Hoe verpest kapitalisme onze economie?

Onze economie is stuk: de ene crisis volgt de andere op. Econoom Irene van Staveren (Erasmus Universiteit Rotterdam) legt uit hoe we af kunnen komen van het kapitalisme - zonder dat we meteen overgaan op communisme.
Meer wetenschap? Check:
Podcast op Spotify ► open.spotify.com/show/0z2ydI7...
Podcast op iTunes ► itunes.apple.com/nl/podcast/d...
Onze website ► www.universiteitvannederland.nl/
Instagram ► / universiteitnl
Twitter ► / universiteitnl
Facebook ► / universiteitvannederland
Voor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits context behouden) te gebruiken. Bij twijfel, mail ons op [e-mail]
Over de Universiteit van Nederland:
We zijn een stichting met een volledig onafhankelijke redactie. Onze missie is simpel: wetenschap is te gek en iedereen moet dat weten. Samen met de veertien universiteiten in Nederland zorgen wij dat betrouwbare wetenschappelijke kennis bij jou komt.
Wil je reageren op onze video’s? Leuk, we horen graag van je! Wel een paar aandachtspunten om rekening mee te houden:
- Schelden is niet toegestaan, net als kwetsende, discriminerende of racistische uitspraken.
- Geen negatieve opmerkingen over de spreker. Onze wetenschappers doen vrijwillig mee aan onze video’s, laten we het leuk houden voor hen!
- Links naar andere pagina’s, kanalen of websites zijn niet toegestaan, tenzij het wetenschappelijke artikelen of nieuwsberichten zijn.
- Geen onwaarheden of onduidelijke berichten.

[@eliasramaekers8780]

Zonder het kapitalisme was ik nu een akker aan het ploegen en ging ik vanavond met honger slapen.

[@blubbietweeduizend]

Dan had je vorig jaar meer moeten zaaien.

[@wearegeek]

Er zijn nog steeds mensen die akkers ploegen, maar nu worden ze uitgeknepen en voorgelogen door big agra bedrijven die miljarden verdienen aan export.

[@v_sign]

1 betoog, 1 visie is universiteitsonwaardig. Ik wil meerdere visies/betogen/invalshoeken horen.

[@libje1011]

Tegenwoordig is er een groep 'wetenschappers' die bij hun (activistische ) standpunt argumenten zoeken. Dat sluit sowieso andere invalshoeken uit. Helaas druist dit volledig tegen de essentie van wetenschap in.

[@honingbijtje83]

Gezien de huidige tekorten aan personeel lijkt me dit het gouden moment voor werknemerscoöperaties. Het is echt pijnlijk om te zien hoe jaar in jaar uit de rijken steeds rijker worden, vaak zonder dat er iets tegenover staat van maatschappelijk nut. Ik hoop op een ommezwaai, het is tijd.

[@benbontjer]

Ik heb goed nieuws voor U...de rijke Nederlanders zijn Nederland aan het verlaten.

[@Melvin420x12]

​@@benbontjer Heeft Thierry je dat wijsgemaakt? Dat de rijken Nederland zouden verlaten is zo'n extreemrechtse drogreden.

[@oscarvanwalstijn6902]

​@@Melvin420x12 Is Thierry extreem rechts dan ?

[@SADRailsim]

@@Melvin420x12 een prachtig frame.. heeft Klaver je dat wijs gemaakt?

[@krachtdesvolkslaatnederlan3562]

@@Melvin420x12 De dooddoener van de discussie. Exteemrechts aanhalen en meteen spreken van drogreden. Terwijl we statistisch simpelweg kunnen zien dat de rijken die dat zo willen houden veelal de grens oversteken omdat het in dit land minder aantrekkelijk is voor velen met meer geld. Ik ken meer Nederlanders in het buitenland waar zij kozen om te investeren in land om op te leven in alle rust dan zij die hier blijven met dezelfde portemonnee. Overigens is "de rijken verlaten Nederland" een te droge uitspraak omdat het wel wat ingewikkelder is dan een stroom van emigratie.

[@tompuijpeNL]

6:20 fout. Aandelen hebben wel intrinsieke waarden doordat je een stukje eigendom hebt van de activa op de balans van het bedrijf.

[@Tubemanjac]

Tot op zekere hoogte waar, denk aan het gegeven dat de huidige financiële markten al lang geen afspiegeling meer zijn van de reële economie.

[@Efex1996]

Eens. Dit viel mij ook op. Als ik bijvoorbeeld een aandeel Apple koop dat heb ik een minuscuul stukje eigendom in de productie van smartphones (en andere producten). Dit is niks anders dan het voorbeeld van de appelboom die appels produceert in het begin van de video. Dus zeer zeker wel een intrinsieke waarde inderdaad.

[@justaguy6903]

​​@@Tubemanjac ja maar dat komt door de fantasie economie/assets dankzij de bail outs van DE OVERHEID. Dankzij het kunstmatig naar beneden manipuleren van DE OVERHEID.

[@thebowlingchannelnetwork5182]

volgens mij zijn er mensen die het niet snappen dat kapitalisme juist een goede oplossing

[@jelleroggen]

Het probleem is fiat geld. Wikipedia: Fiduciair geld is geld dat zijn waarde niet ontleent aan de materie waaruit het gemaakt is, maar aan het vertrouwen dat er goederen en diensten mee gekocht kunnen worden. De nominale waarde berust dus niet op een bepaald gewicht en gehalte van edelmetaal maar op het vertrouwen dat de economische actoren stellen in de waarde van de munteenheid.

[@wehushi_sushi]

Fiat geld is een van de beste uitvindingen geweest

[@RenardeauGuy]

Zeker een goed alternatief. Want het probleem in onze huidige economie dreigt tot ondergang. Helaas zijn wij te afhankelijk geworden van de overheid, investeren niet meer in elkaar waardoor een community economie onmogelijk lijkt. Kijk eens naar Amerika daar investeren mensen en organisaties in elkaar en de service is daar uit de kunst. Het vraagstuk Europa en de expansie ervan brengt ons nog meer in de problemen want er wordt niet meer gekeken naar wat we in Nederland nodig hebben maar in Europa, waar elk land functioneert op een totaal ander niveau. Misschien is een flinke economische crisis noodzakelijk om ons meer te laten beseffen dat handelen in een community op no 1 moet staan en niet de overheid die onder de plak zit van Europa.

