Ewolucja polskich wyrazów (3500 r. p.n.e. do teraz) || Evolution of Polish words (3500 BCE to now)

[@kwemmboosheck7007]

Widziałem takiego mema z drejkiem, tylko zamiast drejka była babcia. I napis przy skrzywionej babci brzmiał "Speaking english because it's a global language" A przy tej uśmiechniętej "Komunikovat w sloveszczine preto kazdi sloven rozumuje slovenszczine"

[@user-qh1bc2zc2m]

Czy to jest po intersłowiańsku?

[@grot7x603]

@@user-qh1bc2zc2m takiego języka nam potrzeba :-)

[@dominikkowalski3499]

@@grot7x603 i jest mejusłowiański

[@kwemmboosheck7007]

@Tea Green protamu ty Sloven

[@pomidorek972]

@@pawelross1467 co XDD

[@olaffifty-four5587]

2:56 kiedy seba woła swojego kolegę

[@Pingijno]

kiedy mati se dojebal na silce i seba go widzi po roku

[@lebishka]

słowo wybrzmiało idealnie po tym, jak przeczytałam ten komentarz i dawno sie tak nie zaśmiałam xDD

[@zahariks6430]

dosłownie w podstawówce w klasie miałem i sebe, i matiego, i byli najlepszymi przyjaciółmi xD

[@somegirl558]

Mati&Seba: komedia romantyczna z elementami horroru

[@somegirl558]

@@zahariks6430 ...dlaczego to nie jest w ogóle dziwne....

[@lonewolf711_]

I watched a 12 minute video of the progression of words throughout the history of a foreign language I’ve never tried to learn and enjoyed every second

[@minjosof]

ALMALKFJDGH

[@somegirl558]

We are happy that you are happy. I'm gonna hug my cat now

[@minjosof]

@@somegirl558 kot

[@jakubhusak1624]

I am sorry, but this movie is so untrue… First you must know that this so called PIE has never existed and is a try (as a result of “science” staying behind I t) to devaluate slavic language roots in Every europan language (well, not Bask nor Finnic), so once again, I am very sorry you have been lain to you.

[@ВалераВалера-ж4ф]

hi Jakub, can i contact u? im researching on the influence of the slavic language on the rest of the so called pie, and i came to the same conclusion. thats very interesting information and id like to know what your source is

[@arturceberek555]

Bardzo fajny materiał. Brakuje takich. Myślę że dogadalibyśmy się z przodkami na spokojnie XD.

[@madmaninporsche911]

Nie wiem czy byś się dogadał, bo nie było wtedy jeszcze słów: wódka, piwo,chipsy Lays, dziwki, smartfon, kokaina, kaczyński. :) Piwo było w starożytnej Mezopotamii to może byś się jakoś dogadał z Sumerami....zwłaszcza po tym piwie :)

[@MrRdzen]

@@madmaninporsche911 ależ boomerski humor

[@krl1831]

Zależy z jakimi. Ale podstawowe słowa typu brat, siostra, syn, jabłko, woda, śnieg, mysz, brzoza, buk, stać, leżeć dałoby się zrozumieć nawet 2 tys. lat temu.

[@swarog3]

Arturie Ceberece, pъwьnь jesi, że doarzъumiäłъbisь się sъ pierdъky? A czьto wъ jichъ języcä zъnacziło rokъ? Oni mysliäli jinako i ichъ słowiesa imiäły inyję zъnaczenija

[@swarog3]

Nu i pierdъci Ti priszьłostь chątьnie wygadalibą

[@krl1831]

Znakomity filmik. To są te rzeczy, które kocham w językoznawstwie.

[@SogoNotDrunk]

Bardzo ciekawe materiał :) As a Russian who studying Polish this video is doubly interesting for me, thank you

[@craftah]

ciekawe = интересное ciekawy = интересный ciekawy material

[@SogoNotDrunk]

@@craftah спасибо :) Я начал изучать польский совсем недавно, посему не совсем привык еще к нему

[@epilepticatarave]

​@@craftah Interesujące Interesujący Interesujący materiał*

[@Андрій-е9ф]

@@epilepticatarave чому ти його виправив? nie jestem Polakiem, ale myślę, że "ciekawy" oznacza "интересный" po rosyjsku

[@Szylek]

Ancient Baltics: We are not going to change our language much Ancients Slavs:

[@GrzegorzusLudi]

Słowianie mieszkali koło Sarmatów ok. 100 p.n.e-400 n.e i Gotów ok. 150-400 n.e. :d Może przez to, bo słyszałem, że np. słowo "kupować" lub "miecz" (chyba xd) pochodzi od nich. :o

[@somegirl558]

Górale: a juści.

[@Thcgk]

@@GrzegorzusLudi za to słowo Włoch przyszło do nas od german, tyle że dopiero u nas nabrało znaczenia romanin żyjący na terenie dzisiejszych Włoch

[@GrzegorzusLudi]

@@Thcgk Właśnie słowa podobne do "Włoch" można znaleść wszędzie z kim graniczyli Germanie. :D Walijczycy, Włosi, Wołosi (dawne określenie Rumunów).

[@Thcgk]

@@GrzegorzusLudi ogólnie to na początku ten wlach czy coś oznaczało każdego sąsiada dla Niemców, każdego z kim graniczyli, potem znaczenie przeszło na to że to jest romanin żyjący byle gdzie ale romanin, potem przyszło do słowian, tyle że w różnych językach słowiańskich przybrało inne znaczenie, znaczenie romanina żyjącego w Rumunii przygarnęli słowianie ze wschodu znaczenie jako romanin żyjący na terenie współczesnych Włoch przyjęli słowianie z zachodu, na południu używane było w obydwu przypadkach to samo słowo, raz w tym znaczeniu raz w drugim

[@jeffenigma1373]

No i w końcu KZbin dał coś zajebistego do proponowanych, szacun za ten materiał.

