O cudownej stosowalności matematyki w naukach fizycznych | dr Tomasz Miller

[@ceglacena8094]

Prowadzący doskonale przygotowany elegancko rozwija temat prowadzi rozmowę. Nie tonie we własnym dowcipie. Wzór, podziwiam.

[@matrix1175]

Genialne, uwielbiam dr Millera. Świetny pomysł na podcast, a dr Miller mógłby być stałym gościem, przeplatanym z innymi. Cudownie się go słucha, ma przemiły głos, a do tego tłumaczy wszystko w zrozumiały sposób.

[@symulacrumorlando]

Tak, wspaniały radiowy głos, fajna dykcja, słucha się z wielką przyjemnością.

[@dugiejoness5197]

Znakomity podcast, fajnie że prowadzący schował się w tle i nie przeszkadza swojemu gościowi jakimiś żenującymi komentarzami, oby więcej takich.

[@BezdomnyBlogger]

Co do tego czy dana teoria/równania są piękne: Bardzo trafia do mnie argument prof. Meissnera, że piękno polega na kompletności polegającej na tym, że nie można tam nic dodać, ująć ani zmienić bez zawalenia się teorii/równania.

[@kamilorzechowski6244]

Podczas słuchania wykładu przyszło mi następujące wyjaśnienie do głowy: Zaawansowana matematyka mimo wszystko powstała w oparciu o koncepcje i aksjomaty podstawowej matematyki (jako uogólnienia na bardziej abstrakcyjne dziedziny i twory). Natomiast podstawowa matematyka powstała jako reakcja na otaczającą nas makroskopową rzeczywistość i wynika z potrzeb radzenia sobie z prawdziwym światem w którym musimy przetrwać (do tego stopnia, że nawet na tym kanale był wykład o neuronach matematycznych w mózgach, i że człowiek liczenie do czterech ma wrodzone). Więc matematyka się wywodzi z rzeczywistego makroskopowego świata i obserwacji jego makroskopowego działania (operacje dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, liczby całkowite i rzeczywiste itp). Natomiast makroświat jest "renderem" mikroświata więc naturalnym się wydaje że gdy badamy zaawansowaną matematykę wychodząc od prostej (gdzie prosta matematyka to zaawansowana teoria użyta w dużo prostszej dziedzinie), to nadaje się ona do opisu mikroświata który jest jaki jest, ponieważ gdyby był inny, to makroskopowa rzeczywistość będąca uproszczonym przypadkiem ale jednak wynikającym z niego również byłaby inna, a wtedy nasze matematyczne intuicje powstałe z obserwacji makroskopowego świata byłyby inne, a więc zaawansowana matematyka zbudowana na uogólnieniu prostej matematyki na bajkowe dziedziny również byłaby inna.

[@ulli8765]

Poproszę więcej matematyki na kanale 🌸Niezwykle interesujące wykłady. Brawo 👏

[@kamilgawel9986]

Świetny świetny świetny podcast! Dr. Millera znałem wcześniej i widziałem że można spodziewać się wypowiedzi na najwyższym poziomie, ale w końcu jest też prowadzący który wie o co pyta i nie stara się trywializować pytań. Chyba nie słuchałem jeszcze tak dobrego "wywiadu" traktującego o matematyce i fizyce.

[@marcingogowski6077]

słuchając dr Millera miałem wrażenie, że patrzę przez mikroskop. Spokojnie, ostro i w przyjemnej formie obserwowałem to o czym mówił Doktor. Dziękuję za ciekawy wykład!

[@thomasanders1314]

Na styku nauk dzieje się zawsze najwięcej! Tak jak na styku faz w chemii (zjawiska międzyfazowe), czy na styku kultur (transgresja kulturowa), czy także na styku biologii i chemii (np. łańcuchy metaboliczne).

[@adamszef1981]

Super kolejny odcinek z panem Tomkiem na wysokim poziomie odpowiedzi i pytań Matematykę tworzy się przez odkrywanie Kurczenie się świata jest wolniejszym rozrostem świata ... słuszna reakcja myślowa? Dobrze myślę intuicyjnie? Staram się nadażać za treścią Jest wiedza płytka (shallow knowledge) i wiedza głęboka (deep) a co pan Tomasz na to ... Pan Tomek obroni ...

[@jonasz.jankowiak]

bardzo dobry podcast, świetnie się słucha Panów głosu

[@fizyk_]

Żądamy więcej takich spotkań.

[@piotrcze9331]

No i godzina minęła jak chwila. Dr Tomasz Miller rewelacja ale i prowadzący fajnie poprowadził wywiad. Dziękuje i proszę więcej i więcej.

[@pawciu_jankowski338]

Szalenie ciekawa rozmowa. Pan Tomasz jak zawsze opowiada o niezmiernie ciekawych rzeczach w sposób bardzo przystępny. Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 😊😊😊

[@uzytkownikinternetu2486]

Jest Pan w wąskim gronie moich ulubionych krzewicieli wiedzy fizycznej‼️ Pana wykłady stricte matematyczne też są świetne, ale już poza moim pojmowaniem.

[@zofiaagnieszkabiernacka826]

Rozmowa na najwyższym poziomie. To była przyjemność. Dziękuję.

[@smyloification]

Po tych dwóch latach muszę strasznie ale to strasznie docenić prowadzącego ;) dr. Miller od lat świetny wykładowca i człowiek którego genialnie się słucha ;)

[@sator666666]

Świetna rozmowa! Proszę o więcej takich pogadanek o matematyce. To bardzo ciekawe.

