Gorące mózgi - Skąd dżuma? - Krytyczne ławice rybek | Czytamy naturę

W 132. odcinku "Czytamy naturę" opowiadam o:
1) 01:03 prawdziwej temperaturze mózgu ludzkiego;
2) 06:51 pochodzeniu dżumy;
3) 14:51 kontrolowaniu poziomu paniki u rybek;
Źródła:
1) Rzechorzek, N. M., Thrippleton, M. J., Chappell, F. M., Mair, G., Ercole, A., Cabeleira, M., ... & O’Neill, J. S. (2022). A daily temperature rhythm in the human brain predicts survival after brain injury. Brain. www.repository.cam.ac.uk/hand...
2) Spyrou, M. A., Musralina, L., Gnecchi Ruscone, G. A., Kocher, A., Borbone, P. G., Khartanovich, V. I., ... & Krause, J. (2022). The source of the Black Death in fourteenth-century central Eurasia. Nature, 1-7; www.nature.com/articles/s4158...
3) Poel, W., Daniels, B. C., Sosna, M. M., Twomey, C. R., Leblanc, S. P., Couzin, I. D., & Romanczuk, P. (2021). Subcritical escape waves in schooling fish. arXiv preprint arXiv:2108.05537. www.science.org/doi/10.1126/s...
Materiał powstał dzięki dofinansowaniu ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim.

[@Koala2.5]

Matko Bosko, kto to widział aż do września przerwa. No cóż, słonecznych wakacji i czekamy.

[@osobliwoscc]

Matko Boska Ewolucyjna 😉

[@lubomirpetrowpahuta]

Okazja by przypomnieć poprzednie odcinki lub nadgonić pominięte. ;)

[@jankos4910]

@@osobliwoscc co ty poganinie bredzisz 😂

[@marciu11]

Dzięki wielkie za kolejny sezon. Miłego lata i czekam już z utęsknieniem na kolejny sezon :)

[@667nowylepszyszatan]

czayna śmieyć- nazwa wymyślona na złość autorowi. Materiał super. Polecam

[@YoursInThirst]

Łukaszu, jak zwykle pięknie opowiedziane. Dziękuję

[@januszpietras2739]

Dziękuję, czekamy.

[@iwanowicz44]

Dziękujemy.

[@ppkbtb]

A co to znaczy ZDROWY człowiek ? Podobno takich nie ma. Są tylko niezdiagnozowani... ;)

[@andrzejkaleta3985]

Dzięki, trzeba uświadamiać

[@wiktormyers8324]

Bardzo dziękuję za zwrócenie uwagi na zbieżność rybki a obecna sytuacja

[@pablopicasso6173]

Pana film przypomniał mi dlaczego na co dzień mam wyłączone autoodtwarzanie. Wytrzymałem 8 minut. Dawno nic nie wkurwiło tak mojej inteligencji.

[@panikrystyna1]

Dziękuję, pozdrawiam, do usłyszenia.

[@marcinwierszycki2784]

Dziękuję za cały kolejny sezon i z niecierpliwością czekam na następny :)

[@angelinawa9610]

Dziękuję , życzę udanych wakacji i z niecierpliwością czekam na wrzesień.

[@jarosawjarzynski4316]

Ten punkt krytyczny piasków i ogólnie gruntów ma swoją dokładną nazwę: Kąt tarcia wewnętrznego. Bada się go labolatoryjnie, szczególnie dla potrzeb budownictwa.

[@marekchudy8893]

Dziękuję I pozdrawiam

[@cino893]

Oglądam od dłuższego czasu i dopiero teraz sobie zdałem sprawę żeby polubić dla zwiększenia zasięgów takich ciekawych materiałów 🙂

[@artkop3646]

Szkoda, ze bedzie przerwa w programie, ogladam od momentu gdy tylko na kanal natrafilem, pozdrawiam i bede teskinil za poniedzialkami☺️

[@michalekut93]

Panie Łukaszu,dziękuję za ten odcinek.Swoja droga i tej "ławicy ludzkiej",o której mowa była tutaj,z tego co wiem totaki negatywny przekaz w mediach,który moim zdaniem ma w głównej mierze wpływ na panike wśród naszej ławicy,będzie jeszcze taki zaostrzony przez jeszcze jakieś pół roku.od 2023 trochę może panika opadnie

[@x64Joxer]

Dzięki

[@klemensgak6270]

Dziękuję za materiał! :)

[@martynan716]

Prosimy o więcej artykułów dotyczących diety i odżywiania.