[@tobiaszcar]

6:37 ty sie upieczesz w tym swetrze

[@xBazyliszek]

Nie rozumiem.

[@anton-xm5jy]

@@xBazyliszek wpisz sobie orzeł dostawa jaboli

[@theonewhoknocks1412]

No podstawówka no

[@KoKoS87]

@@xBazyliszek zaluj

[@eel8031]

XDDDDDDDDD

[@juliapodlejska8885]

Studiuję językoznawstwo angielskie, dlatego też filmik o języku polskim mnie tak zaciekawił. Świetny filmik!!

[@Litwinoo]

2:56 Mati to była kiedyś matka interesujące

[@amadeosendiulo2137]

mać

[@traudy]

Mati Speedurko?

[@byniu4559]

@@amadeosendiulo2137 maciora XDDDDDD

[@szymonjastrzebiec5294]

Mati to moj kolega

[@ChessADHD]

Oooo czoveq siema

[@minjosof]

Very cool! I speak French and it was interesting to watch how some of the words were kind of similar at the beginning (which makes sense because of the etymology of some of the words, but regardless, still neat)

[@marcins3984]

O kur.... :) mocny materiał !! Serio aż zrobiłem Wow trzym sie

[@epilepticatarave]

Się*

[@XanthusPictures]

Great video! Is the tonality in Proto-Slavic believed to have actually been that sing-songy, or were you exaggerating it for clarity?

[@xBazyliszek]

Yes, Proto-Slavic was actually tonal language, sometimes even I couldn't differ some tones and I pronounced them by the same way XD. But sometimes I exaggerated long vowels in PS. I don't know much about PS tonality, so this can be not fully true, but I tried to make it the most actual that I can.

[@Kuzyn]

@@xBazyliszek This Proto-Slavic sounds like Old Prussian pronounced by Lithuanians/Poles nowadays.

[@sigrunjokulrosrauardottir7507]

Is it tonality or just a pitch accent system though? To me Proto-Slavic melody sounds often A LOT like Swedish, and Swedish has pitch accent, not tones ;3

[@toslaw9615]

@@sigrunjokulrosrauardottir7507 PS had a tone system and toned differed depending on whether the syllabe is first in the word or not and whether the vowel is long or not.

[@przemysawnowak2673]

@@xBazyliszek dlatego np. Słowianom łatwiej jest uczyc się mandaryńskiego niz np. anglosasom lub innym germanom :P. jak byłem w Chinach to wyczytałem tam w żródłach i w rozmowach z ludzmi pewną teorię. Teoria ta dotyczyła przeszłości i jezyka praindoeuropejskiego w ogóle. Chodziło o czasy gdy wyodrębnili się z indoeuropejczyków Tocharczycy. Jezyki tocharskie Chinczycy uwazaja, ze najbardziej podobne do praindoeuropejskich gdyż na skutek izolacji najmniej się zmieniły w porównaniu do oryginału praindo. Reszta ewoluowała i zmieniała się duzo szybciej i powstały podziały najpierw na jezyki irańskie i zachodnie (od stepu pontyjskiego na zachód) oraz anatolijskie. Pozniej wszystkie te grupy zaczely sie dalej dzielić wraz z rozchodzeniem się poszczególnych plemion na wszystkie strony. Dlaczego w ogóle o tym piszę? Bo w Chinach spotkałem się z opinią, że praindoeuropejski był bardziej tonalny niż sie niektórym wydaje i jeszcze protosłowiańskie jego odmiany zachowały tą tonalność w dużej mierze. Kilka osób w Chinach nawet twierdziło (tak poza oficjalna wersją rozwoju kultur i cywilizacji), że cywilizowania Chin dokonali przybysze z zachodu i byli to albo jacys praindoeuropejczycy (jeszcze sprzed podziału wiec stało sie to przez 3000r.p.n.e.), albo Tocharowie (po 3000r.p.n.e.). Być może działo się to w rejonie obecnego od Erduosi/Baotou/Huhehaote po Xi'an dokąd przyszli najeżdzcy pasem stepów wykorzystując konie. Moglo się to stać nawet jeszcze wcześniej - patrz rude mumie z rejonu Ałtaju i kilku innych miejsc w obecnych Chinach. Język chiński, którym posługują się dziś najlepiej ludzie z grupy Han i populacje zamieszkujące okolice Pekinu (az do morza i na północ i południe od ujscia rzeki) znacznie rózni się od języków innych populacji regionu Chińskiego. Chiński jest zupełnie innym językiem w porównaniu do otaczajacych go narzecz mongolsko-tatarskich, mandzurskich/manchu, koreansko-japońskich, tunguskich czy tybetańskich itd. I wg mnie, nie da się jednoznacznie określić skąd się tam wział. Co jeśli jest spuścizną jakiejś kolonizacji praindoeuropejskiej/tocharskiej i powstał z wymieszania się jezyka najeżdzców z zachodu a jezykiem jakiegoś podbitego, lokalnego plemienia albo wytworzył się na skutek pokojowej współegzystencji? Znałem takich Chińczyków, któzy twierdzili, ze Han wcale nie pochodzą pierwotnie z rejonów dorzecz wielkich chińskich rzek tylko przyszli tam z zachodu podporządkowując sobie lokalną ludność ale jednocześnie nie są Oni ani mongolsko-tatarscy, ani tybetańscy. Kilka osób wręcz wskazywało na rejon identyczny z obecnie wskazywanym przez zachodnich naukowców obszarem istnienia kultur tocharskich. Czy zatem tonalność w języku może powstać poprzez konwergencję i przypadkową podobna ewolucję a pozniej tą tonalność jezyk moze zachować lub stracić tez na drodze ewolucji czy tez jest ona wynikiem pochodzenia (w dwóch niby zupełnie roznych jezykach) od wspolnego przodka lub dlugotrwalego sasiedztwa? Dlaczego chiński/mandaryński jest wciąż tonalny i dlaczego taki jest a języki indoeuropejskie tonalność zatraciły (tonalność jaką miał jeden z nich jeszcze na etapie, jak piszesz, bycia jezykiem prasłowiańskim)? Piszę do Ciebie po polsku bo chyba jesteś Polakiem :).