[@WallyOtt]

"M"atematyka i "m"atematyka - wspaniałe uczucie, kiedy własna intuicja jest zgodna z intuicją fachowców. Świetna rozmowa. Prosze o wiecej.

[@paweltluscik1314]

Próbowałem wrócić na swój poziom wyższej matematyki z czasów PW ostatnio w trakcie kursu na MITx "Introduction to Control System Design". Matematyczny opis pracy wirnika śmigłowca.... Zdałem.... Z tym większą przyjemnością słucham o matematyce w praktyce a dr Tomasz Miller jest świetnym matematycznym gadułą.

[@dziennikarzsledczy]

to oblicz jaka jest szansa znalezienia życia w Drodze Mlecznej :)

[@paweltluscik1314]

@@dziennikarzsledczy Przed czy po III Wojnie Światowej?

[@dziennikarzsledczy]

@@paweltluscik1314 haha przed

[@paweltluscik1314]

Czy czarna dziura ma spłaszczone bieguny?

[@dziennikarzsledczy]

@@paweltluscik1314 oblicz to i podaj wynik

[@shoti1111]

wiem ,ze podcst, ale jak już nagrywaliście obraz to mogliście kamery tak ustawić by nie zasłaniać twarzy i ust. Pozatym super !!!

[@bartek1947]

+1

[@synterr]

Polecam, Max Tegmark "Nasz matematyczny wszechświat"

[@yt203040]

Bardzo ciekawa rozmowa o połączeniu matematyki i fizyki, dużo można zrozumieć, dzięki! 😃

[@lewsoowiej5963]

Świetna rozmowa, dzięki!

[@edwardlewandowski5473]

Zawsze ciekawie i merytorycznie na miarę aktualności w nauce,🤚 badania przynoszą więcej pytań niż odpowiedzi 👁️ przed nami rewolucja w spojrzeniu na Kosmos 🎇(bardzo wszystko się skomplikowało i to się musi,, rozładować,,na czytelniejsze i bardziej eleganckie wzory w jednej teorii ewolucji Wszechświata 👁️🌟

[@Artur-vj7dm]

MAŁO! WIĘCEJ! Może trochę prymitywna wypowiedź ale to była świetna rozmowa i chce się słuchać więcej. Więc chyba nic ponadto nie potrzeba dodawać :)

[@gorskiewycieczki]

Dzięki za super program :) i off topic - pokażcie się zza mikrofonów :)

[@MarcinBRzeznik]

Legancko Panowie.

[@kier_q]

Oprócz super gościa chciałbym jeszcze docenić prowadzącego, który się ty fantastycznie zaprezentował!

[@truebaran]

Super podcast! Z mojej strony tylko taka mala uwaga: nie zgadzam sie ze stwierdzeniem w okolicy 42 minuty, ze geometria nieprzemienna wychodzi od geometrycznych struktur i stara sie je ukwantowic: w geometrii nieprzemiennej formalizm kwantowy jest punktem wyjscia a geometria ,,rodzi sie'' niejako jako konsekwencja tego formalizmu. Nieco dokladniej: w pracy Connesa i Chamseddine'a ,,Geometry and the quantum: basics'' czytamy w abstrakcie: We show that any connected Riemannian Spin 4-manifold with quantized volume > 4 (in suitable units) appears as an irreducible representation of the two-sided commutation relations in dimension 4 and that these representations give a seductive model of the “particle picture” for a theory of quantum gravity in which both the Einstein geometric standpoint and the Standard Model emerge from Quantum Mechanics''

[@wloceg]

Genialna rozmowa.

[@milenawoszczyna]

Rewelacyjny! Tylko za krótko 😄

[@daivi777]

Czy prędkość światła w różnych rejonach wszechświata może mieć inną wartość ze względu na prędkość obrotową wokół centrum wielkiego wybuchu? Jako obserwator z wewnątrz wszechświata nie możemy zobaczyć prędkości obrotowej. Wszystkie widzialne obiekty poruszają się z nami więc są dla nas w bezruchu (poza rozszerzaniem które też może mieć związek z ruchem obrotowym). Ale znajdując się dalej od centrum wybuchu pokonujemy większą drogę w przestrzeni. Znajdujemy się wtedy bliżej prędkości światła a zmierzona prędkość w naszym układzie odniesienia to różnica jaka pozostała nam do prędkości światła.

[@groszek1412kk]

Genialne!

[@marcinwiecek9968]

Świetnie słucha się Pana dr. Przypomina mi dr Wiktora Niedzickiego - który gdzieś zaginał . Pozdrawiam

[@wj5000z]

Dla mnie jako inżyniera matematyka jest mocno związana z fizyką, tego powodu odkrywanie matematycznych struktur jest jakby odkrywaniem tajemnic fizyki, chociaż często początkowo nie da się tych związków zobaczyć - patrz, transformacja Lorenza (chyba) która później została wykorzystana przez Einsteina

[@james-qp6el]

świetny podcast!