[@hanvroman]

Zeg er wel even bij dat er net zoveel verliezers zijn als winnaars bij aandelen handel, en er dus ook niets (gemiddeld) mee wordt gewonnen of verloren.. Maar aandelen zijn wel geïnvesteerd kapitaal voor bedrijven, die vervolgens daarmee produceren etc..

[@mk71b]

13:19 En dit is wat de overheid nu precies tegenwerkt door steeds verdere centralisatie en samenvoegen van gemeenten. En de EU probeert dat op lidstaatniveau...

[@Tubemanjac]

Communities c.q. coöperaties zijn niet gebonden aan een gemeentegrens. Elkaar aanvullende activiteiten kunnen ook geografisch verspreid zijn.

[@Rudy62]

@@Tubemanjac een ccoperatie is het tegenovergestelde van een collectief.

[@justaguy6903]

De problemen van nu zijn niet het gevolg van kapitalisme, maar juist van socialisme. of juist van niet genoeg kapitalisme, maar er juist in de weg van te zitten. Het niet laten gebeuren van kapitalisme.

[@henkhenkste6076]

echt triest om te zien dat moderne jeugd niet eens meer kritisch na kan denken. Een iedere normaal persoon zoals jij en ik weten al decennia lang dat er helemaal geen sprake is van kapitalistische marktwerking in onze economie door subsidies, belastingen en rare wetjes.

[@janmcostar]

5:41 Ik mis een onderbouwing met b.v. een plaatje waaruit blijkt dat financiële crises ‘zich’ inderdaad steeds sneller opvolgen.

[@katana4238]

Je kan deze informatie snel en gemakkelijk opzoeken op internet.

[@janmcostar]

@@katana4238 geef even een link dan ajb. Ik heb heel wat paatjes e.d. gezien, maar nergens blijkt deze frequentie toename uit.

[@ariebrons7976]

Bedankt voor uw tijd De vraag is natuurlijk of deze colectieve ondernemingen wel zelfvoorzienend zijn. Er zijn immers talloze voorbeelden van zulke boerderijen die juist verlies draaien. Ook dan moet de overheid ingrijpen, de vraag is dus of er wel een ideale oplossing is.

[@jelleklinkhamer4299]

Collectieve boerderijen hebben een van de ergste hongersnoden ooit veroorzaakt in oekraine. Willen we dit riskeren?

[@bertbakker307]

Het is maar of je de mislukte of gelukte voorbeelden wilt zien. Er zullen in elke situatie ook mislukkingen zijn. Laten die een inspiratie zijn om het in andere gevallen beter te doen. Wat mij betreft is in ieder geval de financiële economie de veroorzaker van de huidige ellende, waar we volgens sommige economen nog slechts het tipje van gezien hebben.

[@Daniel-ss7vh]

De problemen van kapitalisme worden goed uitgelegd. Maar het alternatief community economie heeft zich volgens mij nog niet bewezen in de commerciële sector buiten enkele voorbeelden). Maar wat ik vooral mis is hoe zij een overgang van kapitalisme naar een community economie ziet.

[@bartzick]

Dat vroeg ik me ook af, maar dan vooral met betrekking tot reëele economie, in het bijzonder de vitale sectoren. Zou de overheid voor de zogenaamde 'cruciale' sectoren niet tijdelijk een rol kunnen spelen om een dergelijke hybride vorm met als basis de community economie te kunnen bewerkstelligen? Denk bijvoorbeeld aan de zorg (ziekenhuizen waarbij er nog steeds veel managers en aandeelhouders grote invloed hebben op het beleid) en het onderwijs. Als die sectoren met de hulp van de politiek meer in de richting een (hybride) vorm van community economie gaan, denk ik dat dat kan leiden tot meer autonomie en zeggenschap van de werknemers en daarmee ook werkplezier en minder ziekteverzuim of uitval van de werknemers?

[@anneteveraarts3116]

Inderdaad! Ik ben zelfs docent geworden omdat ik begrijp dat we het 'anders' moeten doen met z'n allen. Daarvoor is genoeg begrip bij de next generation/studenten. Maar met die gedachte instromen in 'old school / door investeerders gerunde bedrijven' is niet voldoende en gaat de komende jaren geen verandering teweeg brengen (hoe dan met hoge hypotheken, lease auto's, bonussen as part of (CEO / Management) life?). Het gaat niet alleen om geen / minder winst meer maken, het gaat om een hele samenleving die gebouwd is op een gedateerd fundament...

[@tommymichalski9989]

Ik roep al jaren dat er meer persoonlijke arbeid moet worden ingezet tegen lastenverlaging.

[@wimvanaerde9754]

een goudstandaard (15/08/1971 afgeschaft) had dit allemaal voorkomen

[@Willemopper51]

Maar wie heeft in deze het monopolie van de geldcreatie? Weer die (centrale) banken?

[@TheGameWhisperer25]

Leuk op papier maar in de praktijk is het een stuk moeilijker om mensen te collectiviseren. Vooral in de hedendaagse tijd na tientallen jaren van individualisering van de maatschappij.

[@sound-officials]

Klopt dit wel helemaal? De crisis dat zij beschrijft en die opgelost wordt door belastinggeld (too big to fail) is Keynesian! Niet kapitalistisch. Deze bedrijven zouden failliet moeten gaan!!! Dat is kapitalisme!

[@mwschilham]

Dan moet er een niet-private (publieke) partij komen die het virtuele geld beheert. Zodat de reele economie niet lijdt onder het failliet gaan van een private bank. Met cash geld uitgegeven door de Nederlandse staat was dat probleem veel minder groot, maar met het virtuele geld wat wordt beheert door private partijen (banken) ontstaat een gevaarlijke constructie.

[@Patiboke]

Kapitalisme is veruit het beste systeem, maar niet perfect, er zijn correcties nodig. 1:Een reële globale rijkentaks zonder achterpoortjes, geen doen-alsof vehikel. Gemakkelijk te realiseren als er politieke wil voor is. 2:Het neoliberalisme moet een schop onder de kont krijgen. Terug naar de tijd voor Reagan & Thatcher, de jaren '50 '60 en '70 toen alles stabiel bleef en er altijd economische groei was. 3:Bedrijven moeten belasting betalen met een 'glazen vloer', een minimum percentage, wat de aangifte ook is. Niet van: "We hebben 100 miljoen winst, maar we hebben 95 miljoen geïnvesteerd in een gebouw, dus we betalen maar op 5 miljoen belasting, om een simpel voorbeeld te noemen. 4:Stoppen met 'geloven' in de beurs. Als er bijvoorbeeld een nieuwsbericht komt dat Philips binnen 3 maanden een nieuwe manager zal aannemen, gaat het aandeel omhoog of omlaag, terwijl er nog niets gebeurd is. Leuk spelletje voor rijken die met geld willen gokken, maar men moet zorgen dat dit geen impact kan hebben op de reële economie.