[@Robert74b]

Genialne. Bardzo dziękuję za trud włożony w przygotowanie tego materiału 😊

[@jakubolszewski8284]

Fajnie, że na polskim yt też się pojawił tego typu film hahae.

[@Bakeerman]

Ja bardzo chętnie oglądnałbym kolejny odcinek, trochę barkuje mi jakichś zwrotów albo wyrażeń. I tak naprawdę szanuję za pracę bo nawet nie wiedziałbym gdzie tego szukać xD

[@xBazyliszek]

Planuję zrobić film z krótkim tekstem ;)

[@madmaninporsche911]

Super filmik, oby więcej takich. Bardzo ciekawy!

[@filopuk]

Wspaniała robota, bardzo podobała mi się wymowa :D

[@RzucajacaWazonami]

Oszalałam. Co za wspaniały materiał!

[@AleXGamer1999Official]

Bardzo dobry materiał! A zarazem pożyteczny! Kiedyś czegoś takiego właśnie szukałem - ewolucji języka polskiego na przestrzeni wieków wraz z wymową i porównaniem/zestawieniem tego ze starszymi lub nowszymi formami określonego wyrazu. Przyznam, że sam się tym tematem mocno interesuję, bo mam jakiegoś bzika na punkcie języków słowiańskich i tego, jak się rozwijały poszczególne z nich. Oczywiście, nie tylko języki słowiańskie, gdyż do rodziny języków indoeuropejskich zaliczają się języki romańskie, germańskie, czy nawet język hindi, który jest do dziś używany w dalekich Indiach i niektórych innych krajach azjatyckich. Także... Kciuk w górę za materiał. 👍 Pozdrawiam. :)

[@xBazyliszek]

No niestety, ja też takiego bzika złapałem XD

[@annaurban743]

Kapitalna robota! Świetna wymowa!

[@KarmaDorje25]

OD dawna szukałem takiego filmiku😎

[@domrogg4362]

Excellent! 👍

[@tatotatowy]

zajebista zajawka która podzielam. dziekuje:)

[@bazyl_ia6425]

Ale superowe zestawienie! Więcej takich z polskim poproszę 🧡

[@xBazyliszek]

Pracuję powoli nad filmami z ewolucją polskiego pokazaną na całych tekstach

[@Defragmentyka004]

Świetny film!

[@lpretsbom]

Bardzo fajne. Życzę powodzenia na YouTubie!

[@marekszpura3487]

Świetny materiał.

[@hamilkarbarkas800]

Dziękuje pięknie !

[@alicjagrudzinska8622]

Świetny materiał. Dziękuję

[@epilepticatarave]

Skąd masz informacje na temat języka pra zachodnio słowiańskiego?

[@Istoria-Movy]

To całkowicie niesamowite!!!!! to właśnie zamierzałem zrobić dla mojego ojczystego języka, ukraińskiego, też.

[@ashfoxua]

Так, давно хотів запропонувати вам зробити подібне відео. Можу допомогти зі складанням ланцюжків змін слів.

[@Istoria-Movy]

@@ashfoxua так, можна зробити

[@mateuszfitkowski8258]

genialne i bardzo ciekawe

[@dscmtr686]

Bardzo ciekawe!

[@szymonbaranowski8184]

jabłko jest powiązane z obłością i obłokiem gruszka z kruchością, śliwka śliskością śliną, wiśnia ze zwisaniem, jarzębina z jarością, orzech z orością twardością więc albo te słowa są starsze i dały życie przymiotnikom albo przymiotniki zmodyfikowały stare rdzenie IE by nabrały sensu w każdym przypadku był jakiś etap logicznego konstruowania języka na bazie rdzeniow w logiczny sposób

[@xBazyliszek]

"Jabłko" nie może być powiązane z obłością, bo jego "długie a" sięga czasów dialektalnego PIE i od PIE było "jabłkiem", śliwa pochodzi od PIE sleyH- oznaczającego "niebieskawy", "wiśnia" już od PIE była rośliną (dawniej jemiołą), bo w wielu językach IE zachowały się jej kognaty o bardzo podobnych znaczeniach, "jarzębina" wg Wiktionary pochodzi od dawnej nazwy kuropatwy, a "orzech" też ma kognaty o tym samym znaczeniu m.in. w łotewskim i albańskim. Tylko co do gruszki się zgadza, że jej nazwa pochodzi od kruchości.