[@wojciechkucharski5493]

Jesteśmy jak ławica rybek w matrixie, polecam zapoznać się z modelowaniem komputerowym rozprzestrzeniania się plotki, działo to się już w pierwszej połowie lat 90 w IFIS UW. Miłych wakacji

[@MarekReggi]

Odcinek jak zwykle świetny! PS na plaży będę już za tydzień, ale wybacz, nie będę o Tobie myślał 😉 Za to z niecierpliwością będę czekał na kolejne odcinki!

[@karolinakw7217]

nagrywasz super filmiki

[@patrycjaignaczak9311]

Ach, fizyka sadystyczna :D Fantastyczny wybór artykułów prze dłuższą przerwą :)

[@gonzogorf7019]

Nad i podkrytycznie działają algorytny Youtuba. co do symulacji stad i zachowan stadnych, mozna sie pobawic boidsami w Blenderze. Świetna sprawa!

[@wicekwickowski3798]

Nic, tylko powiedzieć: panie profesorze!

[@b.h.jotaaeroshell8506]

Świetna robota ten kanał! Teraz trochę żartem. Wyobrażam sobie turystów z Kaszub czy Warmii zamawiających kawę przy stoliku z tyłu. Siadają i po chwili słyszą gościa, który coś mówi do siebie o stanie podkrytycznym w ławicy rybek a za chwilę o lawinie na kopce piasku :)))) - i od tego momentu Kraków zaczyna być dla nich niezwykle intrygujący :)))

[@Mirka_1505]

Warmia pozdrawia 😉🍂🍂🍂

[@or6357]

Do zobaczenia po wakacjach!😊

[@DzikiFotograf]

Dobrego czasu wakacyjnego dla wszystkich :)

[@Tomasz_Kowalski]

wzajemnie!

[@MrKrzychooo]

Czacha dymi ;)

[@Krucka94]

0:35 Od razu przypomniała mi się parodia jednej sceny z Harrego Pottera: "Everyone would please: panic!" xD

[@IvQ]

obecny, mam nadzieje ze wakacje nie oznaczaja przerwy w odcinkach

[@Krakowiaczek58]

Łukasz, będziesz się śmiał, ale ja jestem bardzo ciekawy w jakich kawiarniach nagrywasz Twoje programy. Proszę podaj nazwę kawiarni i które ich ciastko jest najsmaczniejsze😀 ... oczywiście Twoje streszczenia artykułów Natury też są ciekawe - dzięki.

[@aniasawicka7168]

To nie rybki sterują gęstością, to środowisko narzuca odległość. Duża ilość drapieżników powoduje zbliżanie się rybek do siebie. Wtedy są bardziej czujne

[@acyrzuk]

Jak Kirgistan to jedwabny szlak.

[@karolwojdak9892]

Panie doktorze rybki i covid19. Kto by pomyślał, że my jak rybki w akwarium :) Dziękuję.

[@przemm1874]

To bardzo zależne jest od dociekliwości. Zobacz ile starożytnych bitew zostało rozstrzygnięte za pomocą komety czy innego zwiastuna. Ciemny lud to kontrolowany lud tyle, że czasem kontrolę można przejąć a strach ukierunkować.

[@dariusz_k._ladziak]

7:10 W Polsce około 25, do 30 procent. Ścisły kordon sanitarny zarzadzony przez Kazka j...ę, zwanego też Kazimierzem Wielkim. Setki lat przed człowiekiem uwieczniony nazwą domku z serduszkiem.

[@baca350.1]

Sprawa prosta: częto ktoś mówi że przestaje myśleć bo mu sie mózg ugotował. Znam ten stan szczególnie latem co nie dziwi. Procesy myślowe są energożerne co widoczne jest na grubości tętnic szyjnych i udowych. Dlatego ludzie przygłodzeni starają sie lenić w pracy i nie myśleć.

[@maxari88]

👍

[@romansobczyk6073]

Lubię ten program .Polecam sprawdzić badania jakie prowadzili ludzie świata nauki na temat bliżej nie zbadanych reakcji stadnych na impuls zagrożenia i ich synchroniczny ruch ucieczki jak to Pan określił lawinowy.Badania prowadzono na ławicach ryb oraz tak nam znanych ptakach "szpakach".Stworzono doskonały model matematyczny naśladujący poprzez symulację komputerową ten lawinowy ruch.Tylko to niczego nie wyjaśniało .Ponieważ zachowaniem symulacji matematycznej ruchu lawinowego ptaków sterował procesor,a pozostało pytanie :Co steruję stadem szpaków czy ławicy ryb?.Program ten jest na KZbin pt."Pola morficzne".Oczywiście moje spojrzenie jest na to ,że głównym powodem takich zachowań jest dźwięk.Dlaczego?Kiedyś ludzie przeganiali szpaki aby im nie zjadły wiśni za pomocą uderzających o siebie pokrywek od garnka.Widziałem kiedyś taką sytuację i każdy uderzenie pokrywek w innym miejscy sadu wywoływało zmianę kierunku lotu stada szpaków.To samo może zachodzić w śród ławicy ryb .Prędkość fali dźwięku w wodzie rozchodzi się szybciej.