[@karinrijpma2146]

De koppeling tussen geld en goud hadden ze nooit moeten loslaten.

[@johanneszandvliet8178]

Zeer intresant

[@andytruideman9567]

wat kapitalisme betreft gaan we niet ver genoeg terug in de tijd. Om bij de metafoor van de appel te blijven: vroeger was de appelboom van de gemeenschap en kon iedereen naar behoefte een appel oprapen of plukken en opeten; zo simpel was het, zo simpel heeft de natuur het gemaakt en wij mensen vonden dat het anders moest, zogenaamd beter, vernuftiger ...

[@puppetmaster5931]

Tenzij de appel op het land van een heer lag. Oeps, hand eraf. Nog verder terug: Tenzij je daarvoor de rivier over moest steken. Oeps, volk uitgeroeid. Onder marxisme: Tenzij de appel van eigen land "gestolen" is. Oeps, goelag.

[@bekpamper7376]

Vroeger was het 16 uur per dag werken om te leven in armoede. Geweldig !

[@CreateYourOwnWorld]

Stel nu dat iedereen die producten maakt dit doet, dan is er genoeg voor iedereen en kan iedereen krijgen wat hij nodig heeft. Op deze manier kan iedereen zijn eigen talenten gebruiken en doen wat hij leuk vindt en hoeft niemand meer bang te zijn te weinig te verdienen en iets tekort te komen. Waar kan dit eigenlijk fout gaan? Er is genoegen te halen uit werken, dankbaarheid en vertrouwen kunnen een veel betere motivering zijn dan geld. Het is dus best in te denken dat men in een samenleving zal werken, zonder dat daar iets tegenover staat. De vraag is alleen of het praktisch haalbaar is? Misschien is de stap wel te groot en is het idee ‘voor wat hoort wat’ te diep ingeprent in onze geest, en zal het dat ook zijn in alle generaties die na ons gaan komen. Voordelen..We hoeven minder te werken. Natuurlijk is het verschil wel minder dan 25 procent, omdat een nieuw systeem ook nieuwe banen met zich meebrengt. Ik denk dat precies de subtiele manier waarop de filologen met die spanning probeerden om te gaan, nog steeds zijn nut heeft. We leven in een wereld die steeds meer opgesloten raakt in één cultuur ruwweg de geglobaliseerde Amerikaanse van NU met het gevoel dat onze manier van kijken de enig mogelijke is. Principles for Dealing with the Changing World Order by Ray Dalio. It’s incredible how Ray Dalio can simplify quite complex concepts and explain 500 years of history in 45 minutes. ​kzbin.info/www/bejne/rpjYkqBmibCArZo

[@Allemaalpannenkoeken]

Het gaat altijd fout omdat er altijd mensen zijn die niks willen, of veel meer nemen dan geven!

[@merlijndejonghe9215]

Overheid zal moeten ingrijpen om community economie te bevoordelen op het aandeelhouders kapitalisme. Nu is het moeilijk concurreren voor community gedreven bedrijven. Neem de landbouw. Een ijssalon koopt veel goedkoper aardbeien van een gangbaar industrieel landbouw bedrijf dan van een kleine lokale boer. Wat dat betreft is community gedreven niet 100% afhankelijk van de overheid.

[@TheReincarnatedDeath]

Goed college, maar ik mis de perverse prikkel die voortkomt uit het principe van winstmaximalisatie.

[@bartcox274]

Hamdi Ulukaya startte in 2005 in US een yoghurtproductiebedrijf en richtte zich op comunity, mede-eigenaarschap, integratie asielzoekers, hulp aan minderbedeelden / vluchtelingen. In Nederland werkt het concept hereboeren.

[@blubbietweeduizend]

Leuk idee die communities maar dat zal altijd maar marginaal blijven. Succesje hier en daar, maar zal niet grootschalig van de grond komen.

[@elsgussenhoven1727]

Dankjewel heel goed

[@yolangielen1416]

Mondragon zou ook een goed voorbeeld kunnen geweest zijn als mooie hybride vorm tussen overheid, markt en common

[@wouter1602]

Door wie wordt dit betaald?

[@BukkitGamersNL]

Heel fijn college dit! Ik ben het er volledig mee eens. Echter zie ik wel een probleem voor werknemercoöperaties die veel investeringen nodig hebben. Denk aan medicijn ontwikkeling. Waar moeten hun het kapitaal verkrijgen om hun onderzoek mogelijk te maken? Genoeg materie om over te brainstormen. Dank! Dit college heeft me flink aan het denken gezet.

[@Jeanmarchand-pt1ih]

De investeringen in medicijnen worden nu al door de universiteiten en dus overheid gedragen. De farma parasiteeert daarop. Zij investeren meer in ongepaste reclame dan in onderzoek! Tenzij dan marketingonderzoek. Daarom moet dat onder de hoede van de univ's blijven. De productie kan dan via de community bedrijven afgewerkt!

[@illusiym-Force]

De werkstoffen zijn in de planten geneeskunde al lang bekend. Medicijnen ontwikkeling werkt dat tegen maar gebruiken die via een kunstmatige variant.

[@nicksmalldick]

Dat kapitaal dat moeten ze dan denk ik gewoon zelf sparen in plaats van dat er mensen van buitenaf investeren.

[@Bass-Boosted]

@@nicksmalldick met vertraging als gevolg

[@infrieser]

Pssst... Laat niemand deze vrouw vertellen dat de woorden "Community" en "Communisme" van exact hetzelfde Latijnse woord zijn afgeleid.

[@robvaniren2008]

Hier wordt oorzaak gelijk gesteld aan gevolg. Logica, men leert niets meer op school.

[@Tubemanjac]

Dat mag etymologisch waar zijn maar deze hebben natuurlijk ieder hun eigen betekenis gekregen.

[@tompuijpeNL]

15:15 Ik kan wel zien dat er een mix komt.

[@SuperDaddyWasabi]

Wist niet dat de UvN zo links was en boeken van Marx aanhaalt.