[@Krvzek]

Ja tak mówił w dzieciństwie inaczej wszystko mówiłem wiec z przodkami się bym dogadał xD

[@xBazyliszek]

XD

[@annaowczarzak8151]

Fantastyczne to!!!🙏🙏🙏👍

[@ventor11111]

Super wideo 👍

[@bertone122]

Brakuje mi najbardziej popularnego słowa w polskim języku :D słowa bez którego niektórzy ludzie przestaliby w ogóle mówić, ciekaw jestem jaka jest jego geneza

[@xBazyliszek]

To całkiem ciekawe pytanie XD I odpowiedź jeszcze ciekawsza. Otóż kiedyś uważano, że pochodzi ono od łacińskiego słowa "curvus" oznaczającego "krzywy" obecnie jednak skłania się ku pochodzeniu od prawsłowiańskiego "*kury", co poświadczają też inne języki słowiańskie. Dalej już znowu jest parę hipotez. Jedna mówi, że pochodzi to słowo od prasłowiańskiego słowa "*kurъ" oznaczającego koguta. Myślę, że za tą hipotezą może przemawiać fakt, że eufemizmy tego słowa to "kurka" lub "kurczę". Inni twierdzą zaś, że pochodzi to od praindoeuropejskiego "*kéh₂ros" o podobnym znaczeniu, a tym samym nasze polskie słowo byłoby spokrewnione z angielskim "whore", łacińskim "cārus" czy łotewskim "kārs". Jest jeszcze parę innych hipotez, które można znaleźć na polskim wikisłowniku pod odpowiednim hasłem.

[@profetasreset5561]

Kur war mać to starosłowiańskie błogosławieństwo. KURze war-strzeż macież ojczyznę .

[@mateuszwiacek6976]

@@xBazyliszek jako ciekawostkę mogę podać, że w saknskrycie istnieje czasownik yabati :). Ma dokładnie to samo znaczenie co po polsku i w innych językach słowiańskich.

[@janjohnny4945]

@@mateuszwiacek6976 jest filmik dot. liczebników w sanskrycie. Uderzajace podobieństwo do słowiańskich języków.

[@sigrunjokulrosrauardottir7507]

@@janjohnny4945 pewnie częściowo dlatego, że zarówno języki słowiańskie jak i indyjskie należą do tzw. grupy satem, a np. romańskie i germańskie do kentum i są trochę różne od tych pierwszych :) i to chyba nawet nie tylko jeśli chodzi o liczebniki, aczkolwiek głowy nie dam bo dość dawno o tym czytałam.

[@hadeswhite]

zajebisty materiał

[@xBazyliszek]

Miło mi bardzo, dużo nad nim pracowałem :)

[@tomaszbogucki1582]

Ciekawy materiał

[@lawlight-org]

dobreee, jestes kokseeeeeeem B)

[@Jamraj]

2:56 maati sieema

[@arthazor3445]

Brakuje mi tu kilku słów z elementami "prz" i "psz", np pszenica czy przejście. Jest ich bardzo dużo i bardzo mnie ciekawi skąd się wzięło i jak ewoluowały te elementy w naszym języku skoro nie występują w większości języków z rodziny słowiańskich :)

[@UthruilSlawson]

Chodzi Ci dlaczego "prz" i "psz" brzmią tak samo?

[@xBazyliszek]

Jeśli chodzi o "prze-" to jego ewolucja od prasłowiańskiego wygląda mniej więcej tak: "per-" > "pre-" > "pr'e" > "prze-" Na początku w zachodniosłowiańskich dialektach grupa "-er-" w niektórych sytuacjach przeszła w "-re-", potem "r" przed "i" i "e" zostało zmiękczone, a potem przeszło w staropolskim w coś podobnego w wymowie do "rż", a potem w nowożytności do naszego "rz". Słowo "pszenica" pochodzi po prostu od prasłowiańskiego "pьšenica". Na razie nie chce mi się sprawdzać innych słów z tymi zbitkami, to chyba bardziej złożony temat, ale nie wykluczone, że kiedyś zabiorę się za tego rodzaju film. Nie mówię ani "nie", ani "tak".

[@arthazor3445]

@@xBazyliszek Chodzi mi o fakt, że mamy tyle wyrazów z sylabami "prze i "psze", że sąsiedzi ze wschodu zwykli nazywać nas "przczeki" ;)

[@beddccom]

@@arthazor3445 ogólnie chyba dla nie mówiących po polsku nasz język bardzo szeleści :)

[@gie19801]

Dobra robota

[@smokyv14]

o kurde, szukałem wiele razy tego typu filmiku ale nie potrafiłem określić jak wpisać jego tytuł w wyszukiwarce, wychodzi na to że dałoby radę dogadać się z Polakami z XVII wieku

[@xBazyliszek]

Na spokojnie, jeśli by mówić wyraźnie, język trochę się zmienił, ale średniopolski byłby dla nas wciąż bez problemu zrozumiały.

[@primaverainverno214]

old polish: **^^s^^^y***n^^** modern polish: syn

[@bartoszdymarski6482]

Fajnie się słucha w kontekście rosyjskiego i bułgarskiego.

[@kartonkartonski]

więcej więcej takich!!

[@xBazyliszek]

Będą jeszcze na pewno, już się powoli szykują :)

[@xBazyliszek]

@Mateusz Pawlik W przeciwieństwie do podanych przez Ciebie przykładów, wymowa "japko" jest uznawana za poprawną.

[@xBazyliszek]

@Mateusz Pawlik Przez te właśnie zmiany język stale się zmienia. Zauważ chociażby jak np. praindoeuropejskie "mehter" uprościło się do staropolskiego "mać". Te zmiany się stają potem trwałe i język powoli się zmienia. Rzecz normalna ;)

[@Astramiz]

6:25 wkradł się jeleń do gęsi :D

[@lvghllgr8181]

english: six polish: twix

[@Dziki_z_Lasu]

Even worse six - sześć - sheh-sh-sch :P

[@lordkriot]

@@Dziki_z_Lasu в русском тоже "шесть"

[@wojsport]

Świetne to.