[@mariolamariola9385]

Uwielbiam takie rozważania normalne to jest czy jesteśmy w klubie (a ten hejnał to celowo?😎)

[@zbigniewgotkiewicz]

Ładne nogi pod sam koniec :)

[@lazik711]

Przecież wiadomo, że dżumę przyniosła Ciri,z Wiedźmina, gdy skakała między wymiarami ;)

[@nihilistycznyateista]

Płoche to są blachary z dwoma szarymi komórkami, rybki są płochliwe według SJP płochy daw. «niestały w uczuciach»

[@tomaszkluwak5908]

Ta ryba to wzdręga, popularna w Polsce, synonim łaciński - Scardinius erythrophthalmus.

[@Kosikoowy]

Miłych wakacji!

[@astat1]

Ta bakteria ma śliczną nazwę... a jaka z niej gadzina wstrętna.

[@GenderWoman666]

Która?

[@astat1]

@@GenderWoman666 No chyba jest tylko o jednej w tym programie.

[@GenderWoman666]

@@astat1 znaczy, Yersinia pestis ma śliczną tylko łacińską nazwę, po polsku Pałeczka dżumy brzmi kinda creepy xD

[@astat1]

@@GenderWoman666 😂 Racja, miałem na myśli łacińską nazwę. Brzmi trochę jak imię jakiejś arabskiej księżniczki.

[@GenderWoman666]

@@astat1 true

[@lubomirpetrowpahuta]

Ciekawe czy w przypadku badania rybek wzięto pod uwagę ilość pokarmu w wodzie gdzie żyją. Mniejsza ilość powinna powodować większe rozproszenie ławicy by każdy osobnik miał swoją porcję by przeżyć.

[@igorblade8819]

👍🍻🍀☀️

[@patrykolaf353]

28:50 Ten moment kiedy uświadamiasz sobie ogólnoświatowy spisek, ale i tak nic z tym nie zrobisz więc wracasz do życia :(

[@florianabacki1621]

Bardzo zaskakujące z tą wysoką temperaturą mózgu. Tak bardzo, że należałoby się starannie przyjrzeć, jak kalibrowano metodę pomiarową (czyli, jak zrozumiałem, odczyt via MRI). W końcu 42.3°C (tyle podaje jak maks. streszczenie artykułu, do którego właśnie zajrzałem) to zagrożenie dla białka, więc czemu organizm miałby aż tak ryzykować.

[@gonzogorf7019]

też mi coś tu się nie klei...

[@katogoria]

''odpiąłem guziczek, za to mam dla was'';-)))) No, jakoś trzeba zagaić. Mój profesor cybernetyki powiedział by- podejdź do tablicy i wytłumacz znaczenie każdego słowa, a potem zdania. Kończyło się to ''siadaj, dwója''. Strasznie się go balismy, był bezwzględny jak chodzi o precyzję wypowiedzi. Ale nie była przedmiotem badań mózgu korelacja pomiędzy intensywnością pracy twórczej, potencjałem inteligencji, a temperaturą? Nauka nie zadaje już sobie wielkich pytań. Wiadomo że nad ranem mózg odpoczywa więc się nie grzeje. Powiedzenie ''mózg mi się gotuje'' wynika więc z trafnej obserwacji ludzkości. Mnie się prawie zawsze gotuje.

[@jacekswiech530]

Filozof który udowadnia, że filozofia może oznaczać umiłowanie nauki.

[@juliauchan3219]

Stąd powiedzenie: "czacha dymi" ! 😏😁

[@Tomasz_Kowalski]

Gdzieś czytałem i słyszałem, że kolebką dżumą były Indie.

[@GGplayerOne]

27:54 ja tez mam taka myślówe że firmy farmaceutyczne tak się nachapały ostatnimi czasu ze stać je aby sypać dolarami w media i podsycać kolejna jakaś akcje aby tylko zarobić na strachu

[@tomaszjaworski4427]

to od początku była pandemia strachu , grillowana mediami , ale szkoda ot tym dyskutować z stadem ameb jak wiesz że one i tak nie myślały / i nie myślą racjonalnie . Jak człowike nie chce być tak pobudzany , wystarczy że się trochę oddali / spojrzy na świat z dalszej perspektywy.