[@nickkuiper32]

Neem een x een kijkje naar menig uni en zie wat voor soort volk er rondloopt. Allemaal socialisten in de maak. Maak je borst maar nat.

[@wearegeek]

Je hoeft niet perse links te zijn om in te zien dat het kapitalisme in de huidige staat schadelijk is voor maatschappij en burgers.

[@adalethicyoktu6288]

Bedankt voor de informatie

[@bartzick]

Goed en helder uitgelegd. Ook al ben ik geen expert op het gebied van economie, klinkt een hybride vorm met als basis de community economie een veelbelovende oplossing voor de toekomst. Ook in sectoren zoals het onderwijs en de zorg wordt er steeds vaker gesproken over dat de werknemers zelf meer over 'autonomie' moeten beschikken, en dat niet alleen puur praktisch of arbeidstechnisch gezien, maar ook financieel gezien. Indirect zal dit mijns inziens ook leiden tot meer werkplezier, meer arbeidsefficiency, doelmatigheid en uiteindelijk minder ziekteverzuim (burn-out of het stoppen met het werk in de organisatie of het bedrijf).

[@dragonmartijn]

Meer zelfstandigheid voor de werkende staat toch haaks op een community economie?

[@frederikjrvanbruggen]

hartelijk dank Irene voor dit glasheldere betoog

[@janmcostar]

3:14 Aandelenhandelaren nemen toch ook het risico dat ze hun geld niet terug krijgen doordat hetgeen waar ze hun geld in steken misschien geen goede investering blijkt te zijn?

[@pvught390]

Interessant stukje Irene.

[@tompuijpeNL]

11:30 Maar hoe beloon je mensen die productiever zijn? & what about de hele snelle afname van absolute armoede?

[@Deveonn]

Uiteindelijk is het allemaal een spectrum maar ook onder het kapitalisme zie je een succes in het belonen van werknemers in aandelen. Zie bijvoorbeeld de uitdagingen die Tesla en SpaceX heeft weten te realiseren. Hopelijk nemen meer bedrijven dat voorbeeld want de groei van aantal ZZPers toont duidelijk dat werkende bereid zijn om meer risico te lopen voor een betere beloning.

[@benbontjer]

De groei van ZZP-ers in Nederland heeft te maken met tientallen NL regels om een werknemer bv te kunnen ontslaan. Die zijn anti werkgever geformuleerd en juridisch toegepast tgv de werknemer.

[@Skoda130]

Er zijn anders ook nogal wat schijnzelfstandigen.

[@ronaldhofman1726]

Goed college, het grote probleem met onze economie is dat de aandeelhouders greedy worden , elke keer maar meer en meer, ook het bepalen van juiste waarden van producten een voorbeeld is de huizenmarkt , de waardes die voor huizen worden betaald zijn geen reeele waardes, geld is alles overheersend terwijl het een ruilmiddel dient te zijn , maar wel met gevoel voor realiteit, waar ik ook problemen mee heb is in schaarste dat je een product x hebt met een prijs y en dat het product dan ineens vele malen duurder word gemaakt (omdat het kan) dat correleer in zelf naar de term oplichting want het gaat nergens over, er zijn zo veel failures in het economische systeem, maar de grootste failure is hebzucht van de investeerders, dat ligt opgesloten in de psyche van de mens, ik ben gewoon een werknemer met een goed salaris en irriteer me mateloos aan zaken die onnodig veel duurder worden en met een crisis als z.g. oorzaak en dan snap ik dat je het iets duurder maakt, maar niet in de mate waarin dit wordt gedaan en ook de overheid is hoofd schuldige, brandstof en energie is voor een te groot gedeelte accijnzen, je vraagt je af of de overheid niet gewoon technisch failliet is als je dit zo doet, ed overheid is het orgaan dat als ze geld te kort komen dat aan de inkomstenkant even recht breien, maar ik kan als werknemer niet even naar mijn werkgever met het verhaal dat ik te veel uitgeef en niet uitkom en dat mijn salaris even omhoog moet, denk niet dat de kans van slagen groot is, ik heb eens de YT video gekeken Money as debt en daar word geopperd een systeem te creeren van overvloed en dat je dan geld kan lenen zonder rente, hoe de Federal reserve werkt en dat het eigenlijk een kaartenhuis systeem is ,overboeking van geld e.d. vroeger de goudvoorraad als balans en dat hebben ze laten varen en zo is het eigenlijk mis gegaan, de crisis uit 2008 had dat als oorsprong, hypotheken verstrekken die aan mensen die dat niet kunnen betalen en dat banken onderling dat gingen verdelen om risico te spreiden, maar die ketting is net als sterk als de zwakste schakel, in de VS zijn bankiers achter de tralies verdwenen en in NL zeggen, ach het is de markt en we slapen lekker verder.

[@Hoek1988]

Mooi betoog tegen globalisatie; ik geloof ook dat we meer lokaal moeten doen. Zo koop ik, als het maar kan, het liefst mijn producten en services bij lokale MKB bedrijven ipv grote buitenlandse bedrijven. Dat brengt tenminste betere banen voor de middenstand en groeit de daadwerkelijke Nederlandse economie doordat dit geld vervolgens meestal ook weer in Nederland wordt uitgegeven (ipv internationale leveranciers). Maar in het groter geheel, lijkt dit wel een wat utopisch beeld voor Nederland/EU, aangezien we alles centraal in Europa aan het inrichten zijn om zo met 1 grote Europese markt te kunnen concurreren met andere grote markten. Ben daarom wel benieuwd hoe een structurele omslag van kapitalisme naar een community-gedreven economie eruit ziet. Ik denk ik dat zou beginnen met ons belastingsysteem...

[@henkhenkste6076]

echt triest om te zien dat moderne jeugd niet eens meer kritisch na kan denken. Een iedere normaal persoon zoals jij en ik weten al decennia lang dat er helemaal geen sprake is van kapitalistische marktwerking in onze economie door subsidies, belastingen en rare wetjes.

[@hoidoei941]

Is het niet zo dat de basis van onze geldcreatie en dat alles gebaseerd is op schuld/leningen tegenover altijd maar winst moeten maken niet het probleem ? Centrale banken kunnen zelf geld printen toch?

[@rikvandenreijen]

Bedankt voor de goede ideeen! Heel erg inzichtvol :)

[@eroceanos]

De KERN van het probleem zit in samengestelde rente. Het is cruciaal om dat te begrijpen... en ja, er zijn ook andere vormen van waarde-extractie. Maar rente is de kern van het centraliseren van macht en rijkdom.