[@igorjeczen3584]

Świetne!

[@tomaszstefaniuk9449]

1sza klasa!

[@randomisedrandomness]

11:50 kiedy ktoś budzi cię skacowanego z rana

[@Marco-us6uo]

Nie spodziewałem się że matka to będzie mać i maciora

[@henrykkwinto4324]

Do dzisiaj się ostało: "Kurwa twoja mać"

[@bartomiejjankowski4100]

ale matiego juz tak

[@marysia5365]

Kiedy ktoś w końcu opublikuje jakiś dłuższy, zrekonstruowany tekst po staropolsku albo zachodnioslowiańsku?

[@xBazyliszek]

Nie wiem, jeśli chodzi o staropolski, to ludzie zbytnio się jego rekonstrukcją nie zajmują (a przynajmniej nic o tym nie słyszałem) i opieramy się tylko na nielicznych średniowiecznych tekstach. A jeśli chodzi o "wspólny zachodniosłowiański" to bardzo luźna hipoteza i taki język mógł równie dobrzenie istnieć.

[@marysia5365]

@@xBazyliszek W przypadku języka Pra-Indo-Europejskiego nie ma żadnych tekstów a dało się coś odtworzyć wyłącznie z porównywania jego "potomków". W przypadku staropolskiego i wschodniosłowiańskiego mamy masę tekstów zarówno ich poprzednika (staro-słowiański) jak i następców (nowożytny polski, czeski i slowacki) - już samo to wystarczy by łatwo zrekonstruować jakąś formę pośrednią między tymi dwoma dobrze znanymi, a jak mamy jeszcze pare oryginalnych tekstów po staropolsku to już w ogóle pikuś dla rekonstrukcjonistów. Chęci - to jedyne czego brakuje.

[@xBazyliszek]

@@marysia5365 Też uważam, że da się spokojnie w bardzo dużym stopniu te języki zrekonstruować, tylko ludziom się właśnie po prostu nie chce!

[@kronislawbomorowski]

Polecam poczytać trochę o międzysłowianskim. Fajna inicjatywa

[@amjan]

@@kronislawbomorowski Najlepiej od razu go posłuchać na YouTubie - są filmiki, m.in. bardzo fajny Ecolinguista. Jest też grupa na FB, gdzie ludzie piszą po międzysłowiańsku.

[@goscgosc6594]

Córa, cora (w językach południowosłowiańskich: dziewczyna) pochodzi raczej od starogreckiego wyrazu KORE (również: dziewczyna, córka).

[@adreq3.05]

Gramatyka historyczna pełną gębą 😃Tego na studiach nie było.

[@RagnarT13]

Polecam ogarnąć gramatykę prasłowiaństwa w głagolicy jaka pierwotnie była 1500 lat temu i jak tamtejsi się wypowiadali i jakie istniały litery "na tamte czasy", przekładając "na obecne".

[@xBazyliszek]

Tak, ciekawy temat, ale w tym filmie byłoby to zupełnie niepotrzebne.

[@RagnarT13]

@@xBazyliszek rozumiem, mimo to fajnie by było się dowiedzieć o gramatyce pisania w tamtym stylu, na obecny jak by to wyglądało. Zaznaczę, że głagolica jest starsza od znanej nam cyrylicy o 300 lat, która przeszła kilka modyfikacji w biegiem lat, a oficjalnie odmian cyrylicy mamy 9 lub więcej (bułgarski, serbski, macedoński, białoruski, ukraiński, rosyjski, kazachski, mongolski, kirgijski i inne). Myślę, że rozświetli to umysły Polaków i Słowian z innych krajów.

[@xBazyliszek]

@@RagnarT13 W moim drugim filmie pojaeia się cyrylica i głagolica ;)

[@keirysuje]

SZCZERZE TO JEST BARDZO RELAKSUJĄCE XD

[@xBazyliszek]

Miło mi :P

[@SeverusSBR]

Tym ciekawsze że jestem rekonstruktorem, jak będzie dobrze to wukorzystam cenne info z tego filmiku

[@xBazyliszek]

Miło mi bardzo, ale ten film umieściłem raczej jako ciekawostkę niż wartość naukową. Dla takich rzeczy polecam raczej Wikisłownik.

[@SeverusSBR]

@@xBazyliszek ok dzięki

[@misabel8719]

Hej, wyrazy uznania za ciekawy i pracochłonny materiał! Mam 2 drobne uwagi w odniesieniu do zapisu fonetycznego i do wymowy w nagraniu (wybacz jeśli ktoś już o tym komentował): 1) W wyrazach z języka współczesnego na samogłoskach poprzedzających spółgłoski nosowe (jeden, osiem, żona, dom itp.) zaznaczone jest unosowienie: [ˈjɛdɛ̃n] zamiast [ˈjɛdɛn] itd. Nie ma tego w wariantach średniopolskich, pomimo jednakowej realizacji fonetycznej przedstawionej w nagraniu. Ja osobiście nijak w tym miejscu nazalizacji nie słyszę, nie mogę też znaleźć źródeł potwierdzających że takowa zachodzi. Jak rozumiem, przykłady podajesz za polskim wikisłownikiem (w jego angielskiej wersji tego nie ma) ale jeżeli to rzeczywiście prawidłowe to bardzo chciałxbym się o tym więcej dowiedzieć 😉 2) W wyrazach jeden, siedem, osiem, dziewięć, dziesięć, serce "e" w drugiej sylabie wymawiasz lekko pochylone, coś bliższego [e̞] lub [ɛ̝] niż [ɛ] Pozdrawiam

[@xBazyliszek]