[@rmbt]

Twoja szmata

[@TheSesalnik]

kiedyś na PW (pewnie teraz też jest ale nie sprawdzałem:))był wydział Fizyki technicznej i matematyki stosowanej:) więc coś w tym jest:)

[@jarozanio2043]

Bardzo mądra i fajna pogawędka

[@timemylife]

Wciąż najprostrza odpowiedź jest prawdziwa Cos jest piękne tylko dla kogos zainteresowanego tym czymś lub dla kogoś kto czuje w tym wychwalaniu takie czy inne korzyści

[@wojciechbem8661]

Matematyk fizyczny to taki który liczy na siłę mięśni. 😄

[@Terraeffect]

Więcej więcej! A może by tak porozmawiać o biopolu?

[@hecticnarcoleptic3160]

O czym?

[@onkyo5810]

@@hecticnarcoleptic3160 czy matematyka może wyjaśnić czy istnieje pole morficznie.

[@paweltluscik1314]

Thanks!

[@Grzeniuu83]

Nice one!!

[@tescemela9614]

Panie Tomaszu. Jest Pan według mnie autorytetem wśród matematyków. Proszę więc odpowiedzieć, ile to jest 6:2(2+1)=??? Czy 1? Czy 9? i jaki powinien być tok myślenia przy rozwiązywaniu tego działania?

[@piotrtoborek2442]

Nie jestem Panem Tomaszem, ale mogę Ci powiedzieć, że wynikiem jest 9. Kolejność wykonywania działań mówi, że mnożenie i dzielenie wykonujemy od lewej do prawej: 6:2 a potem*(2+1), czyli 3*3=9 1 mogłoby wyjść tylko gdyby pojawił się dodatkowy nawias: 6:[2(2+1)], bez tego kwadratowego nawiasu wynikiem jest 9.

[@tescemela9614]

@@piotrtoborek2442 Ja uważam, że 1 i właśnie dla tego chcę żeby wypowiedział się autorytet. Nie chcę tu zaczynać polemiki z nikim. Pozdrawiam.

[@tomaszmiller8030]

@@tescemela9614 Konwencja jest taka, jak powyżej naświetlił @Piotr Toborek. 6:2(2+1) to to samo co 6/2*(2+1). Tak też interpretuje to Wolfram Alpha. Na szczęście takie napisy ogląda się niemal wyłącznie w podręcznikach nauczania początkowego oraz w internetowych zagadkach obliczonych na skłócanie internautów ;)

[@andrzej9618]

Zamiast masy zamienić na przestrzeni. E=P *c² sensowne proste są kwaty i grawitacja.

[@gonzogorf7019]

Ktoś miał wątpliwości co do zastosowań matematyki? ;)

[@paweltluscik1314]

Statyczna czarna dziura jest idealną kulą. Jeżeli statyczna czarna dziura zacznie wirować to jej bieguny zostaną spłaszczone. (? a niby dlaczego - bo każde wirujące ciało ma spłaszczone bieguny?). Jeżeli prędkość ruchu obrotowego będzie dążyć do nieskończoności to z czarnej dziury zrobi się naleśnik (będzie płaska). Jeżeli powyższe twierdzenie nie jest prawdą to wewnątrz powstanie kula (osobliwość) o promieniu, niech policzę...

[@rigelheron9997]

Po pierwsze, wirująca czarna dziura jest opisana rozwiązaniem równań Einsteina znanym jako metryka Kerra. Rozwiązanie to przewiduje między innymi, że horyzont zdarzeń nie będzie idealną sferą. Po drugie, prędkość ruchu obrotowego nie może "dążyć do nieskończoności", a jedynie do pewnej krytycznej wielkości, co ma związek ze skończonością prędkości światła. Po trzecie, dla prędkości ruchu obrotowego dążącej do owej granicznej prędkości horyzont zdarzeń nie robi się płaski. Okazuje się, że powyżej pewnej prędkości obrotowej czasoprzestrzeń w pobliżu horyzontu zakrzywia się tak bardzo, że w ogóle nie da się o nim myśleć jako o zwykłej euklidesowej figurze. Por. "Kształt horyzontu czarnej dziury" na blogu ebvalaim.

[@paweltluscik1314]

@@rigelheron9997 Dziękuję szanownemu koledze za głos w dyskusji. Moim zdaniem jednak a) Metryka Kerra opisuje geometrię czasoprzestrzeni wokół (a nie wewnątrz) obracającego się ciała (podobno) a tym bardziej nie wnętrza rotującej czarnej dziury, osobliwości wewnątrz horyzontu zdarzeń b) prędkość światła jest prędkością graniczną (skończoną) bo operujemy tylko na właściwościach znanych cząstek (matematyka nie musi) czyli opisujemy znany Wszechświat równaniami które dotyczą tylko tego co znamy (a co z właściwościami ciemnej energii i materii?) c) interesujący jest nie tylko kształt horyzontu zdarzeń a struktura osobliwości wewnątrz (Ziemia jako rotująca planeta składa się z wielu wewnętrznych warstw). Ale może się mylę...

[@rigelheron9997]

@@paweltluscik1314 a) Metryka Kerra obejmuje także obszar pod horyzontem. Załamuje się dopiero w samej osobliwości (która notabene ma w jej przypadku kształt okręgu, a nie punktu jak w metryce Schwarzschilda). Oczywiście w rzeczywistości wnętrze rotującej czarnej dziury może wyglądać zupełnie inaczej (i pewnie wygląda, gdy do głosu dochodzą efekty kwantowe), ale sama OTW ma problem dopiero w samej osobliwości b) to inaczej: w metryce Kerra parametr opisujący moment obrotowy (oznaczany literą a) ma graniczną wartość, powyżej której metryka traci matematyczny sens. Co do ciemnej materii, to zachowuje się ona zgodnie z OTW. Z kolei o ciemnej energii nie wiadomo prawie nic, ale ją również opisuje się w ramach OTW. c) Ponownie - metryka Kerra to wszystko co możemy na razie na ten temat powiedzieć

[@paweltluscik1314]

@@rigelheron9997 Zaczekajmy na pierwsze dane z teleskopu James Webb Space Telescope. Może przewartościują nasze postrzeganie rzeczywistości.