[@justaguy6903]

De kern van het probleem is overheid. Ze blamed hier alles op kapitalisme, terwijl al die punten die zij noemt nooit in het kapitalisme kan plaatsvinden XD. Al die punten zijn het gevolg van overheidsinterventies met de markt, zoals de rente naar beneden manipuleren/kunstmatig laag houden.

[@Whiterun_Gaurd]

Is het redden van grote bedrijven met belastinggeld en geld bijdrukken wel kapitalistisch?

[@MocroNL]

Zeker niet

[@mitchy98]

Ik begrijp de vergelijking tussen het BBP en de balanswaarde van de vier grootste banken niet. Dit is als een vergelijk tussen de balans met een winst- en verliesrekening. Een gevalletje appels met peren lijkt mij? Ik ben het eens dat er veel geld loopt door de bancaire sector, maar de vergelijking op deze manier stoort mij.

[@DanielHendriks77]

Heeft ze het nu in het laatste deel over forumland??

[@patrickbrandjes8971]

hoe ver van het minsky moment zitten we vandaag de dag verwijderd?

[@Elia318]

Fantastisch college

[@Ludifant]

Toch ironisch dat eukaryoten les krijgen in de formalisering van symbiose. Maar als je ooit in een vve hebt gewoond, weet je dat het nodig is.

[@tompuijpeNL]

7:30 Ik denk aan regulatie op risico in financiële markten.

[@77elu]

ik denk dat als een land in basis behoeftes zelf voorziende is er ook niet een kans op inflatie is omdat je niet meer afhankelijk ben van andere markten die zullen wel meebewegen met gene wat er in buitenland gebeurt. en verder is beleid grootste factor die bepaald of redelijk is

[@qzer1rules2]

1:30 over kapitalisme gesproken...

[@heinvanvlastuin4954]

Ik zou zeggen kunnen we dit op grotere schaal gaan doen? Wat let ons?

[@libje1011]

Valt mij wel op dat steeds meer economen echt geen idee hebben hoe een economie werkt, maar puur vanuit een activistisch standpunt meningen verkondigen.

[@emilehermans3797]

Ik krijg net een dreigmail van ABN AMRO waarin ze zeggen dat ik een dure mobiel met foto optie moet hebben en een live foto naar hun moet sturen anders blokkeren ze mijn rekening (dan heb ik dus geen geld meer om eten te kopen). Ik heb ook met een gedwongen verbouwing te maken van de verhuurder waar ze bijvoorbeeld gewoon mijn rolluiken wegpakken (die daar al 22 jaar hangen) en wantoestanden eindeloos doorgaan. Het kapitalisme verwordt steeds meer tot een sociopaten kapitalisme. Bedrijven zijn steeds meer schoftering naar mensen toe en de politiek vind dat blijkbaar oke. Ergens gaan ze mensen weer vreselijke dingen aan doen op grote schaal en iedereen gaat dan weer doen alsof er niks aan de hand is. In de eerste plaats heb je met mensen te maken. Als je het kapitalisme niet in dienst van de mens zet gaat het vroeg of laat heel erg mis..

[@eroceanos]

much appreciated, by the way

[@nickvledder]

Laten we vooral niet vergeten dat zodra het misgaat met "het kapitaal" de overheid bijspringt en geld bij legt, geld dat veelal verdiend is met arbeid.

[@benbontjer]

Geld van de overheid is of leengeld of er wordt belasting over dat geld geheven als het wordt 'weg' gegeven.

[@Kennelijk]

@@benbontjer klopt. En denk met belasting niet alleen aan btw en loonheffing. Geldontwaarding wordt misbruikt om van alle burgers ieder jaar hun koopkracht verder te reduceren. Wat ook gelijk staat aan je verdiende kapitaal even aftikken. (En inflatie is hoe hoog?!) Ik ben overigens niet tegen belastingen. Maar wél tegen kapitaalverkwisting! Met een kritisch oog door de overheidsinstanties zou enorme winst opleveren. Naar mijn mening.

[@robinbedeker7767]

T meeste geld is sinds de finananciele crisis bijgedrukt door de ecb. . .

[@BennieVredestein]

Neehoor dat geld wordt allemaal geleend van de centrale bank.

[@catanhluu2527]

Verdiend met arbeid? Hahaha man ze zetten gewoon de geld printer aan.

[@martijnvangestel3890]

Interessant onderwerp! Moedig om hierover iets te delen (zie ook mijn laatste vraag). Het roept wel een aantal vragen op: 1. Hoezo worden bedrijven niet beter van 'aandelen'? Het publiek verkopen van aandelen in een bedrijf zorgt juist voor een competitie van de beste ideeen waar iedereen van profiteert waarbij als er veel aandelen worden gekocht van een bepaald bedrijf zij cash hebben of makkelijker kunnen lenen om het bedrijf uit te bouwen. Wie moet anders gaan bepalen welke bedrijven de mogelijkheid krijgen om te groeien? Daarnaast zorgt het hele aandelen systeem dat iedereen ('kapitalist' of 'normale' arbeider) kan profiteren van groeiende bedrijven. 2. Wat heeft de groei van de financieele economie met het kapitalisme te maken? 3. Bij de crisis van 2008 wordt toch juist duidelijk dat we niet in een (volledig) kapitalistisch systeem leven aangezien allerlei banken en bedrijven massaal gesteund worden door publiek geld. 4. 'Kapitalisme werkt dus niet'? Waarom zouden we een heel systeem afschaffen of omgooien als we ook de specifieke problemen die benoemd worden kunnen aanpakken? We zouden met slimme regels de financieele markten kleiner kunnen maken. We zouden overheden kunnen dwingen om minder geld bij te printen wat inflatie van assetprijzen veroorzaakt waardoor met name rijkeren rijker worden. We zouden CO2 uitstoot of milieu impact door allerlei regels steeds meer kunnen belasten. etc. 5. De community economie staat lijnrecht tegenover de schaalvergroting die we bij de overheid al jaren zien en de afstand tussen overheid / elite en burgers? Gemeenten worden samengevoegd. Kleine ziekenhuizen dicht voor steeds grotere. Steeds meer macht naar EU/Brussel. Ik vraag mij hier af of die steeds grotere overheid niet juist zorgt voor het afnemen van verantwoordelijkheids gevoel waardoor er steeds minder iniatieven zijn in kleinere communities zoals je bv ook ziet in het verenigingsleven. 6. Voor sommige bedrijven zou een werknemerscooperatie kunnen helpen maar in veel sectoren zou het lijkt mij ook sterk de innovatie remmen? Winst maken is vaak ook een streven om meer te kunnen investeren in het eigen bedrijf om sneller te kunnen groeien en/of de competitie aan te gaan met andere bedrijven. Uiteindelijk beloont kapitalisme een hele kleine groep die een heel goed idee hebben en dit goed uitvoeren zodat ze rijk worden terwijl consumenten allemaal profijt hebben van de strijd van ideeen en uitvoering. De consumenten hoeven hierdoor minder eigen arbeid/geld te ruilen voor dezelfde dienst/product (hogere efficientie). 7. In het voorbeeld van de bedrijven in Argentinie die overgenomen zijn door werknemers die het bedrijf draaiende hebben gehouden na een crisis. Zorgen die crises in het algemeen niet juist voor een efficientere plaatsing van arbeid? We willen toch niet allerlei bedrijfjes die onvoldoende bijdragen aan de samenleving maar op deze manier wel nuttige werknemers / arbeid gebruiken die elders beter besteed zou zijn? Een crisis eens in zijn tijd is misschien niet fijn maar in het grote plaatje zo slecht nog niet? 8. Wat is de rol van de wetenschap en de politiek in dit soort discussies? Ik heb het idee dat we politiek gezien namelijk vastgeroest zitten in een systeem waarbij weinig ruimte en discussie plaats vindt over veranderingen (terwijl hier wel vraag naar is binnen de maatschappij).