Co do uwagi 1), to do takiej rozbieżności mam dwa wytłumaczenia: - pierwsze - głupsze: Polakowi przyzwyczajonemu do nosowej wymowy w tych miejscach trudno jest to zmienić - drugie - mądrzejsze: dla wyrazów ze wszystkich stadiów przed Modern Polish transkrypcję fonetyczną zapisałem w ukośnikach, co oznacza, że jest to transkrypcja fonemiczna, czyli mniej szczegółowa, a co za tym idzie, /ɛ/ w ukośnikach mogło oznaczać różne podobne głoski, np. chociażby /ɛ̃/; dopiero zapis w nawiasach kwadratowych to dokładny zapis fonetyczny i bardziej restrykcyjny. I tak, ja faktycznie słyszę te samogłoski przed spółgłoskami nosowymi jako także nosowe. Co do 2), to nie wiem, czemu wcześniej tego nie słyszałem, że tak wymówiłem, to po prostu moje niedopatrzenie, uproszczona wymowa na szybko. A jeśli chodzi o źródło zapisu dla Modern Polish, to pomieszałem właściwie polski Wikisłownik i angielski Wiktionary, choć teraz w obydwu zapisach widzę mankamenty, więc bardzo możliwe, że nagram kiedyś poprawioną wersję tego. Dziękuję za ważne uwagi i powodzenia

[@merynos-qx6fk]

Prabałtosłowiański brzmi zadziwiająco podobnie do współczesnego litewskiego. Do którego jest bardziej podobny niż do wczesnego słowiańskiego. Co sprawiło, że nastąpiła tak duża i szybka zmiana przy przejściu od PBS do PS?

[@davidlurhfan2005]

Can you please do Evolution of English language? From Proto Indo European to Modern English? Don’t forget Old English and Middle english.

[@user-qh1bc2zc2m]

Już wiem skąd się wzięła "mać" w 'kurwa' 😂

[@dyplex9]

Tylko czemu akurat takie połączenie?🤔

[@user-qh1bc2zc2m]

@@dyplex9 domyśl się 😳

[@libatonvhs]

@@dyplex9 no bo to było kiedyś „k**** TWOJA mać”

[@dyplex9]

@@libatonvhs Teraz to ma sens w sumie

[@iseeyou3129]

"kurwa matka dej mnie obiodu"

[@magdalenaszulc8997]

Ciekawe, ciekawe

[@jakubolszewski8284]

A w sumie masz coś do poczytania o tym? Bo sam (chociaż nie szukałem jakoś głęboko xD) nie znalazłem informacji o realizacji jeru tylnego jako /ɯ/, a ma to sens, w sumie dawno temu czytałem, że to było realizowane podobnie do y, a niezaokrąglone /u/ dla naszego ucha tak może brzmieć xD. Sam się przyzwyczaiłem do realizacji jako krótkie /u/. I w sumie skąd się nam wzięło to retrofleksyjne s jako sz? Skoro nawet mieliśmy wcześniej to bardziej standardowe, w końcu spotykane np. w bliskim nam Czeskim /ʃ/. To przez rosyjski? Ogólnei w idealnym świecie dla każdego języka istniało by opracowanie całej historii fonetyki i fonologii od jego przodków do teraźniejszości z opisem xD.

[@jakubolszewski8284]

I sumie skąd dane na to, że pochylone o to było /ʊ/? Jest to aż dziwne, nie tylko przez tradycyjnie przyjęte /o/, ale też porównując do innych języków, czy dialektów o których mówimy, że pochylone o się ostało xD.

[@jakubolszewski8284]

No i jeszcze dziwi mnie, że brat nie miał długiego a i jak tak teraz patrzę na wiktionary, to chyba tylko połabski mógł tam mieć kiedyś długie a, ale nie wiem hahae.

[@jakubolszewski8284]

@Bartosz Wojciechowski Z drugiej strony taka dedukcja doprowadziła do odtworzenia [ɪ] w klasycznej Łacinie, a już sam Cyceron pisał, że ludzie spoza miasta wymawiają tam mocno słyszalne e, więc to prędzej było [e] w klasycznej Łacinie, a w sumie nadal nie klasycznej, a spoza miasta. Z drugiej strony tutaj ma to sens, za to nadal dziwię się realizacji ó jako [ʊ], przynajmniej jako długo istniejący standard, a nie krótki okres kiedy przeszło w [u]. W końcu nie jest to pozostałość po superkrótkiej samogłosce, a w bułgarskim z tego co wiem, są tak realizowane pozostałości po jerach, więc po krótkich samogłoskach.

[@jakubolszewski8284]

@Bartosz Wojciechowski Nie no w zasadzie preskryptywizm to pierwsze co powstaje i w starożytności to pewnie wszyscy w jakimś stopniu byli preskryptywistami xD. Ale Łacina klasyczna to właśnie taki (bardziej w czasach poklasycznych) sztuczny język, mocno na preksryptywizmie oparty, a samą klasyczną opieramy na pracach Cycerona i Cezara, wiec to co obaj pisali trzeba wręcz wziąć pod uwagę xD.