[@Tomasz-w7o]

Witam. Mam pytanie odnośnie zagadnienia działania które zwróciło moją uwagę w internecie. Otóż 5-5x5+5= -15 taki wynik został podany przez autora. Czy niema tutaj jakiegoś błędu zapisu czy logicznego, i dlaczego pomijane jest pierwszeństwo w znakach działania takie jak pierwszeństwo mnożenie, dzielenie,dodawanie i na końcu odejmowanie nie uwzględniając nawiasów. Uważam że jest tutaj pewna nieścisłość a może takie działanie niema w ogóle sensu matematycznego?

[@rigelheron9997]

Taką po prostu przyjęto konwencję. Gdy nie ma nawiasów, działania mnożenia i dzielenia mają pierwszeństwo przed działaniami dodawania i odejmowania, a poza tym jedziemy od lewej do prawej. W tym konkretnym przypadku taka konwencja prowadzi właśnie do wyniku -15.

[@Tomasz-w7o]

@@rigelheron9997 dziękuję aczkolwiek jestem zdania że to nadal nie jest prawidłowy zapis tylko błąd rzeczowy a to równanie nie ma sensu ani poznawczego ani żadnego innego, ot liczby zapisane w szeregu poprzecinane znakami matematycznymi. Pozdrawiam.

[@rigelheron9997]

@@Tomasz-w7o W myśl przyjętej przez matematyków konwencji zapis ten jest prawidłowy i to nie jest kwestia opinii:) To tak jakby spierał się Pan, czy "nie ma" pisze się łącznie czy rozdzielnie (w myśl obowiązującej we współczesnej polszczyźnie konwencji rozdzielnie, choć nie zawsze tak było; w matematyce także konwencje zapisu się zmieniają). Zapis ten jest też jednoznaczny - proszę np. wpisać "5-5*5+5" w Wolfram Alpha, aby się przekonać, że maszynie zaprogramowanej zgodnie z tą konwencją wyjdzie właśnie -15. Ale zgoda, nie ma tu żadnej matematycznej głębi - to wszak arytmetyka na poziomie klas I-III.

[@Tomasz-w7o]

@@rigelheron9997 uważam że zapis takiego działania bez nawiasów jest niekompletny tym bardziej w takiej dziedzinie jak matematyka. Napisał pan że zadanie wykonujemy z lewej do prawej i być tak powinno, znaki matematyczne wykluczają to założenie. Wynik -15, 5, -45 czy -25 w tym wypadku mogłyby być prawidłowymi zapisami.

[@Tomasz-w7o]

@@rigelheron9997 inną kwestią jest to że podjął pan dyskusję, dziękuję. Życzę panu ale i sobie aby znalazło się miejsce na lepsze sprecyzowania w teraźniejszości :⁠-⁠)

[@arthy27]

Wincyj Tomka!!!

[@robgrabb]

Czy ten podcast jest dostępny na iTunes?

[@BlueScreen28]

Został Pan wybrany. 🎈

[@marianjanuszpazdzioch6177]

Mnie bardzo interesuje kwestia umiejętności matematycznych. Niektórzy mają, niektórzy mniej. Dlaczego? Podziwiam pana, że skończył dwa kierunki, dość trudne.

[@aaavvv9525]

Tłumaczy to teoria ewolucji. W jakiejkolwiek dziedzinie ludzie wykazują zróżnicowane zdolności.

[@ZdzichaJedziesz]

No bo masz mózg nie ewoluował do matematyki. Jesteśmy dobrzy w znalezieniu czegoś do jedzenia albo w ocenie atrakcyjności partnera do posiadania z nim potomstwa. Religia, filozofia, fizyka czy matematyka to tylko efekty uboczne rozwoju mózgu.

[@Pawel.J_9101]

Brakowało mi Pana wykładów.

[@marekherok7452]

20:42 W końcu Arystotelesa nazywano w pismach po prostu Filozofem...

[@nigh7swimming]

Skąd wiadomo, że matematyka oparta o klasyczną logikę odpowiada najlepiej rzeczywistości natury?

[@hecticnarcoleptic3160]

A masz lepszy pomysł?

[@nigh7swimming]

@@hecticnarcoleptic3160 to ma być odpowiedź czy żart? Jeśli fizyka praktycznie doszła do ściany, to może warto zbadać inne opcje, niż przyjmować na wiarę, że wszechświat w 100% opiera się o klasyczną logikę.

[@piotrtoborek2442]

@@nigh7swimming W skali, w której funkcjonują ludzie naturalnie, wszystko działa przyzwoicie (pozwala skutecznie prognozować wyniki doświadczeń empirycznych), dopiero po przesunięciu się o kilka/kilkanaście rządów wielkości natrafiamy na problemy :P

[@StanisawCEkran]

Wydaje mi się, że mikrofony są za małe jeszcze.

[@swinki33]

Jak byśmy byli laskami full wypas, to byśmy się ożenili dr Millerem.