[@Tim_van_de_Leur]

Daarbij betaal je belasting over de verkoop van aandelen, dus weer extra geld voor de overheid. Verder is een community een leuk idee voor onderdak en appels. Maar als ik een nieuwe PC wil heb je toch echt expertise nodig die je niet in elke community aanwezig is en je dus moet handelen met een andere community. Een werknemerscooperatie is toch niks anders dan een BV met aandelen die intern verspreid wordt? Ik zie het probleem niet... Ja je hebt een sociaal vangnet nodig om de onderkant v/d samenleving op te vangen. Kapitalisme kan dit toch mooi financieren?

[@stnbch3025]

"competitie van de beste ideeën" is een van de pot gerukte bewering.

[@karinrijpma2146]

Het uitgeven van aandelen is de doodsteek op langere termijn. Geld zo verkregen moet weer worden terug betaald, terwijl je een groot deel van de winst laat afromen door de aandeelhouders die verder geen binding met het bedrijf hebben. De volgende stap is verkoop van het betreffende bedrijf aan een investeringsmaatschappij, die vervolgens de eigendommen zoals de panden verkoopt en duur terug laat huren. Kapitaal wordt uit de onderneming gezogen, en bedrijfszekerheid verkleind. Zie naar bv HEMA en voormalig V&D. En hoeveel bedrijven leasen alles, auto's, machines enz. Het lijkt voordeliger maar op de langere termijn ben je duurder uit.....

[@martijnvangestel3890]

@@stnbch3025 Waarom?

[@benbontjer]

@@karinrijpma2146 De basis van communisme, is economisch dat de burger zijn geld moet afstaan aan de leiders en sociaal, dat de burger zijn karakter moet aanpassen aan de regie van de leiders. Wil je dat ?

[@ComradeAart]

Ik ben het best eens met de conclusie van het verhaal, maar (met alle respect) is de rest van het verhaal onzin. Het probleem is dat we een veel te machtige overheid hebben. Het probleem dat zij schetst van financiële instellingen klopt en mensen hebben het recht om schandalig grote risico's te nemen. De keerzijde is dat zij die verantwoordelijkheid moeten dragen, maar dat gebeurt niet omdat zij in bed liggen met een overheid, die in al haar wijsheid besluit om belastinggeld te gebruiken om zogeheten bail-outs te betalen. In een gezonde marktwerking bestaat geen "too-big-to-fail", maar nu worden dit soort financiële instellingen een hand boven het hoofd gehouden. Dit zou ik geen kapitalisme noemen, maar corporatisme. Ook zijn economen die Karl Marx serieus nemen zelf niet serieus te nemen. Marx deed een analyse in zijn tijd die vrij accuraat waren, maar helemaal niet meer klopten enkele jaren later, omdat de markt het probleem had opgelost. De internationaal socialisten zoals de Frankfurter school hadden al kort daarna het draaiboek aangepast omdat ze anders niet meer serieus genomen konden worden. Als ik een cursus of opleiding zou willen volgen in economie, weet ik nu in ieder geval waar ik dat niet moet doen.

[@Remon473]

De mensen die pro kapitalisten zijn maar zonder overheidsbemoeienis noemen dat systeem corporatisme. Ik vind het een pot nat. Kapitalisme is gewoon een economische systeem dat maximaal rendement wij halen. Met of of zonder hulp van de overheid.

[@Aaronian99]

Exact

[@John-alpha]

Helemaal mee eens. Als econoom Marx aanhalen is oprecht zorgelijk. Zou deze mevrouw nooit video's hebben gezien van de uitwerking van marxisme in de praktijk in bijv de Sovjet-Unie of de DDR?

[@Kruiwagenchauffeur]

PRECIES dit. Dankjewel.

[@blubbietweeduizend]

@@John-alpha het gaat hier om de beschrijving van het kapitalisme zoals Marx die omschreef. Hij omschreef het kapitalisme als een race naar de bodem met een paar rijke mensen en heel veel arme mensen.

[@darkelwin02]

Prikkelend, maar ik vraag mij wel af sinds wanneer 'communisme is wanneer de overheid veel doet' is. Marx schreef nauwelijks over een overheid en veel linkse richtingen onderschrijven juist hoe de overheid een deel van het probleem is...

[@benbontjer]

De Nederlandse overheid heeft inmiddels 64.000 wetten bedacht, jaarlijks komen er 1000 wetten bij. Waarom ?

[@rebel8211]

Dat is de paradox van het marxisme. Om iedereen gelijk te krijgen ,heb je een totalitaire staat nodig en dus weer een nieuwe elite.

[@darkelwin02]

@@benbontjer En hoe is dit relevant aan Marx?

[@darkelwin02]

Ik kom nu iets terug op mijn post. Marx schreef wel degelijk over een overheid, maar dan een die door werkers geleid werd.