[@xBazyliszek]

> "nie znalazłem informacji o realizacji jeru tylnego jako /ɯ/" Tę informację znalazłem po prostu na polskim artykule o języku prasłowiańskim na Wikipedii > "I w sumie skąd się nam wzięło to retrofleksyjne s jako sz?" Ja myślę, że to po prostu dla większego odróżnienia od , ale to tylko moja hipoteza. > "I sumie skąd dane na to, że pochylone o to było /ʊ/? Jest to aż dziwne, nie tylko przez tradycyjnie przyjęte /o/, ale też porównując do innych języków, czy dialektów o których mówimy, że pochylone o się ostało xD." W tej kwestii akurat zastosowałem to, gdyż użyłem formy średniopolskiego raczej z XVII-XVIII w.m gdzie samogłoski pochylone były już mocno pochylone. A w żadnych źródłach nie znalazłem oznaczenia /o/, a jedynie " zbliżone wymową do " > "No i jeszcze dziwi mnie, że brat nie miał długiego a i jak tak teraz patrzę na wiktionary, to chyba tylko połabski mógł tam mieć kiedyś długie a, ale nie wiem hahae." A w tym wypadku to chyba akurat mój błąd XD dziękuję za zwrócenie uwagi. Spróbuję znaleźć o tym jakieś źródła. Jak nazbiera się więcej takich błędów, to zrobię może "erratę" do filmu.

[@vampir1451]

11:23 as in modern russian

[@wrenchwd9064]

2:56 mati, dej ino łobiadu

[@Hasio-Maszkietnik]

2:08 Weston

[@krzysztofkrzysztof577]

Jestem ciekaw skąd wiemy jak się te słowa pisalo i wymawiało 5 tys lat temu ?

[@poisoned_soju1216]

Dzięki rekonstrukcji.

[@krzysztofkrzysztof577]

@@poisoned_soju1216 rekonstrukcji czego, jestem w stanie po części zrozumieć ewolucje pisowni , ale fonetyka ? Nie twierdze ze przypuszczenia na ten temat są nieprawidłowe ale to wciąż tylko zgadywanka, przecież te słowa mogło się wymawiać zupełnie inaczej. Rozumiem temat ale nie akceptuje jak ktoś mówi ze na pewno tak było i ze te słowo na pewno pochodzi od tego. Równie dobrze mogę wysnuć inna teori na ten temat i wmawiać wszystkim ze mam racje.

[@alakian1432]

@@krzysztofkrzysztof577 Reknstrukcji języka dokonuje się za pomocą metody porównawczej. Na podstawie regularnych zmian fonetycznych jakie zaszły w różnych językach indo-europejskich można z dużą dokładnością zrekonstruować fonologię języków od którch wywodzą się poszczególne gałęzie języków indo-europejskich, także pierwotny język ojczysty wszystkich indo-europejczyków tj. Proto-Indo-Europejski.

[@krzysztofkrzysztof577]

@@alakian1432 dzieki muszę chyba zgłębić temat.

[@xBazyliszek]

Tak, wszystko co tu podałem, jest oparte na metodzie porównawczej. Teoria o języku praindoeuropejskim ma taką przewagę, że jest oparta na dziesiątkach lat badań bardzo wielu lingwistów.

[@jakubklusek5816]

Długość wymowy długich samogłosek jest tu chyba trochę przesadzona. Za bardzo nie znam się na dawnych językach, ale znam czeski, który zachował iloczas i Czesi aż tak nie przeciągają długich samogłosek.

[@xBazyliszek]

Być może że tak, ale ja nie jestem przyzwyczajony to długich samogłosek, a chciałem zwrócić na nie uwagę.

[@warmazaim]

W żadnym języku w którym istnieje iloczas; w czeskim czy niemieckim, samogłoski długie nie są tak mocno przedłużane. Ich wymowa zazwyczaj trwa półtora tego co samogłoska krótka.

[@jakubklusek5816]

@@warmazaim W estońskim podobno są samogłoski krótkie, długie i superdługie, ale to chyba światowy unikat.

[@warmazaim]

@@jakubklusek5816 W prasłowiańskim też były 3 długości samogłosek: półkrótkie, krótkie i długie. To sytuacja niezwykle rzadka w językach.

[@Terrus_38]

Piękne, też (raczej też) jestem lingwofilem.

[@Vininn126]

I see you are using /r̝̊/ and /r̝/ for Middle Polish, are you basing it on early Middle Polish? As far as I can tell it de-rhotacized very early in the period. Also why did you pick 1800 as the cutoff point, did you debate any other years?

[@dyplex9]

12:11 Jakie ki?

[@xBazyliszek]

Obecnie używane właściwie raczej tylko w powiedzeniach jak "po kiego grzyba/czorta".

[@dyplex9]

@@xBazyliszek To chyba powinno być „kto” w modern polish

[@xBazyliszek]

@@dyplex9 No i jest też przecież, wcześniej.

[@dyplex9]

@@xBazyliszek A no tak, nie widziałem

[@chudy_to_ja8900]

Czemu to mi się wyświetla na głównej XD

[@xBazyliszek]

One word: algorytm ta ta ta

[@Darrrek74]

Great. I always wandered why in bulgarian „I” is „Az” whereas in other slavic languages is „Ja” and now know

[@xBazyliszek]

Yes, only in Bulgarian remained this form.

[@Gorilatar]

Slovenians say "jaz".

[@kittenmeowie7993]

Proto-Slavic words sound the coolest of them

[@citychris3215]

Jeśli mamy jakieś pytania o ewolucji języka polskiego, czy jest e-mail, pod którym możemy się z tobą skontaktować?

[@xBazyliszek]

Można do mnie pisać na [e-mail] (tylko napiszcie, ze jesteście z yt czy coś). Ale ja nie znam się za bardzo na lingwistyce, interesuję się nią raczej hobbistycznie, tworząc ten film używałem jedynie danych z wikipedii i wikisłownika.

[@claudiochanganaqui2048]

Now do one about,from Proto-Baltic(PB or PBL...)& Old Lithuanian to modern Lithuanian,Latgalian & Latvian!