[@swinki33]

Ale za pitolenie o Matmie i matmie to Miller zmywałby wiecznie naczynia, również te czyste. Co za głupstwa... Hellery pożądają, bo tego wymaga ich ideologia, czyli że ktoś stworzył matematykę, vide judeochrześcijański mit Jehowy. Albo Anunaki z mitologii Sumerów. Albo Gozera z Ghost Busters. Witaj płaski świecie :D

[@piotrtoborek2442]

@@swinki33 A czy grawitację też ktoś stworzył? A kod genetyczny? A jeśli by wszyscy ludzie wymarli, to matematyka i fizyka znikną?

[@ZdzichaJedziesz]

Miller jest świetnym matematykiem ale może beznadziejnym mężem i ojcem. Tego nie wiesz 😁

[@swinki33]

@@piotrtoborek2442 A Ty co? Nie rozumiesz co napisane? #Echhhh...#

[@swinki33]

@@ZdzichaJedziesz Czy ktoś tu wspominał o rozmnażaniu? Od kiedy matematycy myślą o tak przyziemnych sprawach i jakiś głupich ruchach. A po drugie, jesteśmy sprośnymi świniami i tylko matma nam w głowach. Możemy się co najwyżej całkować.w krzaczorach

[@DrKanibalLepper]

Tracimy informacje. To nie sprzeczność. To jest tylko niepraktyczne w modelu. Jeśli co miesiąc trace 0zł to właśnie dzielę przez zero. To nie jest sprzeczność. Co najwyżej nie mogę tego wykorzystać odwracając działanie żeby określić ile miałem pieniędzy na starcie. Więc jest niepraktyczne, ale nie sprzeczne. Sprzeczności powstają w modelu i w działaniach w obrębie tego modelu, to oczywiście prawda. Ale to kwestia przyjętego modelu, w którym dla wygody i pragmatyki wszystkie operacje dzielenia są odwracalne mnożeniem i dają zawsze jeden wynik. To uzyteczny model i dzielenie przez zero nie jest raczej do niczego potrzebne, ale cała sprzeczność jest wynikiem przekształceń w przyjętym modelu. 5=7 to sprzeczność, ale drogą która do tego prowadzi to cecha tylko redukcyjnego względem rzeczywistości aparatu

[@rigelheron9997]

Tracenie pieniędzy opisuje się odejmowaniem, a nie dzieleniem. Przecież jeśli masz 10 zł i stracisz 2 zł, to zostaje Ci 8, a nie 5.

[@Wulfen2]

@@rigelheron9997 hehe słuszna uwaga. Gość nie odróżnia dzielenia od odejmowania a próbuję się mądrzyć. Ahh ci internetowi "eksperci".

[@piotrtoborek2442]

@@rigelheron9997 Może nie rozumiecie, ale dzielenie to skrócony zapis odejmowania, tak jak mnożenie to skrócony zapis dodawania. Jeśli nie ogarniacie tematu to wykorzystajcie okazję by milczeć :P

[@rigelheron9997]

@@piotrtoborek2442 Wyjaśnij mi proszę, jakiegoż to odejmowania skróconym zapisem jest na przykład 12 : 4.

[@piotrtoborek2442]

@@rigelheron9997 Ile razy należy odjąć liczbę 4 od liczby 12 aby otrzymać 0? 12 : 4 = 3, dziękuję, dobranoc ;)

[@magnetic_free_energy]

Słyszeli Panowie o teorii eteru (chyba), którą opisał dr Roman Szostek udowadniając, iż Einstein popełnił błędne założenie w swoich teoriach, iż prędkość światła jest stała? Dr Szostek mówi, iż średnia prędkość światła jest stała.

[@DaroG35]

Pytanie: Szanowny Panie Tomaszu, bardzo proszę o podanie chociaż jednego przykładu istnienia struktury owej najprawdziwszej "M" Matematyki, której aproksymacje znamy jako naszą "m" matematykę ? Rozlewanie tego "m/M" dogmatyzmu jest bardzo słabe i bez przykładu równie dobrze może skrywać się we wnętrzu czajniczka Russella.

[@tomaszmiller8030]

Szanowny Panie Dariuszu, w podcaście podałem przynajmniej dwa przykłady wspierające takie stanowisko filozoficzne (nie dogmat; proszę nie tworzyć chochoła). Pierwszym jest ogólna teoria względności Einsteina, która okazała się zawierać znacznie więcej, niż oczekiwał po niej sam Einstein. Moim zdaniem to zaskakujące, że dwa założenia: o niezależności praw fizyki od układu odniesienia (zasada względności) oraz o lokalnej równoważności grawitacji i sił pozornych (zasada równoważności), gdy wyrazić je w języku geometrii różniczkowej, pozwalają przewidzieć takie efekty jak rozszerzanie się przestrzeni, czarne dziury, fale grawitacyjne, efekt Lensa-Thirringa, precesję peryhelium, ugięcie światła (inne niż w mechanice Newtonowskiej), a także grawitacyjną dylatację czasu i redshift. Dlaczego takie abstrakcje jak rozmaitości, koneksje i tensory "przylegają" *aż tak dobrze* do rzeczywistości? Osobiście interpretuję to tak, że matematyczne struktury OTW są w jakimś sensie "podobne" do struktury świata, która oczywiście istniała także przed Einsteinem, a którą nazywam umownie "Matematyką". Jeśli jednak ta nazwa się Panu źle kojarzy, może Pan zawsze używać tradycyjnej nazwy "prawa przyrody" (która jest o tyle mniej precyzyjna, że nie oddaje ich ścisłego, ilościowego charakteru). Drugim podanym przeze mnie przykładem jest równanie Diraca, które niespodziewanie dla samego Diraca okazało się opisywać nie tylko elektron, ale także nieznany wówczas pozyton, a które to równanie samo później stało się częścią większej struktury matematycznej kwantowej teorii pola. Kolejnym przykładem jest teoria kwarków Gell-Manna i Zweiga, o której opowiadałem przy innej okazji (wykład "Piękno = Prawda. Czy fizyka to gatunek sztuki?"). A jakie jest Pana stanowisko filozoficzne na temat praw przyrody?