[@MenoPaper]

Deze video is echt top of the bill. leuke invalshoeken om het onderwerpen en belichten. ik werd er helemaal enthousiast van! ik zeg altijd: wij zijn met veel, zij met weinig. daar deed dit me erg aan denken

[@marinakamphuis3144]

Graag meer colleges 😀

[@sound-officials]

Dr Richard Wolff zie ook Democracy at work zegt dit al jarenlang.

[@nicknijman2500]

Denk dat je bij de vraag moet beginnen wat je wil, wil je dat het individu centraal staat? Dus met vrijheid van het individu, vrijheid van meningsuiting en vrije pers? Of wil je dat niet het individu maar het collectief centraal staat? Dus niet met vrijheid van het individu, geen vrijheid van meningsuiting en geen vrije pers? Zeg het maar, we leven onderhand in een tijd dat vollop wordt gecensureerd, gecanceld en mensen op de virtuele brandstapel worden gegooid. M.a.w. hebben we überhaupt nog een keus, of is het enkel nog een kwestie van verder inmasseren?!

[@benbontjer]

Grappig die hartjes die door de Universiteit van Nederland wordt gegeven aan de juiste antwoorden. Goed voorbeeld van een open economisch marketing management...

[@raymond-ep7gt]

Ach we weten al jaren dat Media en universiteiten een verlengstuk van de overheid zijn, ben dan ook niet zo verbaasd dat dit ook hier zo is.

[@truusjenskens8485]

Hoe verpest het WEF ons leven , dat zou een beter onderwerp zijn...

[@orlandofurioso357]

Naar mijn idee is kapitalisme geen systeem, maar een organische samenleving waarin het recht van de sterkste geldt.

[@TheTryingDutchman]

Laten we eerst maar een globaal verbod op al die offshore belastingontduikingsparadijzen invoeren. Als mijn 4k bruto belast moet worden, dan ook de miljoenen/miljarden van de 'top'.

[@lidy0433]

Het lijkt me erg positief om naar een meer community gedreven economie over te gaan. Zeker in een steeds meer individualistische samenleving, zie ik ook veel sociaal maatschappelijke voordelen.

[@diogenes2590]

Tegenwoordig hebben we de gemengde economie, een combinatie van vrije ondernemingsgewijze productie en verzorgingsstaat. Bepaalde vormen daarvan doen het heel goed en scoren hoog in de Social Progress Index. Het is evenwel de vraag of deze samenlevingen die hoge standaard weten te handhaven met de huidige migratiestromen en open grenzen. Leven in een permanente microburgeroorlog drukt zwaar op de kwaliteit van leven.

[@nicksmalldick]

Wel grappig dat er aan het eind dan twee video's worden aangeraden waarvan één genaamd "Hoe word ik rijk van aandelen?"

[@chivalryisdead6440]

De titel van deze presentatie vind ik niet zo best. Maar de probleemanalyse is wat mij betreft buitengewoon scherp en de oplossing is dat wat mij betreft ook. Ik vond het dan ook buitengewoon raar dat tijdens grote delen van de coronacrises de economie gewoon bleef groeiten terwijl er overduidelijk minder diensten werden geleverd. Dat kan niet kloppen. Als we ertoe aansturen dat cooperaties bij voorkeur zaken doen met andere cooperaties zou je op den duur het overgrote deel van de financiele economie 'oplossen'.

[@justaguy6903]

Ja heel raar dat de economie gewoon bleef groeien....oke ten eerste bleef het niet groeien maar al die bedrijven en banen bleven wel in leven. Door de overheid, maar dat is niet gratis. De inflatie die je nu ziet is de prijs die je betaalt.

[@bowdybuoy8773]

ik ben het behoorlijk oneens met een behoorlijk aantal posities in dit filmpje. ik zie veel van dezelfde problemen met een compleet andere oorzaak en gevolg. toegegeven ik ben er niet voor naar school geweest maar ik denk er wel al een 5 jaar over na in mijn vrije tijd.

[@erikpeters8055]

In het onderwijs wordt je vooral geïndoctrineerd met voorgekauwde dogma’s. Terwijl ze je eigenlijk zouden moeten opleiden om zelfstandig en kritisch te leren denken. De echte intelligente mensen zijn de autodidacten..!

[@marfiuss]

goed

[@horians]

Dit is volgens mij wat Yanis Varoufakis ook zegt.

[@mohamedeljallouli4726]

Rente afschaffen alleen handel toestaan

[@77elu]

waarom is er bijvoorbeeld geen wet dat elke nederlander 100euro per maand in plaats van naar belasting : aan aandelen moet kopen van NL aandelen zo steunen we onze eigen markt en elke Nederlander heeft dan spaarpot voor later als de economie zowieso moet groeien dan is het enkel dan logische dat je 100euro aan aandelen enkel kan meegroeien met de groei van de economie. Dit geld wordt bijvoorbeeld in 1 of meerdere potten gedaan of in eigen pot ligt aan vertrouwen uiteraard. En je kan hier dus enkel bij wanneer er een markt groei is zodat de mensen nooit hun geld kunnen verliezen. maja ligt er maar beetje aan wat je wil. daarom lijkt mij zowel kapitalisme zoals communisme een goed idee ligt er maar net aan welke regels er iemand bij doet.

[@MocroNL]

Daar heb je geen wet voor nodig. Dit kunnen mensen nu ook doen. Alleen word dat niet geleerd op school.

[@JorntNL]

Overheid en burgers voor 2/3 eigenaar maken van de banken en weg met de Washington-consensus zoals we die nu kennen. Stel je eens voor..

[@maanvol]

Maak het niet moeilijker dan het is -- want de realiteit is zo mooi -- kapitalisme: schulden socialiseren, winsten privatiseren!

[@Kruiwagenchauffeur]

Corporatisme, geen kapitalisme.

[@DivineLogos]

De rijken worden steeds rijker maar de "armen" ook.