[@stefankaniecki7236]

revolution!

[@nanotech_republika]

Fajnie podpuszczasz pytajac sie o te zjawiska w ukladach zlozonych (systemach kompleksowych). Czemu widzimy podobne zjawisko krytycznosci w ukladach z zupelnie roznych dziedzin? Ja mysle ze wiesz, tylko ze podpuszczasz nas. Oczywiscie odpowiedz jest: wszystko co nas otacza jest systemem lub podsystem kompleksowym. W kazdym takim ukladzie pojawia sie pewna cecha (ang. emergence) ktora jest nieprzewidiwalna bez modelowania ukladu (bez przeprowadzanie doswiadczenia lub stworzenia modelu na odpowiednio glebokim poziomie). Temat jest bardzo szeroki i gleboki bo systemy kompleksowe z wylanialnosica (emergence) opisuja najszerzej i najlepiej nasza rzeczywistosc.

[@MarekMazurkiewicz1988pl]

Wielka szkoda że nastąpi przerwa

[@dariusz_k._ladziak]

6:38 A co dziwnego? Około dwa procent masy organizmu zużywa około 20 procent energii...

[@ewasojka2229]

Hmm, czyli A) akwarium zastapic przestrzenia kosmiczna B) rybki zastapic czasteczkami i podzielic na np. 3 klastry o roznej gestosci ( 1 gestosc czasteczek na ziemi 2 gestosc czasteczek w ukladzie slonecznym 3 gestosc czasteczek w prozni ) C) drapieznika zastapic kometa . Potem dodac do KAZDEJ czasteczki jej wektor ( haha no ba no bo to takie proste do okreslenia a najprostrze w ; 1 gestosc czasteczek na ziemi ) i pewnie spin , nastepnie zrobic to samo z kometa . Noo wypadalo by uwzglednic grawitacje . Uzyc programu do symulacji , noo tych od tych rybek rzecz jasna , nastepnie wcisnac czerwony guzik z napisem ,, resetuj swiat `` i popatrzyc co sie z tego wypliknie . Nie no pikus , moja szwagierka ma 6-cio letnie dziecko i ta mala na bank mi to obliczy , wykresy nawet narysuje .. a jak ! bedzie na bogato ! PS: Dlaczego klastry ? Gdyz , albowiem , poniewaz wzielam to sobie z pracy doktorskiej mgr inz. Rafala Orlika pt. Przestrzenne i czasowe skale zwiazane z lokalna struktura w dwuwymiarowych cieczach symulowanych komputerowo . I prosze za bardzo nie marudzic - nie jestem fizykiem ani matematykiem i w mojej piaskownicy sa inne zasady niz w waszych ;) Pozdrawiam .

[@aaaaaabbbccc9382]

Czemu tak dlugo nie ma odcinka?

[@MondrianAtawiz]

A może jakiś odcinek Czytamy naturę po godzinach? ;)

[@Potimus_Ripme]

"Co robi jajeczko? - Wesoło czeka czy przytrafi się ciąża" :D Co robią widzowie? - w smutku czekają na wrzesień... :(

[@janskolnus4907]

DZIEWIĄTY MIESIĄC!!!

[@chyraski]

Odnośnie temperatury u kobiet w fazie lutealnej: mam nadzieję, że Pan Łukasz udaje, że nie wie, że progesteron działa w tej fazie na ośrodek regulacji temperatury w mózgu i ten podnosi temperaturę ciała w taki sposób! Przecież to jest podstawą planowania rodziny za pomocą naturalnych metod, gdzie pojęcie skoku temperatury jest pojęciem podstawowym. Pan chyba żartuje, że naukowcy tego nie wiedzą? No ale dobra, nawet jeśli nie wiedzieli, to teraz już mają dowód - prawda?

[@GenderWoman666]

5:09 ło matko, czyli kobiety to dwie płcie w jednej? 🤯 A czy osoby niebinarne też badano?

[@aaaaaabbbccc9382]

Nie no gdzie nowe odcinki

[@krzysztof8095]

40,9 st C A uszami dymek?

[@ryszardmatuszewski4419]

Oryginalne tematy

[@somwelll]

czyli powiedzenie czacha dymi ma troche sensu ;)

[@thelakiluk8431]

Panie Łukasz kogo Pan uważa za światowych "spindoktorów" ? :)

[@thomasriddle2391]

3:10 pod pachą to nie jest wnętrze człowieka.