[@DaroG35]

@@tomaszmiller8030 Bardzo dziękuję za głos w dyskusji. Chciałbym zauważyć jednak, że wszystkie przykłady które Pan zapodał stanowią w całości elementy naszej matematyki, a nie owej mitycznej Matematyki pociągnietej z publikacji prof. Hellera. I nie chodzi tu wcale o moc predykcyjną teorii ani o zastosowane nazewnictwo jakoby "prawa przyrody" == Matematyka. Proszę zauważyć, że to co określamy jako prawa fizyki to == matematyka tj wybrane jej elementy + doświadczenie ze skończoną dokładnością pomiaru. Zatem chwilowo pomijając aspet weryfikacji doświadczalnej te prawa fizyki to nic innego jak "m" matemetyka , aproksymowana do badanego świata a nie wyimaginowana Matematyka. Jak zreszta Pan zauważył żadana z tych teorii nie jest tzw ostateczną (i co więcej nic nie wskazuje, że kiedyś taka będzie z uwagi chodziaż na błędy pomiarowe) a zatem to już sugeruje, że te prawa fizyki nie mogą należeć do Matematyki. Jeśli chodzi o stosunek matematyki do badanego świata to bardzo ciekawy, aczkolwiek mający już swoje lata artykuł można znaleźć w zbiorku B. Misia "Współczesna Matematyka i cybernetyka" autorstwa Gastiewa " Matematyka konkretna i matematyka formalna", gdzie autor proponuje użycie homomorfizmu a nie izomorfizmu jako przykładu relacji wyjasniającej (tj. wybranych idealnych relacji abstrakcyjnych do świata fizycznego). Ale nigdy nie odnajduje się przez to esencji istoty przyrody - tylko jej obraz matematyczny i w dodatku aproksymowany czyli tylko lub aż model. Jeśli natomiast chodzi o moc predykcyjną tj. dlaczego matematyka tak dobrze pasuje do świata to proponuje pewną analogię: weźmy prostą linijkę, która może stanowić analogon matematyki, przyłużmy ją do powierzchni Ziemi, okaże się, że znakomicie pokazuje swą moc predykcyjną sugerując, że Ziemia jest płaska - skąd ona ma taką moc wyjaśniania? Ktoś sprawdzi tę powierzchnię niezwykle długą linijką i stwierdzi, że są zbyt duże błędy i zaproponuje krzywik, który o dziwo sprawdzi się też w bardzo małej skali. Bedą powstawać dalsze teorie tj abstrakcyjne matematyczne krzywiki rozwszerzające zakres badanych przestrzenii w dół i w górę. No i pomyśli ktoś, że teorie te do czegoś zmierzają - do najprawdziwszej Matematyki - a skąd ta pewność ? , na jakiej podstawie taki wniosek? By to stwierdzić należy zapodać granicę i wyznaczyc odchyłki od niej. A co jeśli nastąpi kiedyś gwałtowny zwrot akcji i diametralnie zmieni rozumowanie budowy świata ? Jasne, że nie przekreśli to możliwosci dotyczczasowych teorii bo one grzecznie stanowią określoną jego aproksymację. Zatem owa moc predykcyjna zależy od użytego krzywika, bo zawsze jakikolwiek krzywik będzie "pasował" do świata w badanym zakresie i przy zawsze skończonej dokładności pomiaru. A nawet współczensa mechanika kwantowa pokazuje, że jak narazie sama matematyka narzuca potężne ograniczenia w próbie zrozumienia istoty losowości pojedyńczych zdarzeń elementarnych poprzez zasadę Hisenberga, mało kto tak na to patrzy - i to wcale nie jest imannetne ograniczenie przyrody, bo ona jakoś działa generując te zdarzenia, to jest ograniczenie prawa przyrody rozmumianego jako zastosowanej matematyki. I nie ma czegoś takiego jak wyimaginowane Prawa Przyrody których nikt nie zna, co najwyżej jest tylko Przyroda, której obraz można modelować i tylko z jej wnętrza przez jej elementy, jednostki np. ludzi tj. ich neuronowe przetwarzanie sygnałów.

[@MrLanicz]

Te mikrofony ustawione tak, że zasłaniają całą gębę to jest jakieś kuriozum- nie wierze, że nikt tego nie zauważył. Powstaje pytanie dlaczego tego nie zgłosił a jeśli zgłosił to dlaczego nie zostało to zmienione

[@jaroslaww7764]

Nagranie jest przede wszystkim podcastem. Ja takiego nagrania słucham podczas spaceru i wideo jest dla mnie całkowicie zbędne. Ale fakt, że taki np. kanał Imponderabilia radzi sobie i z dźwiękiem i z obrazem.