[@jamirovoorn2833]

Ben met veel dingen eens, goed uitgelegd. Het zit hem bij mij "denk ik dan" in het ruil middel opzich het ruil middel in de tegenwoordige tijd is speculatief en risicovol zouden we het ruilmiddel dus de 💶 niet kunnen binden aan goud of zo iets. tegenwoordig kunnen banken en overheden+bedrijven samen onderhandelen om on eindig veel 💶 te printen dus het ultieme middel maakt niet uit welk systeem je leeft is dus speculatief oneindig de producten en goederen zijn niet realistisch /niet oneindig. Ik weet het uiteindelijk ook niet zeker maar ben wel benieuwd wat iemand anders denkt

[@ProjectSkrillexNL]

als bitcoin voorbij de marktkapitalisatie van goud is, dan zou het qua prijs ook ineens een heel stuk stabieler worden en het perfecte middel zijn om daar onze valuta aan te binden.. als je kijkt naar de functies van geld en welke eigenschappen het perfecte oppotmiddel zou moeten hebben, dan is bitcoin echt verreweg het beste. geef het 20 jaar. het idee achter bitcoin is prachtig, het is anti corruptie, en echt pro-equality.

[@oscarvanwalstijn6902]

​@@ProjectSkrillexNL Vooral de blockchain zet alle banken buiten spel 👍🏻👍🏻

[@oscarvanwalstijn6902]

Ons geld was tot 1971 gekoppeld aan goud. Dat had nooit los gelaten mogen worden.

[@hb6542]

Eerlijk geld is de oplossing.

[@vanderp1]

Bedankt voor dit heldere college. Ik lees ook wel eens wat over een meer waarde gerichte economie waarbij arbeid word beloond naar de waarde die het werk heeft voor de samenleving en ook voor het behoud van onze planeet. Hierin zit ook de gedachte dat er meer word gekeken naar ook zoiets als de waarde van gezondheid bijvoorbeeld of de waarde van onderwijs voor het grote geheel. Op dit moment betalen we voor gezondheidszorg en deze word duidelijk te duur. Als er een waarde gegeven word aan gezond zijn dan draaien we de boel om. En er is een keer een tegenlicht uitzending geweest over remontabele gebouwen zodat de materialen van gebouwen herbruikbaar zijn. In deze uitzending werd ook gesproken over anders tegen onze economie aankijken. Ook heb ik nog een vraag over het basisinkomen, past dit binnen de uitleg van dit college, of sla ik de plank mis en heeft dit er niks mee te maken. Nogmaals bedankt en een groet, Ben

[@Ludifant]

Probleem daarbij is dat je vastlegt (en het eens wordt) over wat waarde heeft, terwijl waarde buiten de eerste levensbenodigdheden subjectief is en afhankelijk van kennis en tijdsperspectief. Lucht heeft voor ieder waarde. Schone lucht voor rokers minder bijvoorbeeld. Wordt het daar maar eens over eens bij het huidige abstractieniveau bij het beleven van de werkelijkheid.

[@vanderp1]

@@Ludifant volgens mij is het wel mogelijk. De waarde van spullen is in principe ook fictief. Iemand heeft er waarde aan gegeven. Er zijn bijvoorbeeld gezondheidseconomen die waarde hebben toegekend aan gezondheid. De vertaling hiervan betekend 2 euro investeren levert 2,25 euro op. Volgens mij is het ook eerlijker. Daarnaast heeft ook een econoom berekend welke waarde arbeid voor de samenleving heeft. Iemand in de kinderopvang levert veel op voor de samenleving maar iemand in reclame vernietigd waarde voor de samenleving. Het gaat om anders denken en doen.

[@lucploegman]

Dit beeld motiveerd mensen ook weer meer om echt deel uit te maken van werk en maatschapij.. Bedankt voor de post.. ♡♡

[@robinbedeker7767]

Anarchisme en autonomie werkt wel voor de zapatistas en boeren! ❤️

[@roelandvisser]

de oplossing is gedeeld leiderschap en eerlijke verdeling 50 % laag en 50% hoge inkomens...

[@rikschoonbeek]

Mooi dat dit besproken wordt!

[@stad050erik]

Fantastisch college. Dank je wel 🙏🏻👍🏻

[@meesterton4569]

Klinkt erg World Economic Forum ideologie doorregen

[@ProjectSkrillexNL]

ja echt he. bitcoin gaat het wel oplossen, niks aan de hand.

[@Giezer1984]

Jij kunt ook eigenaar worden van een bedrijf als je een aandeel koopt toch?

[@ariebrons7976]

Community = Maatschapij (in dit geval is collectiviteit misschien een beter woord)

[@adriaanbertdeveldeharsenhorst]

Minimumloon op 25 euro en vermogen belasten.

[@Allemaalpannenkoeken]

En dan?

[@az54935]

Top video 👍

[@justaguy6903]

Alsof "geld" zoals het begin van de uitleg altijd een papiertje was...

[@robertsmith6966]

Fantastisch, wat een inspirerend verhaal.

[@noindebink]

En als een bedrijf verlies maakt gaan dan ook de werknemer dat betalen ? Iedereen kan rijk worden hier in Nederland maar je moet er wel wat voor overhebben. Beleg vanaf je 18e elke maand 200 euro in de sp500 en de kans is dan groot dat je met je 60e verjaardag miljonair ben. Maar dat betekent wel geen 32 uur werken maar 40+ en niet elk jaar 2x op vakantie maar om het jaar. Koop geen huis die je niet kan betalen of een dure auto die elk jaar minder waard wordt.

[@hugius9016]

Kijkt u toevallig ook video's van Focuss op Financien?

[@noindebink]

@@hugius9016 nee die ken ik niet. Maar je raad me die wel aan ?

[@pierboers824]

Kijk theswedishinvestor

[@jazekerdehypotheker6337]

Denk niet dat het zo simpel is als jij schetst. Sowieso niet voor iedereen. En inderdaad, je moet er wat voor over hebben. Je familie erg voorbij gaan bijvoorbeeld. Men moet gewoon goed rond kunnen komen, ook zonder extreem vermogend te zijn.

[@morskisrle]

Welke kapitalisme? Ik zie meer special interest communisme om me heen dan vrije economie.

[@Whiterun_Gaurd]

Er is inderdaad teveel overheid bemoeienis om het kapitalisme te mogen noemen.

[@nomnom9968]

Rio de Janeiro hebben een bitcoins systeem op gericht

[@rikmarx107]

De arbeider wordt alleen gerespecteerd als hij of zij staakt , en vooral als de arbeiders zich verenigen met staking Zie b.v. schiphol kort geleden ...

[@robvaniren2008]

Je verwart hier respect, een veel misbruikt woord, met ontzag.Maar ja, wat respect is leert men ook al niet meer. Of nog niet, maar dat begint bij een community, niet bij de staat.