynajmniej mają czas przetworzyć w głowie co do nich mówię :)

[@ppkbtb]

Z pokolenia na pokolenie - przestajemy to zauważać. Zbiór pt "Norma" - powiększa.

[@unreactive]

Czy te nanoanteny w oku nie przemieniają może również każdej innej (nie tylko podczerwonej) fali na taką o mniejszej długości? To oznaczałoby, że mysz widzi podczerwień, ale nie widzi dolnego zakresu światła normalnie-widzialnego, jak również całe pasmo kolorów jest "przesunięte" (czyli trawa jest niebieska).

[@LukaszLamza]

Nie, one nie "przesuwają" długości każdej padającej fali, a raczej absorbują światło o określonej długości fali i emitują inne, o innej długości. Natomiast tą metodą dałoby się oczywiście zamienić komuś kolory:) - dwa zestawy nanoanten, jedna zamienia niebieski na czerwony, druga czerwony na niebieski. Robimy operację po cichu w nocy i rano pacjent się budzi z odwróconymi kolorami. :)

[@unreactive]

@@LukaszLamza Nice! Dzięki za wyjaśnienie.

[@LukaszLamza]

@@mikeytoja Oczywiście. Do wyboru do koloru. ;)

[@witek909]

Do puli kolorów widzialnych został dodany nowy kolor. Upgrade +1 do Ilości Kolorów.

[@TheOutlander82]

To jak je namówić, wolał by mnie zmuszać,te drożdże w sensie? :0 ;)

[@olcio5501]

Czy te myszy chociaż usypia się przed zastrzykiem w oko?

[@rmbt]

Mam wrażenie, że z tymi drożdżami to o patenty chodzi i produkcję drogich, i jednocześnie bardzo zyskownych leków, a taka ekstrakcja z roślin, nawet jeśli opatentowana, to mogłaby być na tyle prosta, że nielegalna produkcja byłaby zbyt konkurencyjna.

[@pawlokkom]

Pewnie tak. Potwierdza to fakt, ze najtaniej było by pozyskiwać je, prawie bezpośrednio z roślin, które są niestety zakazane. To tłumaczy dlaczego rządy tak sprzeciwiaja legalizacji tychże zakazanych roślin.

[@DrManhattanK1]

A widzenie ultrafioletu tez by sie dało tak uzyskac ? :)

[@jacekpatka]

Jak wymienić się soczewki w oczach np. przy leczeniu zaćmy, to ludzie zaczynają widzieć ultrafiolet np. od testerów banknotów.

[@LukaszLamza]

W teorii tak. Wstawić kryształ dokonujący down-conversion zamiast up-conversion, pewnie poprzez inny skład domieszki. Ale czy w praktyce - nie mam pojęcia.

[@Olashenco]

Nie mogę uwierzyć ile mnie ominęło... Czemu nie odkryłem tego kanału 3 lata temu? (To pytanie retoryczne, cholerny algorytm YT)

[@tymonkaminski1264]

Europ, Ameryk, Einstain

[@kernelirq9246]

Ciekawe czy jak ma zamknięte oczy to widzi jasno :-)

[@LukaszLamza]

Zapytać myszki się niestety nie da;), ale można spróbować to policzyć. Otóż przy temperaturze ciała ok. 37 stopni Celsjusza maksimum promieniowania termicznego przypada na ok. 9,5 mikrometra - można to policzyć względnie łatwo z tzw. prawa Wiena. "Antenki" opisywane w tym artykule reagują tymczasem na fotony u długości fali nieco poniżej 1 mikrometra, czyli takiej, której ciało o temperaturze mysiego oka emituje względnie niewiele. Krótko mówiąc, "poblask" od własnego promieniowania podczerwonego powinien być niezauważalny.

[@kernelirq9246]

@@LukaszLamzaAle nie wiemy jak mocno jest wzmocniony sygnał (sama regulacja źrenic nam tego nie powie), więc też nie wiemy o intensywności widzenia tej fali, w dodatku ten płyn musi się równomiernie ułożyć, im więcej na jednej "pałce" tym czulszy sygnał. Tak więc, może najpierw wymyślić komunikację z myszami, a później eksperymentować :-) A nie czekaj... wtedy mogą powstać związki zawodowe myszowatych i pewnie będą rościć o jakieś odszkodowanie na uszczerbku na zdrowiu.

[@zxcvbnm2959]

A nie lepiej było raz zaryzykować, kupić nielegalne i z niego geny wszczepić temu drożdżu? ;) A serio, to inżynieria genetyczna nie przestaje zadziwiać. Oby pożytki z postępów nauki zdążyły odkręcić straty, jakie czyni cywilizacja jako całość.

[@RafalBudowlaniecUKEveryday]

Pozdro I zapraszam do subskrybowania nowego kanału na youtube. BUDOWLANIEC W Anglii 👍

[@moon-coder]

"Drożdże są legalne we wszystkich krajach świata" - ale przecież nie o nazwę tutaj chodzi. Genetycznie zmodyfikowane drożdże to już nie te naturalne drożdże, które są legalne. Przecież nie dlatego drożdże są legalne, że ich nazwa składa się z takich a nie innych literek... tylko dlatego, że naturalne drożdże nie wytwarzają substancji traktowanych gdzieniegdzie jako kontrowersyjne.

[@LukaszLamza]

Chodziło mi raczej o to, że teraz, dzisiaj, można w laboratoriach całego świata do woli eksperymentować z drożdżami, czego nie można powiedzieć o Cannabis. Natomiast oczywiście już po utworzeniu nowego szczepu legislatorzy mogą próbować nadgonić i zakazać go, z jakiegoś sobie tylko wiadomego powodu.

[@sator666666]

A w co drugim ogródku w Polsce i dziko na polach rośnie sobie bieluń, którego nasiona są silną trucizną, i ta jest zupełnie legalna... Ale już lekarstwo w konopi jest nielegalne. Dlaczego? bo może komuś przy okazji sprawić przyjemność i ew. skłonić do bardziej abstrakcyjnego myślenia.

[@jacekswiech530]

Jęczmień, chmiel i drożdże? Przecież to przepis na piwo...

[@leszekostachowski549]

Hahaha.. Ochrona to może nie najstarszy zawód, ale chyba najstarszy interes. Ochrona twojej wiedzy, wierzeń, duchów, obyczajów, obaw, środków.. pod naszą pieczą zastępczą... Z dualizmu mechaniki kwantowej trudno powiedzieć co było pierwsze - zawód czy interes??? Dla buga świeczkę i dla duszków ogarek.. Jak nima ogarka, to i na świeczka nie będzie, a jak już to za i tak wszystko bulicie cuzamen i całkiem nie duchowo..

[@marekdyjor]

swoją drogą absurd tego ze nie można badać kannabinoidów bo konopie są zakazane. Ameryka dała światu same głupoty

[@rmbt]

Nie co końca się zgadzam, dała choćby Internet, dzięki któremu mogłeś to obejrzeć 🙂