[@punk3900]

Geniusz

[@marekrudnicki9756]

Matematyczność przyrody to obszar zgłębiany w szczególności przez ks. prof. Michała Hellera. Ciekawe, czy można wnieść coś nowego do tematu?

[@aaavvv9525]

Nie można.

[@miner3822]

Nudne, ale słucham 👍🏻

[@michals9569]

A u kogo na PW dr. Tomasz pisał mgr inż? Chyba fajnie było na PW po brudzić sobie rączki na laborkach 😁.

[@marekzielinski5987]

Cytat z Biblii mnie rozbroił :) Wynika z tego, że Jezus to czasoprzestrzeń.

[@SPOKOZE2]

7:55 skoro matematykę się tworzy to czemu jeszcze nie stworzono wzoru na liczby pierwsze...?:)

[@micha6589]

Stworzono. Tylko, że ten wzór dosyć długo wylicza te liczby pierwsze.

[@wojciechsrokosz7823]

Ok

[@maciejdobrowolski5271]

Usuńcie te wielkie mikrofony, tego nie da się oglądać. kto to wymyślił ? Lub ustawciebinaczej kamere. Na szczescie Treść za to super.

[@ZdzichaJedziesz]

Wykład wzbudził we mnie wątpliwość: a co jeśli to liczby zespolone są czymś naturalnym ? Co jeśli czymś podstawowym są trzy wymiary czasowe i tylko jeden przestrzenny? Może to masz świat jest jakimś antyswiatem i nie możemy go zrozumieć w matematycznym i fizycznym tego słowa znaczeniu bo próbujemy go zrozumieć od niewłaściwej strony?

[@DrKanibalLepper]

Matematyka to język opisu rzeczywistych relacji. Język się tworzy. Ale tworzy się na bazie odkrywania rzeczywistości. Nie ma sensu opowiadanie się za strona w wojnie czy odkrywamy czy wynajdujemy. Robimy jedno i drugie naraz.

[@DevilsAdvocate929]

Matematyka i filozofia🤔 ... Filozofia matematyki😳....kwantowe obliczenia...teoretyka matematyczna

[@maciejterakowski9062]

Wszystko OK, tylko dlaczego mikrofonami zasłaniacie twarz gościa

[@andrzej9618]

Tolerancja, Odchyłki, Dokładność wyniku

[@blackmage4458]

zajebiste many

[@piotrek6776]

Czy tylko mnie drażni to niefortunne ustawienie mikrofonów?

[@MrIGFarben]

dr Miller występuje rzadko. A szkoda. O trygonometrii i falach bym posłuchał. pozdrawiam.

[@micha6589]

Dosyć nieprofesjonalne ustawienie kamer / mikrofonów przed twarzami

[@gonzogorf7019]

bo to do słuchania, wideo jest w bonusie ;)

[@micha6589]

@@gonzogorf7019 słuchanie jak najbardziej na najwyższym poziomie :)

[@aaavvv9525]

@@gonzogorf7019 Nie znam się, ale się wypowiem. Jeśli mikrofony idealnie nagrywają, to może kamery można w bonusie inaczej ustawić?

[@ZbigniewPiatek]

Oglądałem już chyba wszystkie wykłady Pana dr i nie mogę się oprzeć wrażeniu że chyba nie jest on zbyt dobrym popularyzatorem nauki. Czasem mam wrażenie że pomija on najciekawsze i najistotniejsze wątki i fragmenty, które pozwoliły by w ogóle zrozumieć o czym mówi :p

[@jaroslaww7764]

Dzięki dr. Millerowi zrozumiałem na czym polegają aksjomaty Peano liczb naturalnych. Jako dorosły człowiek, 12 lat po skończeniu studiów, bez konieczności kupowania materiałów, w formie przyjemniejszej niż czytanie książki.

[@janlight8424]

Panie Miller, niech Pan nie idzie drogą "tajemnicy", nie ma żadnej matematyki przez duże ani małe m. Głupoty religijne to może nam Heller wciskać, ale Pan wydawał się daleko od tego. Cała matematyka to efekt naszego mózgu, a nie jakiejś transcendencji, czy innych urojeń.

[@tomaszmiller8030]

Eugene Wigner był ateistą, Einstein był kimś pomiędzy ateistą a spinozjańskim panteistą, a Roger Penrose jest agnostykiem. A jednak łączy ich pogląd, że stwierdzenie iż "cała matematyka to efekt naszego mózgu" nie wyjaśnia jej niesamowitej skuteczności w naukach przyrodniczych. No bo dlaczego np. inne "efekty naszego mózgu" nie są nawet w przybliżeniu równie skuteczne? Jak to możliwe, że matematyka ogólnej teorii względności była w stanie przewidzieć czarne dziury i fale grawitacyjne, mimo iż mózg Einsteina wcale ich tam nie wkładał? Jeśli nazwa "Matematyka przez wielkie M" źle się Panu kojarzy, może Pan używać tradycyjnej nazwy: "prawa przyrody" (która jest mniej precyzyjna, bo pomija ich ilościowy charakter).

[@jaroslaww7764]

Powiem inaczej. Każda matematyka wywodzi się z fizyki, co najwyżej jest uzupełniania o nieabsurdalne fantazje matematyków (takie matematyczne sci-fi). Kiedy Heller mówi o Matematyce (przez duże M) to nie rozumiem po co wprowadza nowy termin, kiedy mógłby tak naprawdę powiedzieć o Fizyce (przez duże F) jako tym do czego dąży nasza ludzka dyscyplina - fizyka (przez małe f). To Fizyka jest interesująca gdyż ona powiedziałaby nam *jak jest* gdybyśmy tylko ją znali.