[@kamillobo3886]

Albo populacja która uciekła z laboratorium

[@somwelll]

taka smutna pointa w sumie, ale tak jest miły Łukaszu :/

[@maciejterakowski9062]

To się chyba nazywa naturalny kąt zsypu

[@mikolajtrzeciecki1188]

14:35 Mongolowie XIV w. nie byli dzicy...

[@evoo6]

to pewnie jakis zmodyfikowany bakcyl był z bio laba :D

[@wszczynaczprocedoor]

Tylko ten piasek ma być suchy gamonie. Nie mokry.

[@ryszardmatuszewski4419]

, jest akcja w całej Polsce, wzmacniamy więzi-korzenie rodzinne, posadź drzewo mamie tacie sobie siostrze cioci przodkom przyjacielowi dziewczynie dzieciom itd, NADAJ TEMU DRZEWU ICH IMIĘ, podaj dalej, posadź 🍒

[@piotrkowalski1450]

+

[@MaMoMe_MaMoMe]

Zapominasz paryskie R w niektorych wyrazach - w sumie to kiepsko z tym udawaniem zlej wymowy - zbyt czesto wymawiasz "R"poprawnie.

[@Aurikleopatra]

Jajka gotować w 40 °C? Ściema. Czekam na eksperyment po wakacjach.

[@lidiapolak6789]

Rece precz od pangolinow!!!

[@aleksandertais5206]

No i przez kolejne tygodnie poniedziałki nie będą już takie same :(

[@gonzogorf7019]

pusczaj sobie od pierwszego odcinka, codziennie a w weekendy po dwa, styknie do wrzesnia ;)

[@zigimat8660]

Ale bzdury z dżumą. W 1348 był kataklizm a nie dżuma.

[@grzesiekxitami3264]

punkt krytyczny - katastrofa

[@aleksanderchylinski3947]

Człowieku! Przestań epatować tym rozbuchanym erotyzmem z ekranu i zapnij guzika! ;) Udanego wypoczynku.

[@grzeskalisz6482]

.

[@paweldraws7800]

Jakby papier toaletowy wycofano ze sprzedaży, to by była panika, w tym u producentów - jedna zgrzewa 6-12 zł, odjąć cenę wyprodukowania i dystrybucji, ok 38 mln obywateli polski, dzieląc przez komórki społeczne, jak rodzina, ile to nagród Nobla? Czemu piramida potrzeb Maslowa w odbiciu rynkowym stoi na głowie?

[@sajobeatbox6826]

Łukaszu mój ty kochany. Pokazujesz obrazek na którym ewidentnie widać różnicę temperatur mózgów kobiet i mężczyzn, przy czym mówisz, że nie ma różnic między płciami. (Rozumiem, że na wykresach taka różnica nie występuje? Chciałbym przeanalizować te pracę.) Swoją drogą, różnica powinna być, zgodnie z moją teorią funkcjonowania mózgów kobiecych i męskich. Tzn. Męski mózg to taka kartoteka po której przechadzamy się nonszalancko ze szklaneczką czegoś dobrego z lodem w poszukiwaniu tego, czego tam aktualnie szukamy, z przerwami na wpatrywanie się w dno tej jednej pustej szuflady. Natomiast mózg kobiecy jest jak kłąb pozwijanych, poplątanych kabli pod różnymi napięciami, które wciąż brzęczą, bzyczą i zmieniają przeploty w całej swojej masie. Temperatura kobiecego mózgu po prostu musi być wyższa! 😉

[@ppkbtb]

He,he.. też widziałem ten występ, że mózg mężczyzny to kredens z szufladkami, że by otworzyć jedną, należy zamknąć drugą podczas gdy mózg kobiety to skrzynia w której jest wszystko ;)

[@gonzogorf7019]

stereotypy ;) ja jestem pełzającym chaosem a moja małżonka wyrachowaną zimną logiką

[@Hecarim420]

"Prawie" i też chodzi o "różnice temperatur" między płciami => najniższa/najwyższą temperatura kobiety vs najniższa/najwyższa temperatura mężczyzny, które wydają się też znikome ¯\_(ツ)_/¯

[@GenderWoman666]

Sam jesteś pozwijany kabel. Poszukaj sobie tych badań i przeanalizuj, jaki problem?

[@gdrzym]

Z tym kowidem, że to niby pojawił się na jakimś na targowisku już chyba żaden naukowiec się nie wygłupia?

[@mzdobywca]

Nie polecam.

[@adamganski2012]

👍

[@gregorius790]

👍