[@prosze_ocen_moj_trak]

Czy mogę dowiedzieć o źródłach gdzie mogę znaleźć więcej takich wyrazów?

[@xBazyliszek]

Ja korzystałem z en.wiktionary.org/wiki i tę stronę polecam. Wyszukujesz np. jakoś współczesne polskie słowo i w sekcji Etymology są podane dawne formy. Klikając w różnych "przodków" i "potomków" można poznajdywać dużo takich ścieżek, ogólnie fajna zabawa.

[@prosze_ocen_moj_trak]

@@xBazyliszek Dzięki, wielkie tego właśnie szukałem. Próbuję zrobić projekt który będzie automatycznie wyszukiwał słowa ze strony i pisal całe zdania. Jeśli się uda to ci podeślę, bo może ci się przydać :)

[@bukwiarz1]

Gdzie znalazłeś te słowa? Myślałem,że nic nie zostało po starym Polskim.

[@xBazyliszek]

Pierwsze staropolskie teksty są już z XIV w. A czerpałem je z Wiktionary jak i starsze - te były rekonstruowane drogą lingwistyki porównawczej.

[@Cora_PL]

01:23 sheeeesh Przepraszam musiałam.

[@xBazyliszek]

XDD

[@e_e846]

A skąd wy to wiecie jak 5000 lat temu wymawiano?

[@liwiamieszczak9981]

1:22 shessh

[@muncherofpizza]

All of a sudden it makes way more sense why ukrainian for 4 is чотири (czotyry). Idk why it never occurred to me that it might be related to quatro in some way.

[@netsong2239]

Does anybody know of videos in English which would go more in depth in the specific sound changes and grammatical evolution in Slavic languages? (or any other languages) I like videos like that (I especially like watching them while washing the dishes) but in English I can only find ones which focus on Germanic languages.

[@ryszardmatuszewski4419]

abc, jest akcja w całej Polsce, wzmacniamy więzi-korzenie rodzinne, posadź drzewo mamie tacie siostrze cioci przodkom przyjacielowi dziewczynie dzieciom itd, NADAJ TEMU DRZWU ICH IMIĘ, podaj dalej, posadź

[@tunguska8170]

Nawet podobnie brzmią te słowa, więc możemy cofać się w czasie na spokojnie.

[@xBazyliszek]

Same słowa może tak, ale sam język niekoniecznie. Już jak Polacy czytają teksty staropolskie sprzed XV w., to sprawiają im one sporą trudność. Późny prasłowiański jeszcze może być jako tako zrozumiały? A dawniejsze? - już nie do zrozumienia. Podobna sprawa jest ukazana w tym filmie: kzbin.info/www/bejne/eoq8oYecrZaYr5o Początkowo Włosi kompletnie nie rozumieją gościa, choć mówi językiem podobnym do ich, jak do polskiego prasłowiański. Dopiero kiedy orientują się, że mówi dawną formą ich języka, zaczynają wyłapywać pewne słowa i powoli rozumieć, co mówi. Myślę, że podobnie by było z prasłowiańskim i współczesnymi językami słowiańskimi.

[@marcins3984]

Leci sub

[@hubkulik]

Na jakiej podstawie wiemy jaka była wymowa np 2000 lat p.n.e.?

[@voxev7929]

Podpinam się pod pytanie.

[@polonianova]

Rekonstrukcja, poczytaj sobie pod hasłami język praindoeuropejski, czy prasłowiański

[@aniaanyanianyaaaaaaaaaaaaa]

Możesz zrobić materiał o językach bałtyckich?

[@xBazyliszek]

Jeszcze nie wiem co, ale na pewno chętnie coś kiedyś z nimi zrobię.

[@masnyzur724]

1:22 mówili sheesh zanim to było modne

[@MBBMTV]

xDDD też to zauważyłem ;)

[@janjohnny4945]

Protoslavic i późniejsze wersje do średniowiecza brzmią jak czeski. Przed protoslavic brakuje jeszcze jednego ogniwa pośredniego jest często duzy przeskok,ale wiadomo dawne czasy.

[@xBazyliszek]

Tak, bo język polski jest bardzo podobny do czeskiego, gdyż są blisko spokrewnione. Zaś prasłowiański przedstawiony w tym filmie to późny prasłowiański. Niestety nie udało mi się znaleźć słów z wczesnego prawsłowiańskiego. Możliwe jednak, że zrobię kiedyś film z ewolucją polskiego, w którym pojawi się właśnie rekonstrukcja tego języka.

[@nextrimus_9618]

При том общий западнославянский по звучанию очень похож на современный русский

[@xBazyliszek]

@@nextrimus_9618 Yes, all archaic Slavic languages are more understandable for all Slavs.

[@300lvke]

Tak tbh to ciekawe

[@majstter7420]

Słowa żona i mąż prawdopodobnie oznaczały kiedyś kobietę i mężczyznę. Bo takie same oznaczenie mają słowa žena i muž w języku słowackim czy czeskim i inne słowa w językach indoeuropejskich tego pochodzenia. Chociaż też mogę powiedzieć, że to je moja žena (lepiej ale manželka) w znaczeniu żona, ale jak powiem - bol som s jednou ženou, to znaczy że byłem z jedną kobietą a nie z moją żoną.

[@yourmuse4461]

Co się stało z "językiem" na samym początku???👁️👄👁️

[@xBazyliszek]

Laryngał (czyli te dziwne "h z cyferką") zanikł, "g" uległo zmiękczeniu do "ź", a sylabiczne "n" przeszło w "in".

[@szymonbaranowski8184]

isn't green gyelhu not similar with gelb so yellow in german and polish grzyb= mushroom somehow sounds similar or jalne yellow in latin