[@tomaszmiller8030]

@@jaroslaww7764 Można by polemizować, czy aby na pewno *cała* matematyka wywodzi się z fizyki (ma to też zresztą związek z tym, jak tu rozumieć słowo "wywodzi się"). A co do "Fizyki przez wielkie F", to to też byłby nowy termin (skoro "Matematykę przez wielkie M" uznajemy za takowy), a ma on tę samą wadę, co tradycyjna nazwa "prawa przyrody" - pomija matematyczny charakter tych praw. A przecież z czysto hipotetyczno-fantastycznego punktu widzenia fizyka (Fizyka?) nie musi być matematyczna (jest sporo opowiadań sci-fi, w których nie jest, np. "Inne pieśni" Dukaja) - a jednak jest. Z tym terminem to trochę tak, jak ze słowem "kosmos", którym Grecy (pitagorejczycy) nazwali świat. Ono oryginalnie uwypuklało wcale nieoczywisty aspekt świata, jakim było dla Greków jego uporządkowanie i piękno. Podobnie nieoczywista jest - przynajmniej dla mnie, Wignera czy Hellera - matematyczność świata.

[@jaroslaww7764]

@@tomaszmiller8030 Można temat polemiki "eskalować" i zapytać się czy nasze umysły w ogóle są w stanie wymyśleć cokolwiek co nie powstało: 1. z wyabstrachowania pewnych elementów z obserwacji świata 2. negacji tego co było zaobserwowane w 1. 3. wyolbrzymieniu tego co było zaobserwowane w 1, bądź opracowane w 2 4. próbie połączenia dwóch takich obiektów myślowych które powstały na zasadzie 1, 2 i 3

[@jaroslaww7764]

@@tomaszmiller8030 Jeśli piszę w tym momencie do dr. Tomasza Millera, rozmówcy w tym podkaście, to proszę mi wybaczyć. Obawiam się, że jako amator nie sprostam wyzwaniu dyskusji z Panem, a nie chcę marnować Pana czasu. Przepraszam, nie zwróciłem uwagi na nazwisko.

[@krzysztofkieronski9608]

NEW- TON: MATEMATYCZNE ZASADY FILOZOFII PRZYRODY, CZYLI PRYNCYPIA MATEMATYKA MA THE MATY K.: ,,A", MA TE MATY K.: ,,A", GRAMATYKI, GRA MATY K. - I

[@virgiliovivacemente5441]

Miller jest debeściak!

[@janlight8424]

Nie ma żadnej matematyki przez m ani M, matematyka jest tworzona, wymyślana przez człowieka. Np. bardzo użyteczny jest wymyślony sqrt(-1), do obliczeń, pomimo że nie ma tego w naturze. Więc albo 1, 2 ... sqrt(-1) są "odkrywane", albo 1, 2 ... sqrt(-1) są "wymyślone".

[@hecticnarcoleptic3160]

Jak nie ma w naturze? A funkcja falowa?

[@piotrtoborek2442]

@@hecticnarcoleptic3160 Może pan Jan kiedyś zrozumie, na siłę go nie przekonasz :P

[@grzegorzlagut8917]

@@hecticnarcoleptic3160 Funkcję falową wymyślił Erwin Schroedinger.

[@hecticnarcoleptic3160]

@@grzegorzlagut8917 No shit Sherlock!

[@grzegorzlagut8917]

@@hecticnarcoleptic3160 What?

[@leszekostachowski549]

Cud taki sam jak wiara. To że wszystkie matematyczne obiekty istnieją jest twierdzeniem jak wiara, że wszystko co sobie wyobrazimy istnieje fizycznie ,stając się jej religią. Naukowcy, lekarze,.. widzą, leczą, liczą,.. to co muszą w interesie swego pana. Swoją klatkę arkusza kalkulacyjnego, gdzie się taśmowo koci wirtualne procenta, jak króliki na lu cyferkowym sianie z indyczych kanarków na boskiej mannie.

[@hecticnarcoleptic3160]

Lecz się

[@leszekostachowski549]

@@hecticnarcoleptic3160 Wiesz usiłowałem, ale lekarze wróżyli i wróżyli i powiedzieli, że niema z czego. Ja też nie wiem, może za mało siana miałem. Siano kosy były kiepskie.. Wiesz z czego? Możne tak na pogodę dla odmiany? Lub standardowo na nogi i spieprzać w podskokach mizdrząc pięty o pół zady o ile nie dosiąść odrzutowych mioteł i rakietu, przed duchami i smokami ufo luda materializującymi się w krzakach.. Ci co widzą strukturę świata w cyfrach i równaniach, podobno wyliczyli z prawdopodobieństwa, że takie wierzenia są bardziej prawdy podlone niż wiar godne, a podobno bez interwencji i świętych kodeksów, życie na Ziemi by nie powstało. Podobno na Marsie też było i skończyło się interwencją.

[@andrzej8359]

"Jak to się stało, że matematyka produkt myśli ludzkiej tak wspaniale pasuje do rzeczywistości" ryzyk- fizyk

[@freelancer_net_pl]

Mikrofony zaslaniaja twarz - bardzo nieprzyjemnie sie oglada, bo to rozprasza.

[@paweltluscik1314]

Thanks!